Δάνεια σε ελβετικό φράγκο: Οι επιλογές για 40.000 οφειλέτες και τα νέα δεδομένα – FinanceNews.gr

Σύντομα η νομοθετική ρύθμιση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, με μετατροπή σε ευρώ, κούρεμα έως 50% και χαμηλά σταθερά επιτόκια

Μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες αβεβαιότητας, δικαστικών διενέξεων και οικονομικής πίεσης για χιλιάδες νοικοκυριά, η κυβέρνηση φέρνει στη Βουλή τη νομοθετική ρύθμιση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, επιχειρώντας να κλείσει ένα από τα πιο σύνθετα κεφάλαια της μεταμνημονιακής τραπεζικής ιστορίας. Η ρύθμιση, η οποία αναμένεται να κατατεθεί άμεσα, πιθανότατα εντός της εβδομάδας, φιλοδοξεί να προσφέρει εφαρμόσιμες λύσεις χωρίς να διαταράξει τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και χωρίς δημοσιονομικό κόστος.

Κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι το νέο πλαίσιο δεν επιβάλλει οριζόντιες παρεμβάσεις ούτε ακυρώνει συμβάσεις, αλλά εισάγει εναλλακτικές διαδρομές για τους δανειολήπτες, αφήνοντας την τελική επιλογή αποκλειστικά στους ίδιους. Όσοι επιθυμούν να διατηρήσουν το δάνειό τους σε ελβετικό φράγκο, συνεχίζοντας να επωφελούνται από τα χαμηλά επιτόκια του νομίσματος, μπορούν να το πράξουν, αναλαμβάνοντας όμως και τον συναλλαγματικό κίνδυνο. Για όλους τους υπόλοιπους, θεσπίζονται δύο δεσμευτικές λύσεις που οι τράπεζες και οι διαχειριστές απαιτήσεων υποχρεούνται να αποδεχθούν.

Δύο δρόμοι εξόδου από τον συναλλαγματικό κίνδυνο

Η πρώτη λύση αφορά δανειολήπτες που δεν εξυπηρετούν σήμερα τις υποχρεώσεις τους και εντάσσεται στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών. Για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο προβλέπεται ειδική ευνοϊκή μεταχείριση, καθώς η ρύθμιση που παράγεται από τον αλγόριθμο του μηχανισμού δεσμεύει υποχρεωτικά τους πιστωτές, ακόμη και όταν περιλαμβάνει κούρεμα και μακροχρόνια αποπληρωμή. Η συνολική οφειλή μετατρέπεται σε ευρώ με βάση την τρέχουσα ισοτιμία αναφοράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και υπάγεται στους όρους του εξωδικαστικού, χωρίς φυσική παρουσία του οφειλέτη και χωρίς ανάγκη επανεγγραφής προσημειώσεων.

Η δεύτερη λύση απευθύνεται σε ενήμερους δανειολήπτες ή σε όσους έχουν ρυθμίσει το δάνειό τους και τηρούν τη ρύθμιση. Σε αυτή την περίπτωση προβλέπεται άμεση μετατροπή του δανείου σε ευρώ με προνομιακή ισοτιμία, η οποία οδηγεί σε ουσιαστική μείωση του οφειλόμενου κεφαλαίου. Η ελάφρυνση είναι κλιμακωτή και συνδέεται με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, δίνοντας σαφή προτεραιότητα στα οικονομικά πιο ευάλωτα νοικοκυριά.

Για τα χαμηλότερα εισοδηματικά και περιουσιακά στρώματα, η βελτίωση της ισοτιμίας φτάνει έως και το 50%, συνοδευόμενη από σταθερό επιτόκιο της τάξης του 2,30% για όλη τη διάρκεια του δανείου. Για τις επόμενες κατηγορίες, η ελάφρυνση περιορίζεται στο 30% ή στο 20%, με ελαφρώς υψηλότερα αλλά σταθερά επιτόκια, ενώ για όσους υπερβαίνουν τα βασικά όρια εισοδήματος και περιουσίας προβλέπεται βασική μείωση της τάξης του 15% και επιτόκιο κοντά στο 2,90%. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα επιμήκυνσης της αποπληρωμής έως και πέντε έτη, ώστε να περιοριστεί περαιτέρω η μηνιαία δόση.

Κατηγορία δανειοληπτών
Ετήσιο εισόδημα (€)
Αξία ακίνητης περιουσίας (€)
Καταθέσεις (€)
Βελτίωση ισοτιμίας
Σταθερό επιτόκιο

Κατηγορία 1 – Μέγιστη ελάφρυνση
7.500 – 22.000
125.000 – 185.000
7.500 – 22.000
50%
2,30%

Κατηγορία 2 – Ενισχυμένη ελάφρυνση
9.375 – 23.375
156.250 – 216.250
9.375 – 23.375
30%
2,50%

Κατηγορία 3 – Μέτρια ελάφρυνση
11.250 – 25.250
187.500 – 247.500
11.250 – 25.250
20%
2,70%

Κατηγορία 4 – Βασική ελάφρυνση
Άνω των παραπάνω ορίων
Άνω των παραπάνω ορίων
Άνω των παραπάνω ορίων
15%
2,90%

Ποιοι καλύπτονται και ποιοι μένουν εκτός

Στην πράξη, η ρύθμιση αφορά περίπου 40.000 δάνεια. Από τα περίπου 57.000 δάνεια σε ελβετικό φράγκο που χορηγήθηκαν στην Ελλάδα την περίοδο 2005–2009, συνολικής αξίας άνω των 14 δισ. CHF, σήμερα παραμένουν στο τραπεζικό σύστημα λίγο πάνω από 20.000 δάνεια με υπόλοιπο περίπου 2,5 δισ. CHF, ενώ άλλα 17.000 δάνεια, ύψους σχεδόν 3 δισ. CHF, διαχειρίζονται servicers στο πλαίσιο τιτλοποιήσεων του προγράμματος «Ηρακλής».

