Δανία και Ελλάδα σε συμμαχία σκληρής γραμμής για το μεταναστευτικό – FinanceNews.gr

Η Ελλάδα στηρίζει αυστηρή ευρωπαϊκή πολιτική για το μεταναστευτικό, με έμφαση σε επιστροφές, ποινικές κυρώσεις και κόμβους ασύλου εκτός ΕΕ

Στην Κοπεγχάγη, οι υπουργοί Μετανάστευσης της ΕΕ, μεταξύ τους και ο Έλληνας Θάνος Πλεύρης, συζητούν για τις νέες ευρωπαϊκές πολιτικές επιστροφών και κέντρων εκτός ΕΕ (return hubs), εν μέσω εντάσεων. Η Δανία, κάτοχος της προεδρίας τον Ιούλιο-Δεκέμβριο, υπέρμαχη της αυστηρής γραμμής, προωθεί λύσεις όπως κλειστά σημεία υποδοχής σε τρίτες χώρες για την αποτροπή παράτυπων ροών.

Η Δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρέντερικσεν και ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μαρί Μπιέρε υποστηρίζουν ότι η μετανάστευση συνδέεται άρρηκτα με την ασφάλεια και τον έλεγχο των συνόρων. Τα «return hubs» προβλέπουν ότι αιτούντες άσυλο θα παραμένουν εκτός ΕΕ έως την εκδίκαση της αίτησής τους.

Η θέση Πλεύρη και η ελληνική στρατηγική

Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνος Πλεύρης, παρών στη συνάντηση της Κοπεγχάγης, ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την ανάγκη για μια ενιαία, αυστηρή ευρωπαϊκή πολιτική αποτροπής των παράτυπων μεταναστευτικών ροών, καθώς και την ενίσχυση των επιστροφών και των δομών ελέγχου εκτός ΕΕ.

Σύμφωνα με τον Πλεύρη, η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει τη δημιουργία κέντρων υποδοχής και εξέτασης αιτήσεων ασύλου σε τρίτες χώρες, όπως η Λιβύη, ώστε να αποσυμφορηθούν τα κράτη-πύλες εισόδου της ΕΕ. Η ιδέα αυτή, που είχε προταθεί ήδη από το 2019 από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αρχικά αντιμετωπίστηκε με επιφυλάξεις από ευρωπαϊκούς εταίρους. Ωστόσο, η ραγδαία αύξηση των μεταναστευτικών ροών και η στροφή αρκετών χωρών σε σκληρότερη πολιτική την καθιστούν πλέον κεντρικό ζήτημα των διαβουλεύσεων.

Η ελληνική πρόταση περιλαμβάνει:

• Συνεργασία με κράτη όπως η Λιβύη για τη δημιουργία ασφαλών κόμβων υποδοχής εκτός ευρωπαϊκού εδάφους.

• Χρηματοδότηση αυτών των κόμβων από την Ε.Ε. με στόχο την κοινή διαχείριση των αιτήσεων.

• Διάκριση μεταξύ αιτούντων που πληρούν τις προϋποθέσεις διεθνούς προστασίας και εκείνων που δεν έχουν νόμιμο δικαίωμα παραμονής.

Επιστροφές και ποινικές κυρώσεις

Η Ελλάδα προχωρά ένα βήμα παραπέρα: όσοι μετανάστες παραμένουν παράνομα στη χώρα, μετά από απόρριψη της αίτησής τους για άσυλο, θα αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις με φυλάκιση έως και 3 ετών. Σύμφωνα με τον Πλεύρη, αυτό αποσκοπεί στον ενεργό περιορισμό της παραμονής χωρίς νόμιμο καθεστώς, ώστε να μην ενθαρρύνονται νέες αφίξεις από διακινητές.

Η επιλογή αυτή προκάλεσε αντιδράσεις από ανθρωπιστικές οργανώσεις και διεθνή μέσα όπως η Berliner Morgenspost και η Neues Deutschland, που σημείωσαν τις δυσκολίες εφαρμογής, λόγω της άρνησης πολλών χωρών προέλευσης να δεχτούν επιστροφές.

