Νέος «χάρτης» στη στρατολογία: Τι αλλάζει στις αναβολές και τι στους Έλληνες του εξωτερικού – Financial Report
Με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή με τίτλο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή (…) στρατολογία των Ελλήνων (…)» επιχειρείται μια συνολική αναδιάταξη των κανόνων για τη χορήγηση αναβολών κατάταξης, αλλά και για το ειδικό καθεστώς των Ελλήνων που ζουν εκτός χώρας. Στον πυρήνα των αλλαγών μπαίνουν, αφενός, πιο συγκεκριμένα «ηλικιακά ταβάνια» στις αναβολές λόγω σπουδών και, αφετέρου, ένας νέος ορισμός και μια πιο «ελεγχόμενη» διαδικασία για τους μόνιμους κατοίκους εξωτερικού μαζί με νέες επιλογές για μειωμένη θητεία, τμηματική εκπλήρωση και (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις) οριστική απόλυση στους 3 μήνες.
Το νομοσχέδιο κωδικοποιεί ρητά τις εκπαιδευτικές κατηγορίες που δικαιολογούν αναβολή: από μαθητές λυκείων/επαγγελματικών σχολών έως φοιτητές/σπουδαστές ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά και εγγεγραμμένους για διδακτορικό.
Η μεγάλη αλλαγή αποτυπώνεται στα συγκεκριμένα ηλικιακά όρια μέχρι τα οποία μπορεί να «τρέχει» η αναβολή, ανά βαθμίδα και κύκλο σπουδών. Ενδεικτικά:
- μέχρι το 21ο για τη δευτεροβάθμια (κατά περίπτωση) και μέχρι το 22ο για ορισμένες μεταλυκειακές/επαγγελματικές δομές,
- μέχρι το 25ο για προγράμματα πρώτου κύκλου ελάχιστης διάρκειας 4 ετών και για δεύτερο κύκλο (μετά από 4ετές πτυχίο),
- μέχρι το 26ο για 5ετή, μέχρι το 27ο για 6ετή προγράμματα (και αντίστοιχα για δεύτερο κύκλο μετά από 5ετή/6ετή),
- και μέχρι το 30ό για όσους είναι εγγεγραμμένοι για απόκτηση διδακτορικού διπλώματος.
Παράλληλα, προβλέπεται «μπόνους» δύο ετών στα παραπάνω όρια για όσους έχουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (με συγκεκριμένους φορείς πιστοποίησης).
Σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι η αναβολή δεν «δίνεται στα τυφλά»: χορηγείται μόνο εφόσον η ελάχιστη εναπομένουσα διάρκεια σπουδών (μαζί και η υποχρεωτική πρακτική/εκπαίδευση, όπου απαιτείται) δεν ξεπερνά το αντίστοιχο ηλικιακό όριο.
Τι αλλάζει για σπουδές εξωτερικού/ιδιωτικές δομές στην Ελλάδα
Το πλαίσιο αναγνωρίζει φοίτηση σε ίδρυμα εσωτερικού ή εξωτερικού, υπό προϋποθέσεις κρατικής αναγνώρισης/ένταξης στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα. Ειδικά για παραρτήματα αλλοδαπών πανεπιστημίων που λειτουργούν στην Ελλάδα ως «Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης», απαιτείται άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας από το Υπουργείο Παιδείας.
Δικαιολογητικά: Για τη χορήγηση αναβολής ζητούνται πλέον συγκεκριμένα στοιχεία από βεβαιώσεις/πιστοποιήσεις (βαθμίδα, τμήμα, ημερομηνία εγγραφής/μετεγγραφής, τρέχον έτος/εξάμηνο, ελάχιστη εναπομένουσα διάρκεια κ.ά.).
Για σχολές του εξωτερικού απαιτούνται επιπλέον στοιχεία (έδρα/λειτουργία, αναγνώριση, ένταξη στο σύστημα του κράτους).
