Κίνδυνος για νέο bank run – Πώς το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ κρύβει τις απώλειες από τα ομόλογα του δημοσίου – Τα «μαγειρεμένα» βιβλία
Η Fed ανέφερε πρόσφατα 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε μη πραγματοποιημένες ζημίες από τα χρεόγραφά της πέρυσι, αυξημένες από τις 948,4 δισεκατομμύρια δολάρια λογιστικές ζημίες που αναφέρθηκαν το 2023
Κάτι που μας είναι γνωστό στην Ελλάδα: Οι λογιστικοί κανόνες αποσκοπούν στην ενίσχυση της διαφάνειας και στη διευκόλυνση της ακριβούς οικονομικής αποτίμησης, μπορούν επίσης να συγκαλύψουν την πραγματική οικονομική κατάσταση ενός οργανισμού.
Σήμερα, ένα συνηθισμένο λογιστικό κόλπο θα μπορούσε να είναι η συγκάλυψη των κινδύνων στο τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ, με την υπόκρυψη της σημαντικής υποτίμησης των χαρτοφυλακίων ομολόγων των εμπορικών τραπεζών.
Όταν μια εταιρεία αγοράζει ομόλογα όπως τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, έχει την επιλογή να τα ταξινομήσει ως «διακράτηση μέχρι τη λήξη» (HTM).
Κατ’ αρχήν, αυτό σηματοδοτεί την πρόθεση διακράτησης τέτοιων ομολόγων μέχρι τη λήξη τους.
Καταγράφονται στον ισολογισμό με το αρχικό τους κόστος.
Εάν η τιμή αγοράς για τα ομόλογα αυξηθεί ή μειωθεί, οι μη πραγματοποιημένες ζημίες ή κέρδη δεν καταγράφονται στις καταστάσεις των αποτελεσμάτων.
Εάν η εταιρεία θέλει να διατηρήσει την επιλογή πώλησης των ομολόγων πριν από τη λήξη τους, υποτίθεται ότι πρέπει να τα κατηγοριοποιήσει ως «διαθέσιμα προς πώληση» (AFS).
Αυτά καταγράφονται στον ισολογισμό με την τρέχουσα εύλογη αξία τους, με τα μη πραγματοποιημένα κέρδη και ζημίες να αντικατοπτρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων.
Αυτό το λογιστικό τέχνασμα επιτρέπει στις τράπεζες να συγκαλύπτουν τεράστιες πιθανές ζημίες που παραμονεύουν στους ισολογισμούς τους.
Θα χρησιμοποιήσω ως παράδειγμα ένα ομόλογο 100 δολαρίων.
Εάν το ομόλογο είναι διαθέσιμο προς πώληση (AFS), θα καταγραφόταν στον ισολογισμό κατά το πρώτο έτος ως περιουσιακό στοιχείο 100 δολαρίων. Εάν η αγοραία αξία του ομολόγου μειωνόταν στα 90 δολάρια το επόμενο έτος, θα καταγραφόταν σε αυτήν την τιμή στον ισολογισμό με αντίστοιχη μη πραγματοποιημένη ζημία 10 δολαρίων στην κατάσταση αποτελεσμάτων για το συγκεκριμένο έτος.
Αλλά εάν το ομόλογο φέρει την ένδειξη HTM, θα παρέμενε περιουσιακό στοιχείο 100 δολαρίων στον ισολογισμό κατά το δεύτερο έτος παρά την πτώση της αγοραίας αξίας.
Η εταιρεία υποχρεούται μόνο να συμπεριλάβει πληροφορίες σχετικά με την αλλαγή στην εύλογη αγοραία αξία στις υποσημειώσεις των οικονομικών καταστάσεών της και δεν θα υπήρχε καταχώριση στην κατάσταση αποτελεσμάτων της εταιρείας για το συγκεκριμένο έτος.
Τα βιβλία της Fed θα εμπεριείχαν συγκλονιστικές μη πραγματοποιημένες ζημίες
Καθώς οι τιμές των κρατικών ομολόγων μειώθηκαν και οι αποδόσεις αυξήθηκαν (οι τιμές των ομολόγων συσχετίζονται αντιστρόφως με τις αποδόσεις) μετά την αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, πολλές τράπεζες χρησιμοποίησαν τη λογιστική επιλογή HTM για να καλύψουν τη σημαντική υποτίμηση των χαρτοφυλακίων ομολόγων τους.
