ΔΕΣΦΑ: Επενδυτικό άλμα 1,02 δισ. έως το 2034 και «κόφτης» στα έργα Διώρυγα Gas – FinanceNews.gr

Το 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΔΕΣΦΑ, πρϋπολογισμού 1,02 δισ.€ για την περίοδο 2025-2034, σηματοδοτεί νέα ιεράρχηση προτεραιοτήτων

Το νέο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2025-2034 του ΔΕΣΦΑ, που βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση πριν υποβληθεί στη ΡΑΑΕΥ, αναδιαμορφώνει τον ενεργειακό χάρτη της χώρας για την επόμενη δεκαετία. Με συνολικό επενδυτικό πακέτο 1,02 δισ. ευρώ, το πρόγραμμα εστιάζει σε έργα που ενισχύουν την ασφάλεια εφοδιασμού, τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας και τη σταδιακή μετάβαση σε ανανεώσιμα και «πράσινα» αέρια. Την ίδια στιγμή, η απένταξη των έργων σύνδεσης του FSRU «Διώρυγα Gas» από τον επίσημο σχεδιασμό λειτουργεί ως ισχυρό μήνυμα αναδιάταξης προτεραιοτήτων.

Το δεκαετές πρόγραμμα και ο νέος ενεργειακός σχεδιασμός

Ο ΔΕΣΦΑ προδιαγράφει για την περίοδο 2025-2034 ένα επενδυτικό πλάνο που συνδυάζει κλασικές υποδομές φυσικού αερίου με έργα που προετοιμάζουν το έδαφος για το υδρογόνο και τα ανανεώσιμα αέρια. Από τα 1,02 δισ. ευρώ, περίπου 210,6 εκατ. ευρώ αφορούν νέα έργα που προστίθενται στον σχεδιασμό, με έμφαση στη Δυτική Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Δυτική Ελλάδα και στη διεύρυνση της χρήσης LNG σε μικρή κλίμακα.

Το πρόγραμμα «κουμπώνει» χρονικά με την ολοκλήρωση σειράς στρατηγικών υποδομών που ενισχύουν τον ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού κόμβου στον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για δίκτυο ανανεώσιμων αερίων στα Βαλκάνια και την Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Τα νέα έργα 210,6 εκατ. ευρώ: Από Πτολεμαΐδα μέχρι Ήπειρο και Αγρίνιο

Στον κατάλογο των νέων έργων ξεχωρίζει ο αγωγός και οι μετρητικοί σταθμοί για τη σύνδεση των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής Πτολεμαΐδα 5 και Αγίου Δημητρίου με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου. Το έργο, με προϋπολογισμό 69 εκατ. ευρώ, συνδέεται άμεσα με τον σχεδιασμό της ΔΕΗ για τη μετατροπή της Πτολεμαΐδας 5 από λιγνιτική μονάδα σε μονάδα φυσικού αερίου, αλλά και με την ένταξη του Αγίου Δημητρίου στο ευρύτερο σχέδιο για το mega data center της Κοζάνης. Η Τελική Επενδυτική Απόφαση τοποθετείται τον Ιανουάριο του 2027, υπό την προϋπόθεση λήψης αντίστοιχων αποφάσεων από τη ΔΕΗ, ενώ η διάρκεια υλοποίησης εκτιμάται σε 20 έως 24 μήνες.

Δεύτερο μεγάλο νέο έργο είναι η τροφοδοσία Ηπείρου και Αγρινίου μέσω αλυσίδας εφοδιασμού μικρής κλίμακας LNG. Πρόκειται για επένδυση 130 εκατ. ευρώ, με FID τον Ιούλιο του 2028 και έναρξη λειτουργίας τον Οκτώβριο του 2030. Το project επεκτείνει για πρώτη φορά το φυσικό αέριο σε περιοχές όπως η Ηγουμενίτσα, τα Ιωάννινα, η Άρτα, η Πρέβεζα και το Αγρίνιο, ενώ δημιουργεί δυνατότητα ανάπτυξης μονάδων βιοαερίου και βιομεθανίου, σε συνέργεια με το σχέδιο ανάπτυξης του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής Enaon EDA. Στη μεταβατική φάση, η τροφοδοσία θα γίνεται με φορτηγά LNG από τη Ρεβυθούσα, ενώ στη συνέχεια θα χρησιμοποιηθούν πλοία μεταφοράς LNG που θα εξυπηρετούνται από ειδικά διαμορφωμένη υποδομή στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Από εκεί, μέσω αγωγού θα τροφοδοτούνται τα Ιωάννινα, ενώ οι γύρω πόλεις θα εξυπηρετούνται με φορτηγά LNG.

