Κόκκινα δάνεια ελβετικού φράγκου: Ρύθμιση μέσω εξωδικαστικού με αυξημένο κόστος και περιορισμένο όφελος

Οι δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο οδηγούνται, βάσει της τροπολογίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σε ρύθμιση αποκλειστικά μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού του ν. 4738/2020, υπό όρους σαφώς δυσμενέστερους σε σχέση με όσους διατηρούν ενήμερα δάνεια.

Σε αντίθεση με τις ειδικές προβλέψεις για τα ενήμερα δάνεια (βελτιωμένη ισοτιμία μετατροπής κατά 15%–50% και σταθερά χαμηλά επιτόκια), τα κόκκινα δάνεια ελβετικού ρυθμίζονται με βάση το γενικό πλαίσιο του εξωδικαστικού, το οποίο επιτρέπει κούρεμα κεφαλαίου μόνο εφόσον η εμπορική αξία του ακινήτου υπολείπεται του συνολικού χρέους.

Νομικό περιβάλλον και δικαστικές εξελίξεις

Η επιλογή της ρύθμισης καθίσταται στην πράξη μονόδρομος, καθώς οι δικαστικές διεκδικήσεις των δανειοληπτών έχουν ουσιαστικά εξαντληθεί. Η νομολογία του Αρείου Πάγου έχει κρίνει ότι η ρήτρα συναλλαγματικής ισοτιμίας αποτελεί δηλωτικό όρο, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 291 ΑΚ, και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας βάσει της νομοθεσίας περί προστασίας καταναλωτή.

Η θέση αυτή έχει ενισχυθεί και από προδικαστική απόφαση του ΔΕΕ (Δεκέμβριος 2021, υπόθεση Τρ. Πειραιώς), γεγονός που καθιστά εξαιρετικά απίθανη οποιαδήποτε μεταστροφή της νομολογιακής κατεύθυνσης.

Μέγεθος προβλήματος και δημοσιονομική διάσταση

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ελβετικού φράγκου ανέρχονται σε περίπου 3 δισ. ευρώ και αφορούν 17.442 συμβάσεις, οι οποίες βρίσκονται υπό τη διαχείριση servicers και έχουν σε μεγάλο βαθμό ενταχθεί στις τιτλοποιήσεις του προγράμματος «Ηρακλής». Μια ευνοϊκότερη ρύθμιση θα επιβάρυνε τις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου, στοιχείο που εξηγεί τη συγκρατημένη –έως δυσμενή– μεταχείριση της συγκεκριμένης κατηγορίας.

Ιδιαιτερότητες της ρύθμισης μέσω εξωδικαστικού

Η τροπολογία εισάγει τρεις κρίσιμες παρεκκλίσεις από τη συνήθη διαδικασία:

• Τεκμαιρόμενη συναίνεση πιστωτών: Οι χρηματοδοτικοί φορείς υποχρεούνται να αποδεχθούν την πρόταση που παράγεται από τον αλγόριθμο, εφόσον την αποδεχθεί ο οφειλέτης.
• Αναστολή εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων: Η πρόσβαση στη ρύθμιση δεν εξαρτάται από το προφίλ βιωσιμότητας του οφειλέτη.
• Μετατροπή με τρέχουσα ισοτιμία: Η οφειλή μετατρέπεται σε ευρώ με βάση την ισοτιμία αναφοράς της ΕΚΤ κατά την ημερομηνία αίτησης, χωρίς καμία προσαρμογή υπέρ του δανειολήπτη.

Ενδεικτικά, οφειλή 100.000 CHF μετατρέπεται σε περίπου 107.000 ευρώ (ισοτιμία 1,07), παγιώνοντας τη συναλλαγματική ζημία που έχει προκύψει από την ανατίμηση του φράγκου σε σχέση με τις αρχικές ισοτιμίες χορήγησης (~1,60).

Επιτοκιακό καθεστώς και πραγματικό κόστος

Το επιτόκιο της ρύθμισης μέσω εξωδικαστικού διαμορφώνεται ως εξής:

• 3% σταθερό για τα πρώτα τρία έτη,
• κατόπιν κυμαινόμενο: Euribor 3μήνου + 2,50%.

Με δεδομένο Euribor 3μήνου 2%, το τελικό επιτόκιο ανέρχεται σε 5,50%, επίπεδο σημαντικά υψηλότερο από τα σταθερά επιτόκια <3% που προβλέπονται για τα ενήμερα δάνεια.

Συγκριτική ανάλυση σεναρίων

Για δάνειο 107.000 ευρώ με διάρκεια 35 έτη:

Ενήμερο δάνειο (σταθερό 2,90%)
Μηνιαία δόση: 405 €
Συνολικές πληρωμές: 170.300 €
Τόκοι: 63.300 €

Κόκκινο δάνειο μέσω εξωδικαστικού

Πρώτη 3ετία: δόση 411 €
Υπόλοιπα 32 έτη (5,50%): δόση 565 €
Συνολικές πληρωμές: 231.900 €
Τόκοι: 124.900 €

Η διαφορά υπερβαίνει τις 62.000 ευρώ, επιβεβαιώνοντας ότι η ρύθμιση προσφέρει ασφάλεια έναντι πλειστηριασμού, αλλά με σημαντικό μακροχρόνιο χρηματοοικονομικό κόστος.

Σχετικά άρθρα:

ΠΑΣΟΚ για ΟΠΕΚΕΠΕ: Δυστυχώς… σας έπιασε στα πράσα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία – FinanceNews.gr ΔΕΘ 2025: Στους χώρους της έκθεσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης – FinanceNews.gr Δακτύλιος: Επιστρέφει αύριο Δευτέρα – FinanceNews.gr ΥΠΕΝ- Κατατέθηκε νομοσχέδιο: Δέσμευση, Μεταφορά και Αποθήκευση Διοξειδίου του Άνθρακα – Εναρμόνιση με Οδηγίες ΕΕ – FinanceNews.gr