Για σπουδαστές Κέντρων Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης (ΚΕΜΕ) στην Ελλάδα, προστίθεται και πρόσθετη βεβαίωση εγγραφής, θεωρημένη από το Υπουργείο Παιδείας.
Χρονοθυρίδα υποβολής και «δεύτερη ευκαιρία»
Τα δικαιολογητικά για αναβολές σπουδών (άρθρα 187-189) υποβάλλονται από 1η Ιανουαρίου του έτους που ο ενδιαφερόμενος διανύει το 19ο έτος έως την ημερομηνία που υποχρεούται να καταταγεί. Αν υποβληθούν αργότερα, η αναβολή μπορεί να χορηγηθεί εφόσον δεν έχει γίνει κατάταξη και οι προϋποθέσεις υπήρχαν στην ημερομηνία κατάταξης.
Μετακινήσεις, μετεγγραφές και «κλείσιμο» αναβολής
Η αναβολή μπορεί να διατηρείται, να μειώνεται ή να παρατείνεται αν ο στρατεύσιμος μετεγγραφεί ή εγγραφεί από την αρχή σε άλλο ίδρυμα που καλύπτεται, υπό τους ίδιους όρους.
Επιπλέον, όσοι έκαναν χρήση αναβολής σπουδών υποχρεώνονται, πριν καταταγούν (λόγω λήξης/διακοπής), να καταθέσουν βεβαιώσεις από τις οποίες να προκύπτουν οι «γραμματικές γνώσεις» που απέκτησαν μετά τη χρήση της αναβολής.
Και για τους προπτυχιακούς φοιτητές προβλέπεται υποχρεωτική αναστολή φοίτησης για όσο εκπληρώνουν την κύρια στρατιωτική υποχρέωση, ώστε ο χρόνος θητείας να μην «τρώει» την ανώτατη διάρκεια σπουδών.
Τέλος, ενισχύεται και η «αυτεπάγγελτη» λογική: αν μια απαιτούμενη πιστοποίηση/βεβαίωση φτάσει στη Στρατολογική Υπηρεσία μέσω αναζήτησης ή με άλλο τρόπο, η αναβολή μπορεί να χορηγείται αυτεπάγγελτα.
Έλληνες του εξωτερικού: νέος ορισμός «μόνιμου κατοίκου», επαναπιστοποίηση και νέες επιλογές θητείας
Η πιο ουσιαστική τομή είναι ο νέος ορισμός του “μόνιμου κατοίκου εξωτερικού” για τις ανάγκες αναβολής: μόνιμος κάτοικος εξωτερικού θεωρείται όποιος κατοικεί ήδη στο εξωτερικό από 1/1 του έτους που διανύει το 16ο έτος έως 31/12 του έτους που συμπληρώνει το 18ο.
Μπαίνουν επίσης ρητοί «κόφτες»: δεν αποκτάται η ιδιότητα αν, σε οποιοδήποτε ημερολογιακό έτος της κρίσιμης περιόδου, υπάρξει παραμονή στην Ελλάδα πάνω από 6 μήνες (ανεξάρτητα από το πού κατοικούν οι γονείς), ούτε αν, στην ίδια περίοδο, ο ενδιαφερόμενος ή γονέας με γονική μέριμνα που συνοικεί, αποκτήσει/ασκήσει ιδιότητα λειτουργού ή έμμισθου υπαλλήλου (πολιτικού ή στρατιωτικού) ή απασχοληθεί ως μισθωτός στον δημόσιο τομέα για τουλάχιστον 6 μήνες μέσα σε οποιοδήποτε ημερολογιακό έτος.
Απώλεια ιδιότητας προβλέπεται, μεταξύ άλλων, με απέλαση στην Ελλάδα ή με υπέρβαση 6 μηνών παραμονής στην Ελλάδα μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος.