Η μετατροπή σε ευρώ μειώνει τόσο το κεφάλαιο όσο και τη δόση, εξαλείφει τον συναλλαγματικό κίνδυνο και εξασφαλίζει χαμηλό σταθερό επιτόκιο έως τη λήξη, αισθητά χαμηλότερο από τα σημερινά στεγαστικά δάνεια. Ωστόσο, η ρύθμιση δεν λειτουργεί αθροιστικά για όσους έχουν ήδη λάβει κούρεμα στο παρελθόν, καθώς εφαρμόζεται στο αρχικό ποσό της οφειλής, αφαιρουμένων των καταβολών κεφαλαίου που έχουν μεσολαβήσει. Επιπλέον, η τήρηση της ρύθμισης αποτελεί απαράβατο όρο, καθώς σε περίπτωση αθέτησης επανέρχεται το προηγούμενο καθεστώς και η οφειλή καθίσταται άμεσα απαιτητή.

Χωρίς κόστος για το Δημόσιο, με κόστος για τις τράπεζες

Το συνολικό κόστος της παρέμβασης εκτιμάται κοντά στα 600 εκατ. ευρώ και καλύπτεται εξ ολοκλήρου από τις τράπεζες, χωρίς καμία επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

Το οικονομικό επιτελείο επισημαίνει ότι το ζήτημα των τιτλοποιήσεων με κρατικές εγγυήσεις εξετάστηκε διεξοδικά, ώστε η ρύθμιση να είναι κεφαλαιακά ουδέτερη και να μη δημιουργεί κίνδυνο ενεργοποίησης εγγυήσεων. Αντιθέτως, η μετατροπή σε ευρώ θεωρείται ότι σταθεροποιεί τις ταμειακές ροές και μειώνει τον πιστωτικό κίνδυνο.

Μια πολιτική λύση σε ένα νομικά κλειστό ζήτημα

Η κυβερνητική παρέμβαση έρχεται σε ένα πεδίο όπου η δικαστική οδός έχει ουσιαστικά εξαντληθεί. Η νομιμότητα των δανειακών συμβάσεων σε ελβετικό φράγκο έχει κριθεί κατ’ επανάληψη από τον Άρειο Πάγο, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ενδεικτική θεωρείται η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου το 2019, καθώς και δεκάδες μεταγενέστερες αποφάσεις που απέρριψαν συλλογικές και ατομικές προσφυγές.

Υπό αυτό το πρίσμα, η ρύθμιση δεν επιχειρεί να ανατρέψει τη νομολογία, αλλά να δώσει κοινωνική διέξοδο σε ένα πρόβλημα που παραμένει πολιτικά και κοινωνικά ανοιχτό, παρά το γεγονός ότι είναι νομικά κλειστό.

Τι έκαναν άλλες χώρες και γιατί η ελληνική λύση διαφέρει

Διεθνώς, οι παρεμβάσεις για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο ακολούθησαν διαφορετικές διαδρομές, συχνά με έντονο θεσμικό και δημοσιονομικό κόστος. Σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Κροατία επιλέχθηκαν οριζόντιες και αναδρομικές μετατροπές, με σημαντική εμπλοκή των κεντρικών τραπεζών και ισχυρές αντιδράσεις από ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σε άλλες, όπως η Ρουμανία και η Πολωνία, οι νομοθετικές απόπειρες προσέκρουσαν σε συνταγματικά και ενωσιακά εμπόδια.

Η ελληνική προσέγγιση διαφοροποιείται, καθώς αποφεύγει την οριζόντια επέμβαση, δεν αμφισβητεί τις συμβάσεις και δεν μετακυλίει το κόστος στους φορολογούμενους. Αντ’ αυτού, εισάγει ένα στοχευμένο πλαίσιο επιλογών με κοινωνικά κριτήρια, επιχειρώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στην προστασία των δανειοληπτών και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Διαβάστε επίσης: Όλα τα μυστικά της ρύθμισης για δάνεια ελβετικού φράγκου: Πώς θα γίνει «κούρεμα»

Σχετικά άρθρα:

ΕΚΤ: Κριτική για τις εμπορικές σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία – FinanceNews.gr Βιοκαρπέτ: Θετικό Α’ εξάμηνο 2025 – Προσδοκίες για ισχυρότερο Β’ εξάμηνο – FinanceNews.gr Ελληνικό FBI»: Εντυπωσιακός απολογισμός – Εξαρθρώθηκαν 139 εγκληματικές οργανώσεις σε έναν χρόνο – FinanceNews.gr ΑΑΔΕ: Νέα έκδοση myDATA v1.0.12 – Τι αλλάζει για επιχειρήσεις και παρόχους τιμολόγησης – FinanceNews.gr