Ποιες ανατροπές ετοιμάζονται στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας
Περισσότερες συλλογικές συμβάσεις εργασίας, για πιο πολλούς εργαζόμενους, περιλαμβάνει το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας, με αλλαγές στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Οι αλλαγές αυτές θα επέλθουν μέσα από διάλογο μεταξύ κυβέρνησης, εργοδοτών και εργαζομένων.
Η αρμόδια υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως αναμένεται να αποστείλει άμεσα πρόσκληση προς τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, προκειμένου να ανοίξει και επίσημα ο «καυτός φάκελος» των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Στόχος είναι η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου σύναψης συλλογικών συμβάσεων, με τον Κοινωνικό Διάλογο να εκκινεί τις επόμενες ημέρες και τον Οδικό Χάρτη για το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο να οριστικοποιείται μέχρι το τέλος του 2025.
Βάσει άλλωστε και των δεσμεύσεων της χώρας μας στο πλαίσιο της εφαρμογής της κοινοτικής Οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς (Οδηγία 2022/2041), θα πρέπει να σχεδιαστεί η διαδρομή που θα οδηγήσει στην κάλυψη τουλάχιστον του 80% των εργαζόμενων από συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Στο τραπέζι του διαλόγου θα τεθούν προτάσεις προκειμένου αφενός να αυξηθούν οι συμβάσεις, αφετέρου να καλύπτονται περισσότεροι εργαζόμενοι μέσω της ευκολότερης διαδικασίας επέκτασης της υποχρεωτικότητας μιας συλλογικής σύμβασης στο σύνολο του εκάστοτε κλάδου.
Τις επόμενες ημέρες, αμέσως μετά την επίσημη πρόσκληση από την κ. Κεραμέως, θα δούμε και το πώς θα διεξαχθεί ο κοινωνικός διάλογος κι αν θα προσέλθουν όλοι οι κοινωνικοί εταίροι, καθώς η ΓΣΕΕ απείχε από την πρόσφατη διαδικασία για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να βάλει στο τραπέζι τη δραστική μείωση του ποσοστού της εργοδοτικής εκπροσώπησης που απαιτείται ως προϋπόθεση για την επέκταση μιας συλλογικής σύμβασης στο σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου.
Σήμερα, αυτό το ποσοστό είναι 50%+1, με αποτέλεσμα πολλοί εργοδότες να αποχωρούν από τον φορέα εκπροσώπησής τους για να μην υποχρεωθούν να αυξήσουν τους μισθούς που ορίζουν οι κλαδικές συμβάσεις. Αυτή η παρέμβαση, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, θα αποτελέσει ένα κίνητρο ώστε οι εργοδότες να προσέρχονται με μεγαλύτερη προθυμία στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Φέρεται επίσης να εξετάζεται ένα πλαίσιο εξαιρέσεων για επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Αυτό θα μπορούσε να συνδυασθεί με την εφαρμογή ενός πλαισίου-πιλότου, με οικονομικά στοιχεία που θα λαμβάνονται υπόψη πριν από κάθε διαπραγμάτευση (π.χ. κερδοφορία ή ζημιές), η εξέλιξη του μέσου μισθού για τους εργαζόμενους του ίδιου κλάδου, ο μέσος μισθός στην αγορά εργασίας, κ.λπ.
Σύμφωνα με τον γνωστό δικηγόρο – εργατολόγο Γιάννη Καρούζο, με δεδομένη και τη δέσμευση της κυβέρνησης για μέσο μισθό στα 1.500 ευρώ έως το τέλος του 2027, είναι έντονη η ανάγκη αύξησης της κάλυψης των εργαζόμενων στην Ελλάδα από κάποια συλλογική σύμβαση.
«Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία από έκθεση της ΕΚΤ καταγράφουν κάλυψη της τάξης του 15%-20%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στη Γερμανία είναι 51%, στην Ιταλία κοντά στο 100%, στη Γαλλία 98%, στην Ισπανία 80%, στην Ολλανδία 76% και στην Αυστρία 94%», επισημαίνει ο κ. Καρούζος.
Η επίδοση της Ελλάδας είναι ίδια με εκείνη της Λιθουανίας (15%-20%), ενώ η Πορτογαλία αναφέρεται στην μελέτη της ΕΚΤ με κάλυψη του 85% των εργαζομένων της από συλλογικές ρυθμίσεις, η Σλοβενία και η Σλοβακία 68% και 50% αντίστοιχα.
«Το ενθαρρυντικό είναι πως η ίδια μελέτη, που πραγματοποιήθηκε με τη συμβολή της Τράπεζας της Ελλάδος και υπολογίζει έναν προβλεπτικό δείκτη για τους διαπραγματεύσιμους μισθούς με βάση τις υπάρχουσες μισθολογικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας (wage tracker), δείχνει σημαντική αύξηση του δείκτη για την Ελλάδα το 2023 σε σχέση με το 2022, η οποία εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί το 2024 και το 2025», υπογραμμίζει.
Και πράγματι, η μελέτη δείχνει πως το 2023-2024 το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από ενεργές συλλογικές μισθολογικές συμβάσεις στην Ελλάδα αυξήθηκε κατακόρυφα, προσεγγίζοντας το 20%. Ως αποτέλεσμα αυτής της αύξησης, η μελέτη μετρά και ένα άλμα στους συλλογικά ρυθμισμένους μισθούς της τάξης του 5,5%-7% το 2023, μια αύξηση που ήταν από τις πλέον απότομες στην Ευρώπη, μαζί με την Αυστρία και τη Γαλλία.
Ειδικότερα, οι συμφωνίες που υπογράφηκαν στη ζώνη του ευρώ το 2023 οδήγησαν σε αυξήσεις μισθών στην Ευρωζώνη από 4,5% έως 5,4%. Υψηλότερες ήταν οι αυξήσεις το 2023 για τους εργαζόμενους στην Ελλάδα που καλύπτονται από συλλογικές ρυθμίσεις, καθώς -σύμφωνα πάντα με τη μελέτη της ΕΚΤ- έφτασαν στο 7%.
Οι αυξήσεις των συλλογικών ρυθμίσεων το 2023 ήταν πάνω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ στην Ολλανδία, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Αυστρία, ενώ κάτω από τον πήχη της Ευρωζώνης ήταν σε Γερμανία, Γαλλία και Ισπανία. Μάλιστα στην Ελλάδα, το 2023 το 80% των εργαζομένων που καλύπτονταν από συλλογικές συμβάσες κατάφεραν να ανανεώσουν τη ρύθμισή τους, το πρώτο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη.
Θετικό είναι επίσης πως οι συλλογικές ρυθμίσεις στη χώρα μας έχουν συνήθως μια μέση διάρκεια 13 μηνών, όταν στην Ιταλία η μέση διάρκεια μιας σύμβασης είναι 32 μήνες και στην Ισπανία 40 μήνες. Αυτό το χαρακτηριστικό δίνει στην Ελλάδα ευελιξία να προσαρμόζεται στο διεθνές μακροοικονομικό περιβάλλον.
Συνεπώς, «η Ελλάδα έχει μεν φουλάρει τα τελευταία χρόνια, αλλά παραμένει χαμηλά στο μέτωπο των συλλογικών συμβάσεων, που εκμηδενίστηκαν στα χρόνια των μνημονίων», καταλήγει ο κ. Καρούζος.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
