Από την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ στις νέες στεγαστικές δράσεις: Επιδοτήσεις έως 36.000 ευρώ

Η ελληνική πρόταση για την ενδιάμεση αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2021–2027 έχει κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η διαδικασία ανοίγει τον δρόμο για νέες χρηματοδοτικές δράσεις. Στο επίκεντρο βρίσκεται η αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος.

Κεντρική παρέμβαση αποτελεί το πρόγραμμα επιδότησης ανακαινίσεων κατοικιών. Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ. Στόχος είναι η επαναφορά χιλιάδων ανενεργών ακινήτων στην αγορά.

Η Κομισιόν διαθέτει προθεσμία δύο μηνών για την αξιολόγηση της πρότασης. Εφόσον εγκριθεί, οι πρώτες προκηρύξεις αναμένονται στις αρχές του 2026.

Ανακατεύθυνση πόρων και νέες ευρωπαϊκές προτεραιότητες

Στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης, η Ελλάδα –όπως και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη– καλείται να ανακατευθύνει περίπου το 10% των πόρων των επιχειρησιακών της προγραμμάτων (8 τομεακών και 13 περιφερειακών). Για τη χώρα μας, το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ.

ΕΣΠΑ  – Οι πόροι αυτοί θα κατευθυνθούν σε νέες στρατηγικές προτεραιότητες που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, της ενεργειακής κρίσης και των αυξανόμενων πιέσεων σε κρίσιμους τομείς πολιτικής. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η προσιτή στέγαση, η άμυνα, η διαχείριση υδατικών πόρων –με έμφαση στο πόσιμο νερό– καθώς και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών.

Η ανακατεύθυνση συνοδεύεται από σημαντικά κίνητρα: αυξημένη προχρηματοδότηση για ταχύτερη υλοποίηση, δυνατότητα ολοκλήρωσης των νέων δράσεων έως το 2030, καθώς και υψηλότερο ποσοστό συγχρηματοδότησης από κοινοτικούς πόρους, περιορίζοντας την ανάγκη εθνικής συμμετοχής.

ΕΣΠΑ – Πρόγραμμα ανακαινίσεων 400 εκατ. ευρώ: τεχνικά χαρακτηριστικά

Η πλέον εμβληματική παρέμβαση αφορά την επιδότηση ανακαινίσεων κατοικιών, όπως εξαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό κατά τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού. Το πρόγραμμα προβλέπει επιδότηση έως και 90% του επιλέξιμου κόστους, με ανώτατο ποσό ενίσχυσης τις 36.000 ευρώ ανά ακίνητο.

Σε αντίθεση με προηγούμενα προγράμματα, η νέα δράση δεν περιορίζεται αποκλειστικά σε παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης. Επιλέξιμες θα είναι και γενικές εργασίες ανακαίνισης, όπως βαψίματα, αντικατάσταση υδραυλικών και λοιπές τεχνικές παρεμβάσεις. Οι ενεργειακές εργασίες θα αποτελούν συμπληρωματικό σκέλος, καλύπτοντας περίπου το 20%–30% της συνολικής δαπάνης, μέσω παρεμβάσεων όπως η εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα ή η αντικατάσταση κουφωμάτων.

Στόχος είναι η ανακαίνιση 15.000 έως 20.000 κατοικιών, με έμφαση σε παλαιά και σήμερα ανενεργά διαμερίσματα, κυρίως των δεκαετιών του 1980 και του 1990, αλλά και παλαιότερα ακίνητα. Μέσω της επανένταξης αυτών των κατοικιών στην αγορά, επιδιώκεται η αξιοποίηση του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος και η ενίσχυση της προσφοράς προσιτής στέγης. Τμήμα του προϋπολογισμού θα αφορά και κατοικίες που προορίζονται για ιδιοκατοίκηση.

Περιφερειακές παρεμβάσεις και κοινωνική στέγαση

Πέραν του κεντρικού προγράμματος, οι περιφέρειες της χώρας αναμένεται να ενεργοποιήσουν συμπληρωματικές δράσεις στο πλαίσιο των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Οι παρεμβάσεις αυτές θα αφορούν την ανακαίνιση, ανακατασκευή ή και αλλαγή χρήσης κτηρίων που ανήκουν σε δήμους και περιφέρειες, με στόχο τη δημιουργία κατοικιών για δημόσιους υπαλλήλους που υπηρετούν εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας τους.

Η πρωτοβουλία αυτή φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει χρόνιες ελλείψεις στέγασης, κυρίως για γιατρούς και εκπαιδευτικούς, ιδιαίτερα σε τουριστικές και νησιωτικές περιοχές με υψηλό κόστος διαβίωσης.

Νερό, άμυνα και ανταγωνιστικότητα

Παράλληλα με τη στέγαση, σημαντικοί πόροι θα κατευθυνθούν σε έργα διαχείρισης υδάτων, ιδίως στα νησιά, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Στον τομέα της άμυνας, προβλέπεται χρηματοδότηση υποδομών «διπλής χρήσης», όπως οδικά δίκτυα και γέφυρες, που εξυπηρετούν τόσο στρατιωτικές ανάγκες όσο και πολιτική χρήση.

Τέλος, η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ ανοίγει τον δρόμο για ενίσχυση έργων νέων τεχνολογιών και ανταγωνιστικότητας, καθώς και για –περιορισμένη αλλά θεσμικά σημαντική– συμμετοχή μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες έως σήμερα εξαιρούνται σε μεγάλο βαθμό από τα προγράμματα ΕΣΠΑ.

Σχετικά άρθρα:

Σχολικές καθαρίστριες: Άνοιξαν οι αιτήσεις στον Δήμο Αθηναίων – FinanceNews.gr ExxonMobil: Η ΕΕ δρομολογεί 750 δισ. δολάρια σε αμερικανικό LNG – FinanceNews.gr Βουλή: Κατατέθηκε νομοσχέδιο για τη σύγχρονη οργάνωση της εργασίας και την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων – FinanceNews.gr Morgan Stanley: Βλέπει ανθεκτική οικονομία και ήπια δημοσιονομική χαλάρωση έως το 2027 – FinanceNews.gr