Όνειρο η στέγη, εφιάλτης το ενοίκιο: Η νέα κοινωνική ανισότητα στην Ελλάδα – FinanceNews.gr

Η Ελλάδα «πνίγεται» στη στεγαστική κρίση – το υψηλότερο ποσοστό ενοικιαστών σε αδυναμία πληρωμής στην ΕΕ, η έκρηξη των τιμών, η παγίδα των «Χρυσών Βίζων» και η απουσία σχεδίου που μετατρέπει τη στέγη σε είδος πολυτελείας.

Με τίτλο «Ελλάδα: Καταρρίπτοντας τα αφηγήματα για το στεγαστικό», η ελληνική έκδοση της Deutsche Welle καταγράφει με μελανά χρώματα μια πραγματικότητα που διαψεύδει πλήρως τα κυβερνητικά αφηγήματα περί «ανακούφισης των ενοικιαστών». Το ρεπορτάζ, βασισμένο σε επίσημα στοιχεία και ευρωπαϊκές εκθέσεις, περιγράφει μια κοινωνία εγκλωβισμένη ανάμεσα σε ακριβή στέγη, στάσιμα εισοδήματα και ανύπαρκτη στεγαστική πολιτική.

Οι αριθμοί της ασφυξίας

Η Eurostat κατέγραψε το φθινόπωρο του 2024 ότι 17,7% των ενοικιαστών στην Ελλάδα αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιό τους – το υψηλότερο ποσοστό σε ολόκληρη την Ε.Ε. Από το 2018 έως το 2023, οι τιμές των ενοικίων αυξήθηκαν έως 52,1%, ενώ μόνο μέσα σε ένα έτος (Μάιος 2024 – Μάιος 2025) σημείωσαν νέα άνοδο 10,9%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.

Το Joint Employment Report 2025 της Κομισιόν αποτυπώνει μια κοινωνία στα όρια της κατάρρευσης: το 28,5% των ελληνικών νοικοκυριών θεωρείται υπερχρεωμένο λόγω κόστους στέγασης, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου μόλις 8,8%. Παράλληλα, οι Έλληνες δαπανούν το 35,2% του εισοδήματός τους για στέγη, ποσοστό-ρεκόρ στην Ευρώπη (19,7% ο μέσος όρος ΕΕ).

Όνειρο η αγορά κατοικίας

Σύμφωνα με έρευνα της Cerved Property Services σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, ένας μέσος μισθωτός θα έπρεπε να αποταμιεύει ολόκληρο το εισόδημά του επί 12 χρόνια για να αγοράσει ένα διαμέρισμα 60 τ.μ. στην Αθήνα – και πάλι δύσκολα θα τα κατάφερνε. Ο λόγος είναι απλός: την περίοδο 2017–2024 οι τιμές ακινήτων αυξήθηκαν κατά 71%, ενώ οι μισθοί μόλις κατά 17%, σύμφωνα με την Alpha Bank.

Το αφήγημα της «ανάπτυξης»

Ο οικονομολόγος Κοσμάς Μαρινάκης, senior lecturer στο Πανεπιστήμιο Διοίκησης Επιχειρήσεων της Σιγκαπούρης, τονίζει στη DW ότι η ελληνική περίπτωση είναι «ιδιάζουσα»: «Τα εισοδήματα έχουν κολλήσει, ενώ τα ενοίκια εκτοξεύονται. Δεν υπάρχει ανάπτυξη τέτοιας κλίμακας που να δικαιολογεί το μέγεθος της κρίσης».
Η φράση του πρωθυπουργού από τη ΔΕΘ, ότι η στεγαστική κρίση συνδέεται με «μια οικονομία που εξελίσσεται γρήγορα», αποδομείται ως «100% αφήγημα». Με ανάπτυξη 2,3%-2,6% και πληθωρισμό που «ροκανίζει» τα εισοδήματα, η «ανάκαμψη» αποδεικνύεται για πολλούς Έλληνες στατιστική φενάκη.

Η παγίδα των Χρυσών Βίζων

Η πολιτική των Χρυσών Βίζων, που παρουσιάστηκε ως εργαλείο εισροής ρευστότητας, επιτείνει το πρόβλημα. «Πουλήσαμε πραγματικά assets για βραχυπρόθεσμο ρευστό, υπονομεύοντας τη μελλοντική μας ευημερία», εξηγεί ο Μαρινάκης.
Οι κατασκευαστές στρέφονται σε πολυτελή ακίνητα για ξένα κεφάλαια, περιορίζοντας περαιτέρω τη διαθεσιμότητα προσιτών κατοικιών. Το αποτέλεσμα είναι εκρηκτικό: λιγότερη προσφορά – υψηλότερα ενοίκια – μεγαλύτερη κοινωνική πίεση.

Ημίμετρα και απουσία στρατηγικής

Η κυβέρνηση προβάλλει προγράμματα όπως το «Ανακαινίζω–Νοικιάζω», τα οποία ο Μαρινάκης χαρακτηρίζει «χρήσιμα αλλά ανεπαρκή». Το μέτρο της επιστροφής ενός ενοικίου κάθε Νοέμβριο θεωρείται αντιαποτελεσματικό: «Αυξάνει τη ρευστότητα, αλλά ανεβάζει και τις τιμές, καθώς οι ιδιοκτήτες προσαρμόζουν τις απαιτήσεις τους».

Η ουσία, όπως υπογραμμίζει ο οικονομολόγος, είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο στεγαστικό, αλλά βαθιά οικονομικό: «Η Ελλάδα έχει εισοδήματα που μένουν στάσιμα, παραγωγικότητα που δεν βελτιώνεται και μια αγορά ακινήτων που τροφοδοτείται κυρίως από εξωτερικά κεφάλαια. Χωρίς στρατηγική για την οικονομία, η στέγη θα γίνει σταδιακά είδος πολυτελείας».

Ένα μέλλον ανισότητας

Η Deutsche Welle καταλήγει πως η Ελλάδα οδεύει προς μια νέα κοινωνική τομή: λίγοι θα κατέχουν και πολλοί θα νοικιάζουν, υπό όρους που θυμίζουν οικονομική ομηρία. Το στεγαστικό πρόβλημα, αντί να περιορίζεται, εξελίσσεται σε κρίση κοινωνικής συνοχής, ενώ οι πολιτικές ηγεσίες δείχνουν να παρακολουθούν παθητικά την πορεία μιας αγοράς που, χωρίς ρύθμιση και χωρίς σχέδιο, μετατρέπει τη στέγη σε προνόμιο των λίγων.

Σχετικά άρθρα:

Σεμίραμις Παληού: Επανεκλογή της ως προέδρου της INTERMEPA – FinanceNews.gr Παίκτης σε τηλεπαιχνίδι πέθανε έναν μήνα πριν προβληθεί το επεισόδιο που κέρδιζε 115.000 με «ελληνική» ερώτηση Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας: Η ελληνική αγορά ενέργειας ενεργοποιεί τα 15λεπτα προϊόντα – Τεχνικές τροποποιήσεις στον Κανονισμό του ΕΧΕ – FinanceNews.gr Υπουργείο Οικογένειας: Πιλοτικό πρόγραμμα πρώιμης παιδικής παρέμβασης – Πρόσκληση φορέων – FinanceNews.gr