Για παράδειγμα, η Fed ανέφερε πρόσφατα 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε μη πραγματοποιημένες ζημίες από τα χρεόγραφά της πέρυσι, αυξημένες από τις 948,4 δισεκατομμύρια δολάρια λογιστικές ζημίες που αναφέρθηκαν το 2023.
Όπως επισημάνθηκε σε άρθρο που δημοσιεύτηκε από την Yahoo Finance, αυτό δεν έχει καμία πρακτική επίδραση στη λειτουργία της κεντρικής τράπεζας, επειδή σχεδόν σίγουρα θα διακρατήσει τους τίτλους της μέχρι τη λήξη τους, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα πραγματοποιήσει ποτέ αυτές τις σημαντικές ζημίες.
«Αυτές οι απώλειες σε χαρτιά δεν επηρεάζουν τις πράξεις νομισματικής πολιτικής και δεν αποτελούν σημαντικό ζήτημα δεδομένου ότι η Fed διακρατά τα ομόλογά της μέχρι τη λήξη τους».
Ωστόσο, πολλές εμπορικές τράπεζες βρίσκονται στην ίδια θέση και η μείωση των αξιών των ομολόγων τους θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει τη λειτουργία τους.
Λογιστικά κόλπα και η αποτυχία της τράπεζας της Silicon Valley
Ενώ μια τράπεζα μπορεί αρχικά να έχει κάθε πρόθεση να διακρατήσει ορισμένα ομόλογα μέχρι τη λήξη τους, δεν έχει κανέναν τρόπο να γνωρίζει εάν μπορεί να χρειαστεί να ρευστοποιήσει μέρος ή το σύνολο του χαρτοφυλακίου της για να καλύψει απρόβλεπτα λειτουργικά έξοδα.
Οι εταιρείες επιτρέπεται να αλλάξουν τη λογιστική βάση από HTM σε AFS για να ρευστοποιήσουν τους τίτλους. Με άλλα λόγια, σε αντίθεση με την Fed, οι εμπορικές τράπεζες θα μπορούσαν ενδεχομένως να πραγματοποιήσουν τις μη πραγματοποιημένες ζημίες τους. Η σήμανση ομολόγων ως «διακράτηση έως τη λήξη» στους ισολογισμούς τους καλύπτει αυτόν τον δυνητικά σημαντικό κίνδυνο.
Η μετατροπή των μη πραγματοποιημένων ζημιών σε πραγματοποιημένες ζημίες είναι ακριβώς αυτό που συνέβη στην Silicon Valley Bank (SVB) το 2023.
Τα πράγματα άρχισαν να ξετυλίγονται όταν η Silicon Valley Bank πούλησε ένα μεγάλο μέρος του χαρτοφυλακίου ομολόγων της για να συγκεντρώσει μετρητά… με ζημία 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Εκείνη την εποχή, ο Διευθύνων Σύμβουλος της SVB, Greg Becke, δήλωσε ότι η τράπεζα προχώρησε στην πώληση «επειδή αναμένουμε συνεχιζόμενα υψηλότερα επιτόκια, πιέσεις στις δημόσιες και ιδιωτικές αγορές και αυξημένα επίπεδα ζήτησης μετρητών από τους πελάτες μας».
Η τράπεζα αγόρασε τα ομόλογα όταν τα επιτόκια ήταν χαμηλά.
Ως αποτέλεσμα, το χαρτοφυλάκιο ομολόγων διαθέσιμων προς πώληση ύψους 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων της τράπεζας δεν απέδιδε πάνω από την καύση μετρητών.
Εν τω μεταξύ, η αύξηση των επιτοκίων προκάλεσε σημαντική μείωση της αξίας του χαρτοφυλακίου.
Το σχέδιο ήταν να πωληθούν τα μακροπρόθεσμα ομόλογα χαμηλότερου επιτοκίου και να επανεπενδυθούν τα χρήματα σε ομόλογα μικρότερης διάρκειας με υψηλότερη απόδοση.
Αντ’ αυτού, η πώληση έπληξε τον ισολογισμό της τράπεζας και προκάλεσε την απόσυρση κεφαλαίων από τους ανήσυχους καταθέτες, κάτι που ισοδυναμούσε με μια… καλή, παραδοσιακή, μαζική ανάληψη καταθέσεων.
