Ερντογάν σε αναζήτηση απόλυτου ελέγχου: «Tελειώνει» τον Φιντάν και φέρνει Καλίν

Σε αναζήτηση ενός πιο «σκληρού» και απόλυτα ελεγχόμενου εκφραστή της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής φαίνεται να βρίσκεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης (Sabah, Yeni Şafak), ο Τούρκος Πρόεδρος εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο ανασχηματισμού, με στόχο την απομάκρυνση του Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και την τοποθέτηση στη θέση του του νυν επικεφαλής της ΜΙΤ και πρώην εκπροσώπου της τουρκικής Προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν.

Παρότι δεν υπάρχει έως τώρα επίσημη επιβεβαίωση ή διάψευση, Τούρκοι αναλυτές επισημαίνουν ότι ο Φιντάν, παρά το βαρύ βιογραφικό του στον χώρο των πληροφοριών, δεν κατάφερε να προσδώσει σαφή στρατηγική συνοχή στη διπλωματία της Άγκυρας. Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν αποδίδεται αποκλειστικά στον ίδιο, αλλά στη θεσμική πραγματικότητα της Τουρκίας, όπου η εξωτερική πολιτική παραμένει σχεδόν αποκλειστικό προνόμιο του Προέδρου.

Ο Χακάν Φιντάν λειτούργησε περισσότερο ως εκτελεστικός μηχανισμός των επιλογών του Ερντογάν παρά ως αυτόνομος υπουργός, γεγονός που αποτυπώθηκε αρνητικά τόσο στο εσωτερικό πολιτικό κλίμα όσο και στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις.

Φθίνουσα εικόνα της τουρκικής διπλωματίας

Έρευνα της Gudenmar (Οκτώβριος) καταγράφει σαφή κόπωση της τουρκικής κοινωνίας απέναντι στην εξωτερική πολιτική. Αν και μεγάλο μέρος των πολιτών εξακολουθεί να στηρίζει το αφήγημα της «ανεξάρτητης και ισχυρής Τουρκίας» που δεν ευθυγραμμίζεται με τη Δύση, ενισχύεται ταυτόχρονα η ανησυχία για το κόστος αυτής της στρατηγικής: οικονομικές πιέσεις, διεθνής απομόνωση και αβεβαιότητα.

Το 56% των ερωτηθέντων θεωρεί ανεπαρκή τον ρόλο της Τουρκίας σε διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, ενώ καταγράφεται η αντίληψη ότι η εξωτερική πολιτική χρησιμοποιείται κυρίως για εσωτερική κατανάλωση, χωρίς απτά οφέλη για την καθημερινότητα των πολιτών.

Στο ζήτημα της Γάζας, το 83% τάσσεται υπέρ της Παλαιστίνης και μόλις το 6% υπέρ του Ισραήλ, με τις απόψεις για την επίθεση της Χαμάς να παραμένουν διχασμένες. Παράλληλα, το 42% χαρακτηρίζει τη στάση της Άγκυρας αναποτελεσματική, έναντι 23% που τη θεωρεί ισχυρή και συνεπή.

Ιδιαίτερη ανησυχία καταγράφεται και στο συριακό, με το 56% να ζητά την πλήρη επιστροφή των Σύρων προσφύγων και το 25% να αποδέχεται την παραμονή μόνο όσων πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια.

Συνολικά, το 52% αξιολογεί την εξωτερική πολιτική ως ανεπιτυχή, ενώ μόλις το 32% βλέπει την Τουρκία ως περιφερειακή δύναμη, γεγονός που αποδυναμώνει το αφήγημα της Άγκυρας ως ρυθμιστικού παράγοντα στην περιοχή.

Ο Καλίν ως «φωνή» του Ερντογάν

Σε αυτό το πλαίσιο, η φημολογούμενη μετακίνηση του Ιμπραήμ Καλίν στο Υπουργείο Εξωτερικών ερμηνεύεται ως επιλογή «απόλυτης εμπιστοσύνης». Πρόκειται για πρόσωπο που γνωρίζει σε βάθος το ιδεολογικό και στρατηγικό όραμα του Ερντογάν και έχει αποδεδειγμένη ικανότητα διαχείρισης και επικοινωνίας του τουρκικού αφηγήματος στο εξωτερικό, ιδιαίτερα σε μια περίοδο αυξημένης διεθνούς αμφισβήτησης.

Ο Καλίν και τα ελληνοτουρκικά

Η επιλογή Καλίν δεν είναι τυχαία και ως προς τα ελληνοτουρκικά. Ως βασικός σύμβουλος του Ερντογάν για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, έχει υποστηρίξει την ανάγκη διαλόγου και διαπραγματεύσεων, χωρίς όμως καμία απόκλιση από τις πάγιες τουρκικές θέσεις.

Στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο έχει μιλήσει για διαπραγματεύσεις στη βάση του διεθνούς δικαίου, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι ενέργειες της Ελλάδας –ιδίως σε ζητήματα θαλάσσιων ζωνών και ενεργειακών ερευνών– είναι «αντίθετες στη λογική και τη γεωγραφία». Έχει προειδοποιήσει δε για συνέπειες σε περίπτωση μονομερούς επέκτασης των χωρικών υδάτων, ξεκαθαρίζοντας ότι τέτοιες κινήσεις δεν θα γίνουν αποδεκτές από την Άγκυρα.

Η επόμενη μέρα

Εφόσον επιβεβαιωθεί η τοποθέτηση Καλίν, η Τουρκία αναμένεται να συνεχίσει μια σκληρή, απολύτως ελεγχόμενη και στρατηγικά μεθοδευμένη εξωτερική πολιτική, με διάθεση διαλόγου μόνο υπό τους όρους της Άγκυρας. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία ενόψει των προγραμματισμένων συναντήσεων Ελλάδας–Τουρκίας για τον Πολιτικό Διάλογο και τη Θετική Ατζέντα (20–21/01/2026), καθώς και της επικείμενης συνάντησης Μητσοτάκη–Ερντογάν.

Ακόμη και στο σενάριο διεκδίκησης νέας προεδρικής θητείας από τον Ερντογάν, Έλληνες αναλυτές εκτιμούν ότι η τουρκική στάση απέναντι στην Αθήνα θα παραμείνει ιδιαίτερα σκληρή και απρόβλεπτη.

Σχετικά άρθρα:

Εμπορικό θρίλερ ΕΕ-ΗΠΑ: Τραμπ και Φον ντερ Λάιεν δίνουν ραντεβού στη Σκωτία – FinanceNews.gr Ξεκινά σήμερα η 24ωρη λειτουργία του Μετρό Αθήνας Ευάλωτοι οφειλέτες και εξωδικαστικός: Τι αλλάζει σε επιδοτήσεις και προστασία πρώτης κατοικίας – FinanceNews.gr Φιντάν ζητά «συνολική λύση» στο Αιγαίο: Η απάντηση της Αθήνας – FinanceNews.gr