Γκρεμίζοντας τους μύθους - Το όραμα των BRICS για μια πιο δίκαιη παγκόσμια τάξη

Αρχική » Ροή Ειδήσεων » Γκρεμίζοντας τους μύθους – Το όραμα των BRICS για μια πιο δίκαιη παγκόσμια τάξη

Γκρεμίζοντας τους μύθους – Το όραμα των BRICS για μια πιο δίκαιη παγκόσμια τάξη

Άρθρο του Gilberto F. G. de Moura, Πρεσβευτή της Βραζιλίας στις Φιλιππίνες, το Παλάου, τα νησιά Μάρσαλ και τη Μικρονησία.

Τον περασμένο Ιούλιο, οι ηγέτες των BRICS – της πλατφόρμας πολιτικού και διπλωματικού συντονισμού μεταξύ χωρών του Παγκόσμιου Νότου – συγκεντρώθηκαν στη Βραζιλία για την 17η Σύνοδό τους.
Αν και το γκρουπ αριθμεί πλέον 11 πλήρη μέλη, συχνά γίνεται αντικείμενο παρερμηνειών.
Ορισμένοι το παρουσιάζουν ως ένα μπλοκ αντιπαράθεσης προς τη Δύση ή ως δύναμη ανατροπής της παγκόσμιας τάξης.
Αυτή η οπτική είναι όχι μόνο λανθασμένη, αλλά και παραπλανητική.
Οι BRICS δεν έχουν ως στόχο τη σύγκρουση – έχουν ως στόχο την ένταξη και την εκπροσώπηση.

Από την ανάλυση στη γεωπολιτική πράξη

Η λέξη “BRIC” δημιουργήθηκε το 2001 από έναν οικονομολόγο της Goldman Sachs, για να περιγράψει την ταχεία οικονομική άνοδο της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας – τις λεγόμενες «χώρες-φάλαινες» λόγω του τεράστιου πληθυσμού, της έκτασης, των φυσικών πόρων και της οικονομικής δυναμικής τους. Το ακρωνύμιο διαδόθηκε από τη Wall Street στα πανεπιστήμια και τα διεθνή μέσα.
Αυτό που ξεκίνησε ως οικονομική ταξινόμηση εξελίχθηκε σταδιακά σε πολιτική πραγματικότητα, με στόχο την ενίσχυση του διαλόγου για έναν πιο δημοκρατικό και ισορροπημένο διεθνή σύστημα.
Η πρώτη συνάντηση έγινε το 2006 μεταξύ υπουργών Εξωτερικών στα περιθώρια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η πρώτη Σύνοδος Κορυφής ηγετών πραγματοποιήθηκε το 2009 στο Εκατερίνμπουργκ. Μετά την κρίση του 2008, οι BRICS συνεργάστηκαν στενότερα στους G20, το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, προωθώντας μεταρρυθμίσεις για την καλύτερη εκπροσώπηση των αναδυόμενων οικονομιών.

Διεύρυνση και ενίσχυση του ρόλου των BRICS

Το 2011 προστέθηκε η Νότια Αφρική, σχηματίζοντας το BRICS. Το 2023, στη Σύνοδο του Γιοχάνεσμπουργκ, προσχώρησαν έξι νέες χώρες: Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, ΗΑΕ, Αιθιοπία, Ινδονησία και Ιράν. Στη Σύνοδο του Καζάν το 2024, δημιουργήθηκε η κατηγορία «Χώρες Εταίροι» που περιλαμβάνει πλέον τις: Λευκορωσία, Βολιβία, Κούβα, Καζακστάν, Μαλαισία, Νιγηρία, Ταϊλάνδη, Ουγκάντα και Ουζμπεκιστάν. Τον Ιανουάριο του 2025, η Ινδονησία έγινε πλήρες μέλος, ενώ το Βιετνάμ προσχώρησε ως Εταίρος τον Ιούνιο, κατά τη Σύνοδο του Ρίο, υπογραμμίζοντας τον αυξανόμενο ρόλο της ASEAN στον πολυπολικό κόσμο.
Σήμερα, οι 11 χώρες μέλη των BRICS εκπροσωπούν πάνω από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και σχεδόν το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ σε όρους αγοραστικής δύναμης.

