Μητσοτάκης στους Financial Times: «Η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει τον λάθος αγώνα στην πράσινη μετάβαση» – FinanceNews.gr

Πέντε προτάσεις Μητσοτάκη στους Financial Times δείχνουν τον δρόμο για πιο φθηνή ενέργεια και ρεαλιστική, πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη

Σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύτηκε στους Financial Times με τίτλο «Five golden rules for Europe’s green transition», ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θέτει ένα νέο πλαίσιο για την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης. Σύμφωνα με το άρθρο, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) βρίσκεται σε «κρίσιμη καμπή», καθώς οι υψηλές τιμές ενέργειας, οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις και οι αυξανόμενες ανισότητες εντός της Ένωσης περιορίζουν τα περιθώρια για μια απρόσκοπτη «πράσινη» μετάβαση.

Το άρθρο προτείνει ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια πιο ρεαλιστική, ευέλικτη και στρατηγική προσέγγιση και όχι μια προσέγγιση που θέτει την κλιματική ουδετερότητα ως αυτοσκοπό, αγνοώντας παράλληλα άλλες κοινωνικο-οικονομικές παραμέτρους.

Πέντε «Χρυσοί Κανόνες» για τη Μετάβαση

Ακολουθεί η ανάλυση των βασικών αρχών που θέτει ο Πρωθυπουργός, μαζί με τα σημαντικότερα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα:

1. Κόστος & Αποδοτικότητα

Ο πρώτος κανόνας αφορά την επικέντρωση στο κόστος και στην αποδοτικότητα. Ο Μητσοτάκης τονίζει ότι ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν άνθρακα και πετρέλαιο, επιδιώκουν ταυτόχρονα την απαλλαγή από εκπομπές σε πολύπλοκους τομείς όπως η ναυτιλία, οι αερομεταφορές και η βαριά βιομηχανία.

Η ταυτόχρονη επιδίωξη όλων των στόχων, σημειώνει, είναι «βραχυπρόθεσμη και μη ρεαλιστική». Προτείνει: να ενισχυθούν πρώτα οι τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών που έχουν ήδη ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και οι υπόλοιπες να αναπτυχθούν σταδιακά και με ρεαλιστικό ρυθμό.

Σημειώνει επίσης ότι «τα τελευταία βήματα προς την κλιματική ουδετερότητα θα είναι εξαιρετικά δαπανηρά».
Συμπληρωματικά: στην Ελλάδα, ο ίδιος έχει αναφέρει ότι η χώρα έχει υπερδιπλασιάσει τις ΑΠΕ από το 2014 και σχεδιάζει να κλείσει όλα τα εργοστάσια λιγνίτη έως το 2028.

2. Τεχνολογική Ουδετερότητα

Ο δεύτερος κανόνας θέτει την «τεχνολογική ουδετερότητα» ως βασική αρχή: η Ευρώπη δεν πρέπει να καθορίζει επιλογές με βάση ηθικές ή ιδεολογικές προτιμήσεις, αλλά να δίνει έμφαση σε τεχνολογίες που αποδεδειγμένα μειώνουν εκπομπές. «Δεν μπορούμε να κατανέμουμε χρήματα με βάση τη διάθεση», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Το άρθρο υπογραμμίζει πως ενώ η Ένωση υπογράφει συμφωνίες για φυσικό αέριο με τις ΗΠΑ, αρνείται να στηρίξει την παραγωγή εντός των ευρωπαϊκών συνόρων. Eπενδύει δισεκατομμύρια στο υδρογόνο, αλλά παραμελεί την πυρηνική ενέργεια.

Η Ελλάδα, εν τω μεταξύ, υπό τον Μητσοτάκη, εδώ και μήνες έχει ανοίξει τη συζήτηση για πιθανή ένταξη της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, ως μέρος της πράσινης μετάβασης.

3. Επανεκκίνηση της Εσωτερικής Αγοράς Ενέργειας

Ο τρίτος κανόνας αφορά την εσωτερική αγορά ενέργειας της Ε.Ε.: Ο Μητσοτάκης επισημαίνει ότι οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας διαφέρουν δραματικά μεταξύ χωρών, από αρνητικές τιμές σε κάποιες, έως τριψήφιες σε άλλες.

«Αυτό είναι παραλογισμός», σχολιάζει, και τονίζει ότι η ενεργειακή ενοποίηση δεν έρχεται αυτόματα, αλλά απαιτεί πολιτική βούληση και αποφασιστική ώθηση από τις ηγεσίες των κρατών-μελών.