Οι Signature Bank και First Republic Bank απέτυχαν για παρόμοιους λόγους. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναγκάστηκε να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα διάσωσης τραπεζών, προκειμένου να προστατεύσει άλλες τράπεζες από μια παρόμοια μοίρα.
image-20250611161408-1
Πριν αποφασίσει να πουλήσει τα υποτιμημένα ομόλογά της, η SVB είχε σημαντικές μη πραγματοποιημένες ζημίες στο χαρτοφυλάκιο HTM της, όπως και οι Signature και First Republic. Εάν είχαν αναφερθεί αυτές οι μη πραγματοποιημένες ζημίες, οι παρατηρητές μπορεί να είχαν συνειδητοποιήσει ότι οι τράπεζες αντιμετώπιζαν προβλήματα νωρίτερα.
Όπως εξήγησε η επιθεώρηση CPA Journal, «Λαμβάνοντας υπόψη τις αυξήσεις στις μη πραγματοποιημένες ζημίες από το 2021 και το 2022 σε αυτές τις περιπτώσεις…».
Οι καταστάσεις αποτελεσμάτων των εταιρειών θα είχαν ουσιώδεις αρνητικές επιπτώσεις στα αναμενόμενα κέρδη ανά μετοχή (EPS).
Η CPA Journal συνέχισε υποστηρίζοντας ότι οι «αδυναμίες» στη μέθοδο λογιστικής HTM «μπορεί, εκ των υστέρων, να έχουν αποκρύψει τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν αυτές οι τράπεζες στο επικρατούν περιβάλλον επιτοκίων».
Το πρόβλημα δεν έχει εξαφανιστεί
Τι συμβαίνει σήμερα..
Πολλές τράπεζες εξακολουθούν να επιβαρύνονται από σημαντικές μη πραγματοποιημένες ζημίες. Το κατά πόσον αντικατοπτρίζονται με ακρίβεια στις λογιστικές καταστάσεις παραμένει ένα σημαντικό ερώτημα.
Οι μη πραγματοποιημένες ζημίες αποτελούν μια ωρολογιακή βόμβα κάτω από τις εμπορικές τράπεζες των ΗΠΑ.
Στις 31 Δεκεμβρίου 2024, υπήρχαν περίπου 482 δισεκατομμύρια δολάρια σε μη πραγματοποιημένες ζημίες σε χαρτοφυλάκια ομολόγων AFS και HTM. Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτού είναι κρυμμένο στις καταστάσεις αποτελεσμάτων των μεμονωμένων τραπεζών, επειδή έχουν επισημάνει τα ομόλογά τους ως «διακράτηση έως τη λήξη».
image-20250611161432-2
Αυτό δεν είναι πρόβλημα επί του παρόντος – μέχρι να γίνει.
Εάν οι τράπεζες αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε είδος ξαφνικής πίεσης, θα μπορούσαν να αναγκαστούν να αρχίσουν να ρευστοποιούν αυτά τα υποτιμημένα ομόλογα, πυροδοτώντας ένα ντόμινο τραπεζικών καταρρεύσεων.
Και όπως είδαμε το 2023, μια τραπεζική κρίση μπορεί να συμβεί ξαφνικά και απροσδόκητα.
Το μόνο που χρειάζεται είναι μια.. αρνητική είδηση
Ο καθηγητής οικονομικών του Πανεπιστημίου Florida Atlantic, Rebel Cole, προειδοποίησε πρόσφατα για αυτή την ωρολογιακή βόμβα.
«Το μόνο που χρειάζεται είναι μια κακή είδηση για οποιαδήποτε από αυτές τις τράπεζες και θα μπορούσαμε να έχουμε μια άλλη τραπεζική κρίση όπως αυτή που είχαμε τον Μάρτιο του 2023.
Είμαι έκπληκτος που δεν έχουμε ξαναζήσει το ίδιο στόρυ».
Για να το θέσω ωμά, το HTM διευκολύνει την οικονομική βιτρίνα και την εξαπάτηση του κοινού.
Αυτό σημαίνει ότι το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ μπορεί να αντιμετωπίζει πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο από ό,τι αντιλαμβάνεται το κοινό.
www.bankingnews.gr
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
