Ιστορικό deal – Πετρέλαιο και οικονομία το γεωπολιτικό όπλο του Trump στις συνομιλίες με Putin για το Ουκρανικό (15/8)
Το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ρωσίας, οι απώλειες 100 δισ. δολ. από το κρατικό ταμείο πλούτου και το μοίρασμα των ενεργειακών αγορών
Ο Ρώσος Πρόεδρος Vladimir Putin θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Donald Trump στην Αλάσκα στις 15 Αυγούστου, προκειμένου να συζητήσουν τον τερματισμό του πολέμου της Μόσχας στην Ουκρανία.
Στο μεταξύ, η ρωσική οικονομία συνεχίζει να αισθάνεται την πίεση από τις δυτικές κυρώσεις και τα υψηλά επιτόκια.
Το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει επίσης μια «δημοσιονομική κρίση» που, σύμφωνα με έναν ειδικό, αναμένεται να περιορίσει την πολεμική του προσπάθεια.
Ετσι ο Ρώσος πρόεδρος προσέρχεται στις συνομιλίες και με οικονομική ατζέντα με την οποία αφενός να αποφύγει τις δευτερογενείς κυρώσεις με τους κύριους εμπορικούς του εταίρους – την Κίνα πρωτευόντως και την Ινδία – αλλά την ίδια ώρα θέλει να συνάψει και οικονομικά deal με τον Donald Trump – κυρίως στον ενεργειακό τομέα – τα οποία θα βοηθήσουν την μετάβαση στην εποχή μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η ρωσική οικονομία έχει εμφανίσει απρόσμενη αντοχή απέναντι στις πρωτοφανείς δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την στρατιωτική επιχείρηση του Προέδρου Vladimir Putin στην Ουκρανία το 2022 καθώς μετατράπηκε σε πολεμική με το μεγάλο βάρος να δίνεται στο αμυντικό τομέα ο οποίος απόσπασε το μεγαλύτερο μέρος των δημοσίων εσόδων κυρίως από τα ενεργειακά αγαθά.
Την ίδια ώρα απαραίτητες κρίθηκαν και κάποιες δημόσιες δαπάνες για τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής σε μια κοινωνία που βρισκεται κοντά στα 4 χρόνια σε πόλεμο.
Όμως, καθώς ο Putin ετοιμάζεται να συναντηθεί με τον Trump στην Αλάσκα την Παρασκευή 15/8 για να συζητήσουν τον τερματισμό του πολέμου, εμφανίζονται περισσότερα σημάδια πίεσης στην οικονομία και τα δημόσια οικονομικά της Ρωσίας.
Υπό πίεση το Κρεμλίνο
Αυτό είναι το εύθραυστο σημείο καθώς επί του πεδίου η στρατιωτική μηχανή της Μόσχας έχει κατοχυρώσει σημαντικά κέρδη – σύμφωνα με το σχέδιο της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης που ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2022
Τον Ιούνιο, ο Υπουργός Οικονομίας Maxim Reshetnikov προειδοποίησε ότι η Ρωσία βρίσκεται «στο χείλος» της ύφεσης – ουδεμία έκπληξη για μια οικονομία που απέφυγε να γίνει.. Κούβα εξαιτίας της στήριξης των βασικών της εταίρων.
Και τον περασμένο μήνα, η κεντρική τράπεζα μείωσε τα επιτόκια κατά 200 μονάδες βάσης για να αναζωογονήσει την επιβραδυνόμενη ανάπτυξη.
Την ίδια ώρα, τα δημόσια οικονομικά βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση.
Τα έσοδα του Κρεμλίνου από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο –η κύρια πηγή χρηματοδότησής του– μειώθηκαν τον Ιούλιο κατά 27% σε σχέση με έναν χρόνο πριν, φθάνοντας τα 787,3 δισ. ρούβλια (περίπου 9,8 δισ. δολάρια).
Το χαρτί του πετρελαίου
Αυτό συνέβη καθώς οι τιμές του αργού πετρελαίου υποχώρησαν, υπό την πίεση της στρατηγικής του Trump στον OPEC – ενώ η Ευρώπη συνέχισε να επιβάλλει κυρώσεις στη Μόσχα και να καταστέλλει τον «σκιώδη στόλο» δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν ρωσικό αργό πετρέλαιο.
Ο Trump στις συζητήσεις στη Αλάσκα αναμένεται να χρησιμοποιήσει την αγορά ενέργειας – και δη το πετρέλαιο ως γεωπολιτικό όπλο για να επιλύσει το Ουκρανικό.
(α) Από τη μία πλευρά υπάρχει η απειλή των δευτερογενών κυρώσεων έως και 500% στους βασικούς πελάτες της Ρωσίας, την Κίνα και την Ινδία – που εν υλοποιηθεί θα προκαλέσει εν γένει σημαντική ζημιά στην παγκόσμια ανάπτυξη.
(β) Εχει δεσμεύσει στο πλαίσιο της πρόσφατης συμφωνίας την Ευρώπη να αγοράσει 750 δισ. δολ. ενεργεια από τις ΗΠΑ.
Η συμφωνία προβλέπει ότι ευρωπαϊκές εταιρείες θα αγοράζουν αμερικανικά προϊόντα ενέργειας αξίας 250 δισ. δολάρια ετησίως για τρία χρονια Πετρέλαιο, φυσικό αέριο (κυρίως LNG) και πυρηνικές τεχνολογίες.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν ειδικοί του τομέα, ούτε οι αριθμοί ούτε η ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική ευνοούν μια τέτοια στροφή.
Το 2024, οι εξαγωγές αμερικανικών ορυκτών καυσίμων προς την Ευρώπη ανήλθαν σε περίπου 75 δισ. δολάρια.