Μεταξύ άλλων, σε συνάντηση με τον Ευρωπαίο Επίτροπο για το Κλίμα τον Μάιο 2025, ο Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο «πρόγραμμα» των στόχων μείωσης των εκπομπών και ότι χρειάζεται ενίσχυση των διασυνδέσεων και εξάλειψη των αγορών-«νησίδων».

4. Νέα Διακυβέρνηση των Αγορών Ενέργειας

Ο τέταρτος κανόνας αναφέρεται στην ανάγκη «νέας διακυβέρνησης» των αγορών ενέργειας: Οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας είναι σήμερα εξαιρετικά πολύπλοκες, διασυνδεδεμένες και συχνά αδιαφανείς, γεγονός, σύμφωνα με τον Μητσοτάκη, επικίνδυνο για ένα αγαθό τόσο κρίσιμο για τη ζωή και την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.

Θέτει τα εξής ερωτήματα: Πώς καθορίζονται οι τιμές; Ποιοι τις επιβλέπουν; Πώς αποτρέπεται η χειραγώγηση των αγορών σε ευρωπαϊκό επίπεδο;

Η ανάγκη για διακυβέρνηση, όπως τονίζει, δεν είναι ιδεολογία αλλά πρακτική αναγκαιότητα σε ένα περιβάλλον όπου η απρόβλεπτη μεταβλητότητα ενέργειας και η γεωπολιτική αστάθεια έχουν μεγαλύτερη επίδραση.

5. Η Πράσινη Μετάβαση Δεν είναι Αυτοσκοπός

Ο πέμπτος και τελευταίος κανόνας έχει μια σαφή πολιτική διάσταση. H απανθρακοποίηση πράγματι είναι κρίσιμη αλλά δεν μπορεί να επισκιάζει άλλους σημαντικούς στόχους όπως η απασχόληση, η βιομηχανική παραγωγή και η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.

«Αν χρειαστεί να διατηρηθούν κάποιες εκπομπές για λίγο ακόμη ώστε να σωθούν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες και να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή, «ας το αποδεχθούμε με ειλικρίνεια».» και καταλήγει: «Δεν μπορούμε να ξεκινάμε από την κλιματική ουδετερότητα και να ελπίζουμε ότι όλα τα υπόλοιπα θα μπουν στη θέση τους».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μέσα από το άρθρο στους Financial Times, ανοίγει έναν ευρύτερο διάλογο για τη μορφή που πρέπει να έχει η πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη — όχι ως ιδεολογία, αλλά ως στρατηγική επιλογή. Οι πέντε «χρυσοί κανόνες» προτείνουν ένα μετασχηματιστικό πλαίσιο: κόστος και αποδοτικότητα, τεχνολογική ουδετερότητα, εσωτερική αγορά ενέργειας, διακυβέρνηση αγορών και η ένταξη της μετάβασης στο σύνολο της κοινωνικής-οικονομικής ατζέντας.

Η Ελλάδα δείχνει πως θέλει να συμμετάσχει ενεργά, ήδη εξετάζει νέα τεχνολογικά εργαλεία (π.χ. πυρηνική ενέργεια) και αναδεικνύει τις αγορές ενέργειας και τις διασυνδέσεις ως κρίσιμες προτεραιότητες.

Η πρόκληση πλέον είναι η εφαρμογή: αν αυτές οι αρχές μετουσιωθούν σε πολιτικές και έργα, τότε η μετάβαση μπορεί να γίνει «ανταγωνιστική» και κοινωνικά βιώσιμη, αλλιώς, προειδοποιεί ο Μητσοτάκης, «μπορεί να ξοδευτεί ενέργεια και χρόνος για να διαπιστώσουμε ότι τρέχαμε στον λάθος αγώνα».

Σχετικά άρθρα:

Οι τιμές πετρελαίου ανεβαίνουν με στήριξη από εμπορικές εξελίξεις και αυξημένη ζήτηση – FinanceNews.gr Βιοτράπεζα, τεχνητή νοημοσύνη και άμυνα: Το μυστικό πλάνο Μητσοτάκη για την Ελλάδα του 2030 – FinanceNews.gr Συνεδριάζει αύριο το ΚΥΣΕΑ υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη – FinanceNews.gr Πάνω από τα 4.000 δολάρια ο χρυσός – FinanceNews.gr