Μια κοινή διακήρυξη για συμπερίληψη και βιωσιμότητα

Στο Ρίο, οι ηγέτες υπέγραψαν κοινή διακήρυξη με τίτλο «Ενίσχυση της Συνεργασίας του Παγκόσμιου Νότου για πιο Συμπεριληπτική και Βιώσιμη Διακυβέρνηση».
Η διακήρυξη ανέδειξε αρχές όπως η κυριαρχική ισότητα, ο πολυμερής διάλογος και το διεθνές δίκαιο.
Δεν αποτελούσε κείμενο πρόκλησης, αλλά φιλοδοξίας: ένα όραμα για μια πιο δίκαιη παγκόσμια τάξη. Η διακήρυξη ζητά μεγαλύτερη συμμετοχή των αναπτυσσόμενων χωρών στις παγκόσμιες αποφάσεις και υπογραμμίζει τις ευκαιρίες που προσφέρει η πολυπολικότητα.

Μεταρρυθμίσεις και νέες πρωτοβουλίες

Στον οικονομικό τομέα, οι BRICS ζήτησαν αναθεώρηση των ποσοστώσεων στο ΔΝΤ και ενίσχυση του ρόλου των αναπτυσσόμενων χωρών στην Παγκόσμια Τράπεζα. Ζητήθηκε επίσης η ανακατανομή με βάση την πραγματική οικονομική δυναμική χωρίς να πλήττονται οι πιο αδύναμοι.
Στον τομέα της υγείας, η ομάδα αναγνώρισε τις διασυνοριακές απειλές και δεσμεύτηκε για παγκόσμια διακυβέρνηση βασισμένη στην ισότητα. Ιδρύθηκε η νέα «Συνεργασία για την Εξάλειψη των Κοινωνικά Προσδιορισμένων Ασθενειών», με στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας και του αποκλεισμού.

Τεχνολογία, καινοτομία και νεανική συμμετοχή

Η διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης αποτέλεσε κεντρικό θέμα, με τους BRICS να προωθούν μια προσέγγιση που εξυπηρετεί την κοινή ευημερία. Εγκρίθηκε το νέο Σχέδιο Δράσης Καινοτομίας 2025–2030, με εστίαση σε ΤΝ, κβαντική τεχνολογία και βιομηχανική καινοτομία. Η Βραζιλία πρότεινε μελέτη σκοπιμότητας για την εγκατάσταση υποθαλάσσιου καλωδίου υψηλής ταχύτητας για την ψηφιακή συνεργασία.
Υποστηρίχθηκαν επίσης δράσεις για νέους και startups μέσω του «Φόρουμ Νέων Επιστημόνων» και του «Βραβείου Καινοτομίας». Προωθήθηκε η ίδρυση Κέντρου Ερευνών για Υποθαλάσσιους Πόρους και ανακοινώθηκε νέο φόρουμ ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών στη Ρωσία.

Περιβάλλον και δίκαιη μετάβαση

Εν όψει της COP30 στη Βελέμ της Αμαζονίας, εγκρίθηκε το «Ταμείο για τα Τροπικά Δάση για Πάντα» (Tropical Forest Forever Fund – TFFF) για τη μακροπρόθεσμη προστασία τους. Η «Διακήρυξη Πλαισίου για το Κλίμα» προβλέπει πενταετές πλάνο ενίσχυσης της χρηματοδότησης για το κλίμα, με σεβασμό στα εθνικά συμφραζόμενα και την πολυμέρεια. Οι BRICS εξέφρασαν επίσης ανησυχία για την ταύτιση θεμάτων ασφάλειας με την κλιματική ατζέντα.

Ο ρόλος των BRICS σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο

Συχνά οι BRICS παρερμηνεύονται ως αντικαθεστωτικό σχήμα. Όμως οι πράξεις τους δεν απορρίπτουν το σύστημα – ζητούν συμμετρία και δικαιοσύνη.
Δεν είναι μια αντιδυτική ένωση. Είναι μια πολυπολική προσέγγιση.
Όπως δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών της Βραζιλίας, Mauro Vieira:
«Η διεθνής τάξη μετασχηματίζεται. Γεωπολιτικές εντάσεις, ανισότητες και ταχείς τεχνολογικές και οικονομικές αλλαγές θέτουν υπό πίεση τα παραδοσιακά συστήματα. Οι αναδυόμενες οικονομίες δικαίως διεκδικούν δίκαιη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων που μας επηρεάζουν όλους».

www.bankingnews.gr

Source link

Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.‌‌