Ακόμη και με σταδιακή απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια, η επίτευξη των στόχων προϋποθέτει πολλαπλασιασμό των εισαγωγών κατά πέντε φορές και παράλληλα συντήρηση υψηλών τιμών, κάτι που συγκρούεται με την ευρωπαϊκή στρατηγική για φθηνότερη ενέργεια.
«Το νούμερο των 250 δισ. ετησίως απλώς δεν βγαίνει», σημειώνει η Anne-Sophie Corbeau του Columbia University. «Για να πιάσουμε τέτοιο στόχο, θα έπρεπε η Ευρώπη να απομακρυνθεί από κάθε άλλον προμηθευτή και ταυτόχρονα οι τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου να εκτοξευτούν»…
Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει τον Donad Trump να συνάψει συμφωνίες με τον Putin ώστε να μοιράσουν την ευρωπαϊκή aγορά με τους διαύλους διέλευσης του ρωσικού φυσικού αερίου να καθίσταναται αντικείμενο συνεκμετάλλευσης μεταξύ ρωσικών και αμερικανικών εταιρειών.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση με την απευθείας διαπραγμάτευση για το projevt Nord Stream 2 – εκεί που ο Ευρωπαίοι θέλουν «απεξάρτηση» από το ρωσικό αέριο, θα τους επιβληθεί το μοίρασμα της αγοράς με αμοιβαία επωφελείς όρους για τις ΗΠΑ και τη Ρωσία και τη Γηραιά Ήπειρο να πληρώνει ένα τεράστιο ενεργειακό κόστος και να υποστεί η εγχώρια επιχείρηση σημαντικό πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα της.
Πρόκειται για το τέλος ενός αναπτυξιακού μοντέλου 30 ετών! 
Το δημοσιονομικό στρίμωγμα
Την ίδια ώρα, στη Ρωσία, παράτη τη μείωση των εσόδων, οι δαπάνες συνεχίζουν να εκτινάσσονται εν μέσω των αδιάκοπων επιθέσεων της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Εκτός από τις δαπάνες για όπλα, τα κίνητρα για την κινητοποίηση περισσότερων εθελοντών στον στρατό, καθώς και οι αποζημιώσεις στις οικογένειες των νεκρών στρατιωτών, παραμένουν εξαιρετικά υψηλά.
Το αποτέλεσμα είναι η διεύρυνση των ελλειμμάτων, με το έλλειμμα των πρώτων επτά μηνών του έτους να φθάνει τα 61,44 δισ. δολάρια ή το 2,2% του ΑΕΠ, από 1,7% κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους – δεν ακούγεται και ιδιατερα θηριώδες αλλά.. πονάει μι οικονομία σε καθεστώς απομόνωσης
Οι δαπάνες από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο αυξήθηκαν κατά 20,8% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, ενώ τα έσοδα αυξήθηκαν μόλις κατά 2,8% στο ίδιο διάστημα.
Ο οικονομολόγος και συγγραφέας Anders Åslund δήλωσε ότι η κατάσταση είναι αρκετά σοβαρή ώστε η Ρωσία να εξαντλήσει τα οικονομικά της αποθέματα, αναγκάζοντας περικοπές στις δημόσιες δαπάνες.
Σε άρθρο γνώμης στο Project Syndicate την Πέμπτη 7 Αυγούστου, επισήμανε ότι η Μόσχα έχει ελάχιστες πηγές χρηματοδότησης, καθώς οι κυρώσεις την έχουν σε μεγάλο βαθμό αποκλείσει από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα — και ακόμη και οι τράπεζες από τη σύμμαχο Κίνα διστάζουν να της δανείσουν χρήματα.
Εξαντλείται το Εθνικό Ταμείο Πλούτου
Έτσι, η Ρωσία αναγκάστηκε να αντλήσει πόρους από το Εθνικό Ταμείο Πλούτου της, το οποίο έχει μειωθεί από τα 135 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο του 2022 στα μόλις 35 δισ. δολάρια τον περασμένο Μάιο, σύμφωνα με τον Åslund, ο οποίος προέβλεψε ότι το ταμείο θα εξαντληθεί στο δεύτερο μισό του έτους.
«Η ρωσική οικονομία πλησιάζει γρήγορα σε μια δημοσιονομική κρίση που θα επιβαρύνει την πολεμική της προσπάθεια», πρόσθεσε.
«Αν και αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για να εξαναγκάσει τον Putin να επιδιώξει την ειρήνη, δείχνει ότι τα περιθώρια στενεύουν γύρω του».
Προς το παρόν, η Μόσχα έχει αποφύγει αυστηρότερες κυρώσεις από τις ΗΠΑ, καθώς ο Trump υπαναχώρησε από την απειλή του να επιβάλει δευτερογενείς κυρώσεις που θα έπλητταν τους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, επιλέγοντας αντ’ αυτού να προσπαθήσει να αναβιώσει τις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός στην Αλάσκα.
Ένας προηγούμενος γύρος διαπραγματεύσεων τον Απρίλιο για τον τερματισμό των συγκρούσεων περιλάμβανε πρόταση του απεσταλμένου του Trump για άρση των αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία, υποχρεωτική ουδετερότητα της Ουκρανίας και αναγνώριση των εδαφών που κατέλαβε η Ρωσία. Οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απέρριψαν αυτούς τους όρους και οι συνομιλίες δεν κατέληξαν σε συμφωνία.
Την Παρασκευή (8/8), ο Trump προέβλεψε ότι για να επιτευχθεί συμφωνία αυτή τη φορά, κάποια εδάφη θα πρέπει να αλλάξουν χέρια ενώ Ευρωπαίοι ηγέτες με δήλωση τους την Κυριακή 10 Αυγούστου δεν αποδέχονται αυτή τη προοπτική.
www.bankingnews.gr
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
