Τι σημαίνει ο αφοπλισμός του PKK – FinanceNews.gr

Όταν ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν κάλεσε το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) να καταθέσει τα όπλα και να διαλυθεί, έπειτα από περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες σύγκρουσης με το τουρκικό κράτος και δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, τα βλέμματα στράφηκαν αμέσως προς τη Συρία.

Η βορειοανατολική Συρία ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), μια στρατιωτική συμμαχία υπό κουρδική ηγεσία , μεταξύ Κούρδων, Αράβων, Ασσυρίων, Αρμενίων, Τουρκμένων και Καυκάσιων πολιτοφυλάκων, την οποία η Τουρκία έχει επανειλημμένα πολεμήσει τα τελευταία χρόνια. Οι SDF ηγούνται από τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), τις οποίες η Άγκυρα θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση και παρακλάδι του PKK, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες τις έχουν υποστηρίξει στρατιωτικά στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους (ISIS).

Μετά την πτώση του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο, οι SDF βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τη νέα φιλοτουρκική κυβέρνηση στη Δαμασκό για το μέλλον τους — τόσο ως στρατιωτική δύναμη όσο και ως διοικητική αρχή — στο πλαίσιο μιας υπό αναδιαμόρφωση ενιαίας Συρίας.

Χωρίς αφοπλισμό — προς αναπροσαρμογή τακτικής

Αναλυτές επισημαίνουν ότι η απόσυρση του PKK από την εξίσωση θα μπορούσε να διευκολύνει την ενσωμάτωση των SDF στο νέο κρατικό σχήμα της Συρίας.

Παρότι οι SDF απορρίπτουν τον χαρακτηρισμό τους ως συριακός βραχίονας του PKK, οι δεσμοί μεταξύ των δύο οργανώσεων είναι ισχυροί. Παρότι ο επικεφαλής των SDF, Μαζλούμ Αμπντί, χαιρέτισε την πρωτοβουλία του Οτσαλάν, ξεκαθάρισε ότι η δική του δύναμη δεν πρόκειται να αφοπλιστεί και πως η απόφαση του Οτσαλάν δεν αφορά τη Συρία.

Ωστόσο, αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να ενθαρρύνει τις SDF να εντάξουν τη μαχητική τους δύναμη και την πολιτική δομή της Αυτόνομης Διοίκησης Βόρειας και Ανατολικής Συρίας (AANES) στο νέο κρατικό πλαίσιο της Συρίας.

Νέα πολιτική πραγματικότητα

Η κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ έφερε και νέες εξελίξεις στο πεδίο. Οι SDF έχουν συγκρουστεί με φιλοτουρκικές παρατάξεις αμέσως μετά την πτώση της παλιάς κυβέρνησης και συνεχίζουν να δέχονται επιθέσεις από την τουρκική αεροπορία. Τον Δεκέμβριο, οι ΗΠΑ μεσολάβησαν για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός μεταξύ των SDF και του Συριακού Εθνικού Στρατού, ο οποίος ενσωματώθηκε στη νέα συριακή εθνική δύναμη.

Ο διοικητής των Κουρδών της Συρίας, Μαζλούμ Αμπντί, συζητά πλέον με την κυβέρνηση του Άχμεντ αλ-Σαράα για τον τρόπο ενσωμάτωσης των SDF στο κρατικό σώμα ασφαλείας και για το πολιτικό μέλλον των κουρδικών περιοχών.

Πίεση και ανησυχίες εν όψει αποχώρησης των ΗΠΑ

Οι συνομιλίες διεξάγονται υπό την πίεση της επικείμενης αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων. Χωρίς την προστασία των ΗΠΑ, οι SDF ανησυχούν ότι θα γίνουν ευάλωτοι σε νέες επιθέσεις της Τουρκίας ή των συμμάχων της.

Η πρωτοβουλία του PKK να αφοπλιστεί μπορεί να ελαφρύνει τις τουρκικές ανησυχίες για την ασφάλεια των συνόρων και να επιτρέψει τη βελτίωση των σχέσεων με τις SDF.