Η απόδειξη των προϋποθέσεων (και της διατήρησης/απώλειας) γίνεται με πιστοποιητικό από τις αρμόδιες ελληνικές προξενικές αρχές.
Αναβολή κατάταξης και “έλεγχος ανά τριετία”
Η αναβολή δίνεται σε όσους «απέκτησαν και διατηρούν» την ιδιότητα.
Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε μετά την 1η Ιανουαρίου του έτους που ο ενδιαφερόμενος διανύει το 19ο έτος, μαζί με το προξενικό πιστοποιητικό.
Όσοι έχουν αναβολή ως μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού καταθέτουν ανά τριετία, στο δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου, νέο πιστοποιητικό που να δείχνει ότι εξακολουθούν να πληρούν τις προϋποθέσεις μέχρι να συμπληρώσουν το 45ο έτος. Αν δεν το κάνουν, η αναβολή διακόπτεται και ο υπόχρεος προγραμματίζεται για την επόμενη ΕΣΣΟ.
Νέες «έξοδοι» από τη θητεία για τους μόνιμους κατοίκους εξωτερικού
Το νομοσχέδιο ανοίγει τρία παράθυρα που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τη διασπορά:
Τμηματική εκπλήρωση θητείας: επιτρέπεται, μετά από αίτηση, η θητεία να εκπληρώνεται τμηματικά, είτε με την αρχική πρόσκληση της κλάσης είτε οποτεδήποτε μετά.
Μειωμένη θητεία 6 μηνών: οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού μπαίνουν ρητά στις κατηγορίες μειωμένης κύριας στρατιωτικής υποχρέωσης εξάμηνης διάρκειας, εφόσον το επιθυμούν.
Για να ενταχθούν, πρέπει να έχουν την ιδιότητα κατά την ημερομηνία κατάταξης ή να καταταγούν εμπρόθεσμα μετά από διακοπή της αναβολής μόνιμου κατοίκου εξωτερικού που τους είχε χορηγηθεί.
Οριστική απόλυση στους 3 μήνες (με προϋποθέσεις): όσοι μεταφέρονται στο εξάμηνο καθεστώς ως μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού μπορούν –αν το επιθυμούν– να απολυθούν οριστικά μετά από 3 μήνες πραγματικής υπηρεσίας, υπό την προϋπόθεση ότι γεννήθηκαν στο εξωτερικό, κατοικούν έκτοτε μόνιμα εκεί και δεν έχουν παραμείνει στην Ελλάδα πάνω από 6 μήνες ανά ημερολογιακό έτος.
Μεταβατικές ρυθμίσεις: «γέφυρα» έως το 2028 για το παλιό καθεστώς
Αναγνωρίζοντας ότι ο νέος ορισμός «πιάνει» συγκεκριμένες περιπτώσεις, το νομοσχέδιο προβλέπει μεταβατική έξοδο: όσοι δεν πληρούν τις νέες προϋποθέσεις του άρθρου 193 μπορούν, με αίτηση έως 31/12/2028, να υπαχθούν στο παλαιό άρθρο 25 του ν. 3421/2005 (όπως ίσχυε πριν την κατάργηση), εφόσον είτε είχαν ήδη την ιδιότητα στην έναρξη ισχύος είτε την αποκτήσουν έως 31/12/2028 με βάση τις προϊσχύσασες διατάξεις και τη διατηρούν κατά την αίτηση.
Για όσους έχουν ήδη αναβολή ως μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού με το παλιό άρθρο 25, δίνεται δυνατότητα επιλογών: είτε να μείνουν στο παλιό πλαίσιο (με εξαίρεση τη δυνατότητα επανάκτησης της ιδιότητας αν χαθεί), είτε να μπουν στα νέα εργαλεία (μειωμένη υποχρέωση, τμηματική θητεία, 3μηνη απόλυση), είτε –αν πληρούν– να υπαχθούν πλήρως στο νέο άρθρο 193 με το νέο πιστοποιητικό.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
