Η «άγνωστη» ενεργειακή μπίζνα του CO₂, τα βαριά ονόματα και το επόμενο κύμα επενδύσεων στην Ελλάδα – FinanceNews.gr

Έργα άνω των 4 δισ. ευρώ για δέσμευση, υγροποίηση και μεταφορά CO₂ φέρνουν την Ελλάδα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής απανθρακοποίησης

Μια νέα ενεργειακή αγορά, λιγότερο ορατή από το φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ αλλά εξίσου στρατηγική, αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά στην Ελλάδα. Η δέσμευση, υγροποίηση, μεταφορά και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα περνά πλέον από τη θεωρία στην πράξη, με θεσμικό πλαίσιο, ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και επενδυτικά σχέδια που ξεπερνούν τα 4 δισ. ευρώ.

Η ψήφιση του νέου πλαισίου για το CCS και το CCUS, σε συνδυασμό με ώριμα projects από μεγάλους βιομηχανικούς και ενεργειακούς ομίλους, τοποθετεί τη χώρα σε έναν νέο χάρτη ενεργειακών υποδομών, όπου το CO₂ μετατρέπεται από περιβαλλοντικό βάρος σε διαχειρίσιμο προϊόν.

Το θεσμικό «κλειδί» και ο ρόλος της Ελλάδας

Το νέο θεσμικό πλαίσιο θέτει τις βάσεις ώστε η Ελλάδα να λειτουργήσει όχι μόνο ως χώρα δέσμευσης εκπομπών, αλλά κυρίως ως κόμβος υγροποίησης και διαμετακόμισης διοξειδίου του άνθρακα προς περιοχές με διαθέσιμες γεωλογικές αποθήκες.

Όπως έχει επισημανθεί και στο πρόσφατο Industrial Carbon Management Forum της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, ο ρόλος της χώρας δεν εξαντλείται στην υπόγεια αποθήκευση. Ο Πρίνος επαρκεί για μέρος των εγχώριων αναγκών, όμως η πραγματική δυναμική βρίσκεται στη μεταφορά CO₂ από τη Νότια, Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο προς αποθήκες εντός και εκτός Ελλάδας.

Τα μεγάλα projects που ήδη «τρέχουν»

Το πρώτο κύμα επενδύσεων έχει ήδη διαμορφωθεί και περιλαμβάνει έργα με σαφές χρονοδιάγραμμα έως το τέλος της δεκαετίας.

Η Motor Oil προχωρά σε επενδύσεις δέσμευσης CO₂ στα διυλιστήρια Κορίνθου, με εξασφαλισμένη ευρωπαϊκή επιχορήγηση και στόχο τη διαχείριση δεκάδων εκατομμυρίων τόνων εκπομπών σε βάθος δεκαετίας. Η επενδυτική απόφαση αναμένεται εντός του 2026.

Ο όμιλος ΤΙΤΑΝ και η ΗΡΑΚΛΗΣ δρομολογούν αντίστοιχα έργα σε Καμάρι και Μηλάκι Ευβοίας, με ισχυρή στήριξη από το Ταμείο Καινοτομίας της ΕΕ και στόχο τη δραστική μείωση των εκπομπών της τσιμεντοβιομηχανίας, ενός από τους πιο δύσκολους κλάδους απανθρακοποίησης.

Κομβικό ρόλο παίζει το project APOLLOCO₂ του ΔΕΣΦΑ, σε συνεργασία με τη GASLOG, στη Ρεβυθούσα. Εκεί σχεδιάζεται μονάδα υγροποίησης και προσωρινής αποθήκευσης CO₂, αξιοποιώντας τις κρυογενικές υποδομές του LNG για χαμηλότερο ενεργειακό κόστος. Από τη Ρεβυθούσα, το διοξείδιο θα μεταφέρεται με πλοία σε αποθήκες όπως ο Πρίνος ή άλλες ευρωπαϊκές τοποθεσίες.

Στον πυρήνα του συστήματος βρίσκεται η EnEarth της Energean, που αναπτύσσει την υπόγεια αποθήκη CO₂ στον Πρίνο. Το έργο, ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ, έχει ήδη εξασφαλίσει σημαντικές κοινοτικές ενισχύσεις και αναμένεται να λάβει τελική επενδυτική απόφαση εντός του 2026, με προοπτική αύξησης της αποθηκευτικής δυναμικότητας μετά το 2030.

Το «σήμα» για το επόμενο κύμα επενδύσεων

Το ενδιαφέρον όμως δεν περιορίζεται στα έργα που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Το νέο θεσμικό πλαίσιο και η ενεργοποίηση των πρώτων υποδομών λειτουργούν ως σήμα προς την αγορά ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε ασφαλές περιβάλλον για CCS επενδύσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, διεθνείς βιομηχανικοί όμιλοι, εταιρείες logistics και ενεργειακοί παίκτες εξετάζουν τη συμμετοχή τους σε δεύτερο κύμα έργων μετά το 2030. Το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως σε αγωγούς μεταφοράς CO₂, πρόσθετες μονάδες υγροποίησης, πλωτές υποδομές και νέες διακρατικές συνεργασίες με χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.

Η Ελλάδα, με την εμπειρία που απέκτησε από τον ρόλο της στο φυσικό αέριο και τα δίκτυα διασύνδεσης, φιλοδοξεί να επαναλάβει το μοντέλο: να μη λειτουργεί απλώς ως χώρα διέλευσης, αλλά ως κόμβος τεχνογνωσίας, υποδομών και ρυθμιστικής σταθερότητας.

Μετά το 2030: από συμπληρωματική λύση σε στρατηγική υποδομή

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το CCS θεωρείται αναγκαίο εργαλείο για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, ιδιαίτερα σε κλάδους όπου δεν υπάρχουν τεχνολογικά ώριμες εναλλακτικές. Αυτό σημαίνει ότι μετά το 2030 η αγορά δεν θα συρρικνωθεί, αλλά θα επεκταθεί.

Για την Ελλάδα, το στοίχημα είναι διπλό. Αφενός να απορροφήσει και να υλοποιήσει επιτυχώς τα έργα του πρώτου κύματος. Αφετέρου να προλάβει το επόμενο, προσελκύοντας νέους παίκτες πριν διαμορφωθούν πλήρως οι ευρωπαϊκοί διάδρομοι CO₂.

Αν το εγχείρημα πετύχει, το διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να εξελιχθεί σε έναν ακόμη άξονα ενεργειακής και γεωπολιτικής ισχύος, με την Ελλάδα στο επίκεντρο.

Διαβάστε επίσης: Σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης για το έργο αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο

Σχετικά άρθρα:

Μητσοτάκης από Θεσσαλονίκη: Το Flyover θα είναι έτοιμο το πρώτο εξάμηνο του 2027 – FinanceNews.gr Ασήμι στα ύψη: Επιστροφή σε επίπεδα 2011 με ώθηση από την παγκόσμια ζήτηση – FinanceNews.gr Shortsea Ναυτιλία: Ο αθέατος γίγαντας που κινεί την ελληνική οικονομία – FinanceNews.gr Ανδρουλάκης – Διπλό μέτωπο ΠΑΣΟΚ: Εργασιακά και εξωτερική πολιτική – FinanceNews.gr