Αυτό επιβεβαιώνεται από τις σχέσεις της Άγκυρας με τον Μασούντ Μπαρζανί και το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν στο Ιράκ. Παρ’ όλα αυτά, αναλυτές προειδοποιούν ότι η διαδικασία δεν θα είναι απλή, ιδίως αν κάποιοι μαχητές του PKK επιλέξουν να μετακινηθούν προς τη Συρία. Τότε, η Τουρκία ίσως δει τις SDF ως καταφύγιο για τους πρώην αντάρτες του PKK.

Η διάλυση του PKK και οι περιφερειακές συνέπειες

Η Άγκυρα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Στο παρελθόν έχει χρησιμοποιήσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυροβολικό κατά των SDF. Στρατιωτικές επιλογές παραμένουν στο τραπέζι, αν οι διαπραγματεύσεις δεν ευοδωθούν.

Την ίδια στιγμή, θυγατρικές του PKK συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται σε άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής, όπως το PJAK στο Ιράν. Δεν είναι σαφές αν αυτές οι οργανώσεις θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του Οτσαλάν ή θα διατηρήσουν ανεξάρτητη στρατηγική.

Η Τουρκία και το επόμενο βήμα

Ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), Ομέρ Τσελίκ, δήλωσε ότι ο αφοπλισμός του PKK θα μπορούσε να ξεκινήσει «σε λίγες μέρες», προσθέτοντας πως οι εξελίξεις αυτές είναι κρίσιμες για τη δημιουργία «μιας Τουρκίας απαλλαγμένης από την τρομοκρατία».

Σύμφωνα με πηγή κοντά στο PKK, μια μικρή ομάδα μαχητών αναμένεται να παραδώσει τα όπλα της σε τελετή στη Σουλεϊμανίγια του Ιρακινού Κουρδιστάν, σε μια ενέργεια που χαρακτηρίζεται «συμβολική» αλλά κρίσιμη για την προώθηση της διαδικασίας αμνηστίας.

Ο επικεφαλής της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών, Ιμπραήμ Καλίν, ταξίδεψε πρόσφατα στο Ιρακινό Κουρδιστάν και συναντήθηκε με την κουρδική ηγεσία, περιλαμβανομένου του Μασούντ και του Νετσιρβάν Μπαρζανί, με στόχο να συζητηθούν τα επόμενα βήματα.

Προς έναν νέο κουρδικό και τουρκικό πολιτικό χάρτη;

Η προοπτική ειρήνης επανέρχεται, έστω και με δειλά βήματα. Κούρδοι πολιτικοί στην Τουρκία ζητούν επιτάχυνση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων που θα κατοχυρώνουν τη διαδικασία αφοπλισμού, αλλά και καλύτερες συνθήκες για τον φυλακισμένο Οτσαλάν, ο οποίος παραμένει απομονωμένος από το 1999.

Η πορεία προς τον τερματισμό μιας αιματηρής και μακρόχρονης σύγκρουσης βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Η στάση της Τουρκίας, της Συρίας, των Κούρδων και των διεθνών δυνάμεων θα κρίνει αν αυτή η ιστορική ευκαιρία θα οδηγήσει σε ειρήνη ή σε νέα αναδιάταξη των συγκρούσεων στην περιοχή.

Σχετικά άρθρα:

Δένδιας: Τα 6 μέτρα διαφάνειας για τα εξοπλιστικά Τέθηκαν σε ισχύ οι δασμοί 10% των ΗΠΑ σε δεκάδες χώρες Scope: Παραμένει στο ΒΒΒ η ελληνική οικονομία με θετικές προοπτικές, σταθερό το outlook – FinanceNews.gr Τι θα κάνει ο Παύλος Ντε Γκρες, το Matrix με τα πρόβατα στην Κρήτη και ο Βρούτσης με μια μπάλα που καίει