Στρατιωτική παρουσία και θαλάσσια αποτροπή

Παράλληλα, η Ελλάδα έχει ενισχύσει τη ναυτική της παρουσία νότια της Κρήτης, με δύο φρεγάτες και επιπλέον πλωτά της ακτοφυλακής, προκειμένου να περιορίσει τα περάσματα από τις ακτές της ανατολικής Λιβύης – κυρίως την περιοχή Τομπρούκ, που αποτελεί το βασικό σημείο αναχώρησης μεταναστών προς τη χώρα.

Ωστόσο, σύμφωνα με διεθνή δίκαια, η αναχαίτιση ή η αναγκαστική επιστροφή μεταναστών στη Λιβύη δεν είναι νομικά επιτρεπτή, γεγονός που φέρνει την Ελλάδα σε διπλωματική σύγκρουση με την κυβέρνηση της Τρίπολης στη δυτική Λιβύη. Η Αθήνα επιδιώκει συμφωνία απευθείας με την ανατολική Λιβύη, ώστε να διαχειρίζεται νόμιμα τις επιστροφές.

Πολιτική στόχευση: Κλειστά σύνορα – ανοιχτές συμφωνίες

Η δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, «Η διαδρομή προς την Ελλάδα είναι κλειστή – αυτό είναι το μήνυμα προς τους λαθρέμπορους», αντικατοπτρίζει την πολιτική της αποτροπής, την οποία η Ελλάδα επιχειρεί να μετατρέψει σε ευρωπαϊκή στρατηγική.

Η Αθήνα επιδιώκει:

• Θεσμοθέτηση ευρωπαϊκού μηχανισμού επιστροφών.

• Αναθεώρηση της Διεθνούς Σύμβασης της Γενεύης, ώστε να μην εμποδίζονται επιστροφές από νομικές προσφυγές.

• Συνεργασία με κράτη όπως η Αίγυπτος, Μαρόκο, Τυνησία και Σενεγάλη για συμφωνίες επανεισδοχής.

Η ευρωπαϊκή διαφωνία

Η Ευρώπη παραμένει διχασμένη: χώρες όπως η Ιταλία και η Πολωνία τάσσονται υπέρ σκληρών μέτρων επιστροφής, όπως καταγράφει το Politico, ενώ κεντροαριστερές κυβερνήσεις ανησυχούν για ενίσχυση της ακροδεξιάς. Ο Ντιμπβάντ της Δανίας υποστηρίζει ότι χωρίς λύσεις στο μεταναστευτικό, η πολιτική της ΕΕ θα παραμείνει παγιδευμένη.

Στρατηγικές επιλογές και προκλήσεις

• Απελάσεις & επιστροφές: κοινή πολιτική υπό συζήτηση, με στόχο συμφωνία έως το τέλος της δανικής προεδρίας.

• Κόμβοι επιστροφής: συζητούνται, αλλά η εφαρμογή θα απαιτήσει περαιτέρω πολιτική και νομική συναίνεση λόγω ευαισθησιών.

• Ρόλος Κομισιόν & ΕΔΔΑ: πιέσεις για περιορισμούς στις δικαστικές αποφάσεις που επιτρέπουν αποτροπή απελάσεων.

• UNHCR/IOM: συμμετοχή σε διαβουλεύσεις για νομική θωράκιση των hubs .

Η σύντομη θητεία της δανικής προεδρίας έχει θέσει τις βάσεις για συμφωνία σχετικά με την πολιτική επιστροφών στις πύλες της ΕΕ. Όμως, οι return hubs παραμένουν ανοιχτοί σε αντιδράσεις και καθυστέρηση, καθώς ζητούνται πολιτική και διεθνής νομοθετική συνοχή.

Σχετικά άρθρα:

Στουρνάρας: Οι μεταρρυθμίσεις δεν πρέπει να εγκαταλείπονται ακόμη και σε περιόδους ευημερίας Autohellas: Φέρνει στην Ελλάδα τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα Changan – Ποιος είναι ο κινεζικός όμιλος – FinanceNews.gr Ουκρανικό: Ξεκινά ο διάλογος χωρίς Ζελένσκι και Πούτιν – Ο Τραμπ ρίχνει «πάγο» στις προσδοκίες – FinanceNews.gr Τραμπ, το «Μεγάλο, Όμορφο Νομοσχέδιο» και η σιωπηλή αποδόμηση της κοινωνικής πρόνοιας στις ΗΠΑ – FinanceNews.gr