Κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες για τα παγωμένα ρώσικα κεφάλαια μέσω αντιδράσεων – Financial Report

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντιούνται στις Βρυξέλλες για μια κρίσιμη σύνοδο κορυφής, στην οποία καλούνται να πάρουν μια σημαντική απόφαση και συγκεκριμένα αν η Ουκρανία θα μπορέσει να αξιοποιήσει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ώστε να χρηματοδοτήσει τις στρατιωτικές και οικονομικές της ανάγκες. Το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών των ρωσικών κεφαλαίων στην ΕΕ, περίπου 210 δισ. ευρώ, βρίσκεται κυρίως στην Euroclear, το βελγικό οργανισμό εκκαθάρισης συναλλαγών. Μέχρι τώρα, το Βέλγιο και ορισμένα ακόμη κράτη-μέλη εμφανίζεται επιφυλακτικά ή και αρνητικά απέναντι στη χρήση των κεφαλαίων, φοβούμενα νομικούς και οικονομικούς κινδύνους.

Η ανάγκη θεωρείται επείγουσα, επειδή χωρίς πρόσθετη ενίσχυση η ουκρανική χρηματοδότηση κινδυνεύει να εξαντληθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δηλώνουν «προσεκτικά αισιόδοξοι» ότι μπορεί να βρεθεί συμφωνία, όμως η Ρωσία έχει ήδη προειδοποιήσει την ΕΕ να μην χρησιμοποιήσει τα χρήματά της και μάλιστα έχει προσφύγει δικαστικά στη Μόσχα εναντίον της Euroclear, διεκδικώντας την επιστροφή των περιουσιακών της στοιχείων.

Η σύνοδος γίνεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη φάση του πολέμου. Τα βλέμματα στρέφονται στον Βέλγο πρωθυπουργό, Μπαρτ ντε Βέβερ, ο οποίος δήλωσε ότι μέχρι στιγμής δεν έχει δει κάποιο κείμενο που να τον πείθει να αλλάξει τη θέση του Βελγίου.
Παράλληλα, στις ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει ότι μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου είναι πιο κοντά από ποτέ. Σύμφωνα με πληροφορίες, αμερικανοί και ρώσοι αξιωματούχοι ετοιμάζονται να συναντηθούν στο Μαϊάμι για συνομιλίες γύρω από ένα ειρηνευτικό σχέδιο, ενώ η Μόσχα δεν έχει ακόμη απαντήσει στις πιο πρόσφατες προτάσεις και απορρίπτει την ιδέα μιας πολυεθνικής δύναμης υπό ευρωπαϊκή ηγεσία για την Ουκρανία με αμερικανική υποστήριξη. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, μάλιστα, έχει κλιμακώσει τη ρητορική του απέναντι στην Ευρώπη, υποστηρίζοντας ότι η ήπειρος «υποβαθμίζεται» και επιτιθέμενος λεκτικά στους ευρωπαίους συμμάχους της Ουκρανίας.

Όσοι υποστηρίζουν το σχέδιο δανεισμού θεωρούν ότι θα ενισχύσει τη θέση της Ουκρανίας τόσο στο πεδίο όσο και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, δείχνοντας ότι δεν βρίσκεται σε οικονομική ασφυξία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει το Κίεβο να αντλήσει περίπου 90 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα δύο χρόνια από αυτά τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια, ποσό που αντιστοιχεί σε μεγάλο μέρος των χρημάτων που εκτιμάται ότι χρειάζεται η Ουκρανία για να περάσει τα έτη 2026 και 2027. Μέχρι σήμερα, η ΕΕ έχει αποδώσει στην Ουκρανία τους τόκους που παράγονται από τα παγωμένα ποσά, όχι όμως το ίδιο το κεφάλαιο. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποστηρίζει πως μια τέτοια κίνηση αυξάνει και το κόστος του πολέμου για τη Ρωσία.

Στο τραπέζι υπάρχει και εναλλακτική. Να δανειστεί η ίδια η ΕΕ από τις διεθνείς αγορές και να χρηματοδοτήσει έτσι την Ουκρανία. Όμως αυτό απαιτεί ομοφωνία και ο Βίκτορ Όρμπαν έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα δεχτεί νέα ευρωπαϊκά κονδύλια για την Ουκρανία, κάτι που κάνει τη λύση αυτή πιο δύσκολη. Επιπλέον, ορισμένες χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία αντιδρούν ειδικά στην ιδέα τα χρήματα να κατευθυνθούν σε όπλα αντί για ανοικοδόμηση.

Η τελική απόφαση δεν είναι απλή. Παρότι αρκετοί στην ΕΕ θεωρούν ότι υπάρχει ισχυρή νομική βάση για να αξιοποιηθούν τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία, το Βέλγιο φοβάται το «χειρότερο σενάριο», δηλαδή να εγκριθεί το σχέδιο και αργότερα κάποιο δικαστήριο να επιβάλει την επιστροφή των χρημάτων στη Ρωσία, μεταφέροντας τεράστιο ρίσκο κυρίως στη χώρα όπου βρίσκεται η Euroclear.
Δεν βοηθούν και οι προειδοποιήσεις από την ίδια την Euroclear, ούτε το γεγονός ότι ο οίκος Fitch έχει θέσει την εταιρεία σε αρνητική παρακολούθηση.

Για να προχωρήσει η επιλογή των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων απαιτείται μεγάλη πλειοψηφία (περίπου τα δύο τρίτα των κρατών-μελών). Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, έχει δηλώσει ότι δεν θέλει να περάσει απόφαση «κόντρα στο Βέλγιο» και ότι θα συνεχιστεί η στενή συνεργασία ώστε να καλυφθούν οι ανησυχίες του. Παράλληλα, χώρες αφήνουν να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να δώσουν οικονομικές εγγυήσεις δισεκατομμυρίων για να μειωθεί το ρίσκο, αλλά το Βέλγιο θέλει να δει συγκεκριμένους αριθμούς και δεσμεύσεις.

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι έχει πει ότι θα στηρίξει τη συμφωνία μόνο αν η νομική βάση είναι απολύτως «στέρεη», γιατί αλλιώς η ΕΕ κινδυνεύει να χαρίσει στη Ρωσία μια σημαντική νίκη. Άλλες χώρες, όπως η Μάλτα, η Βουλγαρία και η Τσεχία, εμφανίζονται επίσης διστακτικές. Σε κάθε περίπτωση, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι, μακροπρόθεσμα, ο μόνος τρόπος να επιστρέψουν τα χρήματα στη Ρωσία θα ήταν να καταβάλει αποζημιώσεις στην Ουκρανία· τότε η Ουκρανία θα επέστρεφε το ποσό που θα είχε λάβει, σαν ένα «δάνειο αποζημιώσεων», προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σχετικά άρθρα:

Νέο webinar: Οι σημαντικές αλλαγές στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ μικρών επιχειρήσεων Euronext: Τελευταία ημέρα αποδοχής δημόσιας πρότασης για Χρηματιστήριο Αθηνών (ΕΧΑΕ) Στις κάλπες οι δικηγόροι για το β΄γύρο των εκλογών στους συλλόγους τους – Financial Report Συγκρατημένη αισιοδοξία στις ασιατικές αγορές για μείωση επιτοκίων από τη Fed – Financial Report