Ρεβυθούσα, μικρή κλίμακα LNG και ψηφιακή αναβάθμιση

Η Ρεβυθούσα παραμένει «καρδιά» του υγροποιημένου φυσικού αερίου στη χώρα. Στο νέο πρόγραμμα εντάσσεται η δημιουργία δεύτερης θέσης φόρτωσης στον Σταθμό Φόρτωσης Βυτιοφόρων της Ρεβυθούσας, ώστε να ενισχυθεί η δυναμικότητα και να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση για truck loading. Το έργο, προϋπολογισμού 3,66 εκατ. ευρώ, αναμένεται να λάβει τελική επενδυτική απόφαση τον Ιανουάριο του 2026 και να τεθεί σε λειτουργία μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου 2027. Η κίνηση αυτή έρχεται να ακολουθήσει τη ραγδαία ανάπτυξη της υπηρεσίας, καθώς στο εννεάμηνο Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2025 φορτώθηκαν 494 βυτιοφόρα έναντι 174 την αντίστοιχη περίοδο του 2024, με τη μεταφερόμενη ενέργεια να σχεδόν τριπλασιάζεται.

Παράλληλα, στο πρόγραμμα έχουν ενταχθεί η κατασκευή νέων εγκαταστάσεων υποδομών και κέντρων δεδομένων στη Ρεβυθούσα, με προϋπολογισμό 2,58 εκατ. ευρώ, καθώς και η αντικατάσταση και αναβάθμιση των συστημάτων μέτρησης και ελέγχου σε 51 σταθμούς του ΕΣΦΑ, επένδυση 5,35 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για έργα που δεν έχουν μόνο τεχνικό χαρακτήρα, αλλά σηματοδοτούν τη μετάβαση σε ένα πιο ψηφιακό, αυτοματοποιημένο και ανθεκτικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου.

Τα κρίσιμα έργα που ολοκληρώνονται έως το τέλος του 2025

Το νέο δεκαετές πρόγραμμα συμπίπτει με την ολοκλήρωση ορισμένων από τα σημαντικότερα έργα της τελευταίας περιόδου. Ο Σταθμός Συμπίεσης Κομοτηνής, που εγκαινιάστηκε στις αρχές Νοεμβρίου, μαζί με τον Σταθμό Συμπίεσης Αμπελιάς, ο οποίος επίσης θα ολοκληρωθεί πριν κλείσει το 2025, ενισχύουν καθοριστικά τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου. Σε συνδυασμό με τη Ρεβυθούσα, το FSRU Αλεξανδρούπολης και τους αγωγούς TAP και IGB, αυξάνουν την ικανότητα εξαγωγών φυσικού αερίου της Ελλάδας προς τον Βορρά στα 8,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως.

Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να ολοκληρωθεί και ο αγωγός υψηλής πίεσης προς τη Δυτική Μακεδονία. Σε πρώτη φάση, το έργο συνδέεται με την απολιγνιτοποίηση της περιοχής, καθώς επιτρέπει τη μετάβαση σε φυσικό αέριο. Ωστόσο, από πλευράς σχεδιασμού θεωρείται κρίσιμη υποδομή και για την επόμενη ημέρα, καθώς θα μπορεί να υποστηρίξει τη μεταφορά υδρογόνου και να συνδεθεί με τον ελληνικό διάδρομο υδρογόνου, το λεγόμενο Dedicated H2 Backbone. Έτσι, δημιουργούνται οι βάσεις για ένα μελλοντικό δίκτυο ανανεώσιμων αερίων στα Βαλκάνια και την Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Μέσα στο 2026 προγραμματίζεται η λειτουργία του Μετρητικού Σταθμού Καρδιάς και των έργων σύνδεσης με τον αγωγό της Δυτικής Μακεδονίας. Ο σταθμός αυτός θα εξυπηρετήσει την τροφοδότηση των τηλεθερμάνσεων για Κοζάνη, Πτολεμαΐδα και Αμύνταιο, αλλά και επιπλέον καταναλώσεις στην περιοχή, ευθυγραμμιζόμενος με το χρονοδιάγραμμα της νέας μονάδας ΣΗΘΥΑ της ΔΕΗ που θα καλύπτει ενεργειακά τις συγκεκριμένες πόλεις.

Η ηχηρή απένταξη των συνδέσεων του FSRU Διώρυγα Gas

Στον αντίποδα των νέων έργων, το πρόγραμμα καταγράφει και μία ηχηρή απουσία: τα έργα σύνδεσης του FSRU Διώρυγα Gas δεν περιλαμβάνονται πλέον στο επίσημο δεκαετές πλάνο του ΔΕΣΦΑ. Η απένταξη αυτή δεν είναι ένα τεχνικό λεπτομέρεια, αλλά σήμα αλλαγής προτεραιοτήτων. Σε μια περίοδο όπου το ενδιαφέρον στρέφεται στην πλήρη αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών, στον Κάθετο Διάδρομο και σε projects με ισχυρό διασυνοριακό αποτύπωμα, η μη ένταξη των συνδέσεων Διώρυγα Gas δείχνει ότι ο Διαχειριστής ιεραρχεί εκ νέου ποια έργα θεωρεί κρίσιμα για το Εθνικό Σύστημα.

Η επιλογή αυτή αναμένεται να τροφοδοτήσει συζήτηση στην αγορά, καθώς αγγίζει τον ευρύτερο σχεδιασμό για τον ρόλο που θα έχει κάθε τερματικός σταθμός LNG στον ανταγωνισμό και στη συμπληρωματικότητα των υποδομών.

Ένα πρόγραμμα που «κουμπώνει» με τη μετάβαση και την περιφερειακή στρατηγική

Το νέο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ δεν περιορίζεται σε μια απλή καταγραφή έργων. Αποτυπώνει τη στρατηγική της χώρας να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και τη διαφοροποίηση του ενεργειακού της μείγματος, να «κλειδώσει» ρόλο διαμετακομιστικού κόμβου και, ταυτόχρονα, να προετοιμάσει τις υποδομές για την εποχή του υδρογόνου και των ανανεώσιμων αερίων.

Από τη Ρεβυθούσα και τα small scale LNG μέχρι τον αγωγό της Δυτικής Μακεδονίας και τον Μετρητικό Σταθμό Καρδιάς, ο χάρτης των projects δείχνει ότι η επόμενη δεκαετία στον χώρο του φυσικού αερίου θα είναι περίοδος μετάβασης, με έργα που εξυπηρετούν τόσο τις άμεσες ανάγκες ασφάλειας εφοδιασμού όσο και τις μελλοντικές απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης.

Διαβάστε επίσης: ΔΕΣΦΑ: Νέο επενδυτικό πρόγραμμα – Από το LNG στη δέσμευση και υγροποίηση CO₂

Σχετικά άρθρα:

Υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης σε Ελλάδα: «Σαφή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας» – FinanceNews.gr Αδιέξοδο στις Βρυξέλλες για το κλίμα: Νέα συνεδρίαση το πρωί – FinanceNews.gr Τέλος η ουρά στην Εφορία: Αυτόματη απόδοση ΑΦΜ για ανήλικα παιδιά – FinanceNews.gr Κουίζ για Πληροφορική, Metlen χωρίς βαρίδια, τζόγος 432 δισ. και «καρφί» από EBRD – FinanceNews.gr