Καλοκαίρι 2025: Οικονομικές διακοπές και μαγειρική στο εξοχικό – Η νέα κανονικότητα – FinanceNews.gr

Η ακρίβεια αλλάζει τη συμπεριφορά των καταναλωτών: Λιγότερες αγορές, φθηνότερες διακοπές και «φρένο» στην παρόρμηση

Η οικονομική πίεση και η ακρίβεια που ταλανίζουν τα ελληνικά νοικοκυριά τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν διαμορφώσει έναν νέο τύπο καταναλωτή, πιο συνειδητοποιημένο, πιο προσεκτικό και αποφασιστικά προσανατολισμένο στην εξοικονόμηση. Η παρορμητική κατανάλωση αποτελεί πλέον παρελθόν. Στη θέση της αναδύεται μια «καταναλωτική λογική» που δίνει προτεραιότητα στην τιμή, την πρόβλεψη των αναγκών και την κάλυψη των βασικών εξόδων.

Ο Καθηγητής Γεώργιος Μπάλτας, Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του ΟΠΑ, επισημαίνει ότι οι καταναλωτές πλέον αξιολογούν την τιμή ως τον κυρίαρχο παράγοντα επιλογής προϊόντων. Έρευνες του Οικονομικού Πανεπιστημίου, αλλά και άλλων φορέων, καταδεικνύουν πως ποσοστά από 16% έως 56% των καταναλωτών, ανάλογα με τον τομέα, έχουν περιορίσει ακόμη και βασικές καταναλώσεις λόγω των ανατιμήσεων.

Η προτίμηση για προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχει αυξηθεί δραματικά. Αυτά τα φθηνότερα είδη όχι μόνο μειώνουν το κόστος, αλλά και απλοποιούν τη διαδικασία αγορών, εξαλείφοντας την ανάγκη συνεχούς σύγκρισης μεταξύ επώνυμων εναλλακτικών.

Οι αριθμοί «μιλούν»: 20% συσσωρευτικός πληθωρισμός, 32% αύξηση στα τρόφιμα

Από τον Ιούνιο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2025, η συσσωρευτική μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή ξεπερνά το 20%. Οι αυξήσεις στα είδη διατροφής (32%), στην ένδυση και υπόδηση (22%), και στη στέγαση (24%) έχουν καταστήσει την καθημερινότητα ιδιαίτερα δύσκολη. Το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, έχει αυξηθεί κατά περίπου 40%, με τους λογαριασμούς ενέργειας να αποτελούν πλέον «μαύρη τρύπα» στον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Οι καταναλωτές αναγκάζονται να καλύψουν σχεδόν το σύνολο του διαθέσιμου εισοδήματός τους για τις βασικές ανάγκες: διατροφή, στέγαση και ενέργεια. Πλέον, γίνονται  πιο ενεργοί και λιγότερο ανεκτικοί απέναντι σε εταιρείες που εκλαμβάνονται ως κερδοσκοπικές, υποκριτικές ή αδιάφορες. Η καταναλωτική ευσυνειδησία συνοδεύεται από αποδοκιμασία επιχειρηματικών πρακτικών που δεν ευθυγραμμίζονται με τις σημερινές κοινωνικές και οικονομικές πραγματικότητες.

Καλοκαίρι 2025: Διακοπές με οικονομικό προσανατολισμό

Η φετινή θερινή περίοδος, σύμφωνα με έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ιούνιος 2025, δείγμα 800 ατόμων), επιβεβαιώνει την κυρίαρχη τάση οικονομικής προσαρμογής. Πάνω από τους μισούς ερωτηθέντες (52%) δεν προγραμματίζουν διακοπές, ενώ από όσους θα ταξιδέψουν, το 62% δηλώνει ότι θα μαγειρεύει στις διακοπές, προκειμένου να μειώσει τις δαπάνες.

Η μέση διάρκεια διακοπών αγγίζει τις 11,3 ημέρες, ενώ η φιλοξενία σε εξοχικές κατοικίες (31%) ή σε σπίτια φίλων και συγγενών (23%) αποτελεί την επικρατέστερη επιλογή. Οι ξενοδοχειακές μονάδες επιλέγονται από μόλις το 7% του κοινού – στοιχείο που αποτυπώνει ξεκάθαρα την αδυναμία των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στο υψηλό κόστος.

Πού ψωνίζουν οι καταναλωτές στις διακοπές

Η νέα αγοραστική πραγματικότητα στις διακοπές ενισχύει τη στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων:

• 71% επισκέπτεται φούρνους

• 62% κάνει τα ψώνια του από σούπερ μάρκετ

• 32% αγοράζει από μίνι μάρκετ

• 53% επιλέγει τοπικά προϊόντα για αυθεντικές, αλλά οικονομικές γεύσεις

Παράλληλα, οι τουρίστες ξοδεύουν κατά μέσο όρο 153 ευρώ για τρόφιμα εκτός εστίασης και μόλις 49 ευρώ για τουριστικά και μη τουριστικά προϊόντα – ένδειξη αλλαγής προτεραιοτήτων.

Οι λόγοι περικοπών: Εισόδημα, εισιτήρια, καύσιμα

Το 68% των πολιτών αποδίδει τη μείωση των εξόδων στο περιορισμένο διαθέσιμο εισόδημα. Ακολουθούν:

Η επιλογή κοντινών προορισμών (60% επιλέγει παραθαλάσσιες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας) και η αποφυγή ακτοπλοϊκών μετακινήσεων ενισχύουν αυτή την τάση.

Η ακρίβεια είναι συστημικό πρόβλημα

Ο Καθηγητής Μπάλτας τονίζει ότι η ακρίβεια δεν είναι προσωρινό φαινόμενο, αλλά πολύπλευρο και δομικό πρόβλημα που χρειάζεται συντονισμένα μέτρα:

1. Ενίσχυση εγχώριας παραγωγής
2. Έλεγχος ενεργειακού κόστους
3. Μείωση ψηφιακής γραφειοκρατίας
4. Αντιμετώπιση ολιγοπωλίων
5. Πάταξη αισχροκέρδειας μέσω θεσμικού πλαισίου

Επισημαίνεται, δε, ότι το πρόβλημα αφορά εξίσου τις επιχειρήσεις, καθώς το κόστος λειτουργίας υπονομεύει την ανταγωνιστικότητά τους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Η Ελλάδα του 2025 αποκαλύπτει ένα νέο οικονομικό και κοινωνικό τοπίο. Ο Έλληνας καταναλωτής προσαρμόζεται, αναπροσαρμόζει τις ανάγκες του και επαναξιολογεί τις αξίες του. Η αγοραστική απόφαση πλέον δεν είναι υπόθεση επιθυμίας, αλλά επιβίωσης.

Διαβάστε επίσης: Στο «κόκκινο» η αποταμίευση: Τα ελληνικά νοικοκυριά «ζουν με τα έτοιμα»

Σχετικά άρθρα:

Δήμας: Συμβασιοποιούνται έργα 1,35 δισ. για αποκατάσταση ζημιών από τις θεομηνίες Daniel και Elias Παπακυρίλλου (ΕΑΤ): Μεγάλο ενδιαφέρον για το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ» Πρέπει να πλένουμε τα αυγά πριν τα βάλουμε στο ψυγείο; Τι θα συμβεί; Άγιο Όρος: Προληπτικά μέτρα μετά τον σεισμό 5,3 Ρίχτερ – Ζημιές στις Καρυές – FinanceNews.gr