Νέα κόκκινα δάνεια φοβάται η ΕΚΤ: Αυστηροί έλεγχοι στις τράπεζες – FinanceNews.gr
Αυστηρό «πρέσινγκ» στις τράπεζες την περίοδο 2026 – 2028, για να προλάβει αύξηση των κόκκινων δανείων, προαναγγέλλει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ, σε ένα περιβάλλον αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων και μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής αβεβαιότητας. Αναγνωρίζει, επίσης, τους κινδύνους από ενδεχόμενη πτώση των αγορών και προαναγγέλλει στοχευμένες αξιολογήσεις των τραπεζών.
Οι εποπτικές προτεραιότητες της Τραπεζικής Εποπτείας της ΕΚΤ για την περίοδο 2026-2028 δημοσιοποιήθηκαν χθες και αντανακλούν τη μεσοπρόθεσμη στρατηγική της για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Η στρατηγική αυτή έχει διαμορφωθεί με βάση μια συνολική αξιολόγηση των βασικών κινδύνων και ευπαθειών που προκύπτουν από το εξαιρετικά αβέβαιο γεωπολιτικό, μακροχρηματοπιστωτικό και τεχνολογικό περιβάλλον.
Ο βασικός στρατηγικός άξονας των εποπτικών προτεραιοτήτων είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των τραπεζών σε γεωπολιτικούς κινδύνους και μακροχρηματοπιστωτική αβεβαιότητα.
Αυτή η προτεραιότητα εστιάζει στην ενδυνάμωση της χρηματοπιστωτικής ανθεκτικότητας των τραπεζών, αντιμετωπίζοντας κινδύνους που συνδέονται με την πιστωτική ποιότητα, την κεφαλαιακή επάρκεια και τους κλιματικούς/οικολογικούς κινδύνους.
Ο πιστωτικός κίνδυνος
Ο πιστωτικός κίνδυνος παραμένει στο επίκεντρο, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι εμπορικές πολιτικές ενδέχεται να επιδεινώσουν την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού, οδηγώντας σε αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), ιδίως σε ευάλωτους τομείς. Η ΕΚΤ διαπιστώνει αδυναμίες στα πλαίσια του ΔΠΧΑ 9 (IFRS 9) και στη διαχείριση πιστωτικού κινδύνου.
Η ΕΚΤ θα διενεργήσει θεματικό έλεγχο των προτύπων έγκρισης πιστώσεων (ειδικά για τον νέο δανεισμό) και στοχευμένη αξιολόγηση της τιμολόγησης των δανείων. Θα ακολουθήσουν επιτόπιες επιθεωρήσεις για τον πιστωτικό κίνδυνο, καλύπτοντας ευαίσθητα χαρτοφυλάκια όπως οι ΜΜΕ και τα εμπορικά ακίνητα.
Η κεφαλαιακή επάρκεια
Ο κίνδυνος κεφαλαιακής επάρκειας πηγάζει από την ανάγκη για ακριβή και συνεπή εφαρμογή των νέων τυποποιημένων προσεγγίσεων της δέσμης CRR III/CRD VI (τελικό πλαίσιο Βασιλεία ΙΙΙ), η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2025. Ο στρατηγικός στόχος είναι η αποφυγή λανθασμένου υπολογισμού των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο στοιχείων ενεργητικού (RWA).
Θα πραγματοποιηθούν στοχευμένες αξιολογήσεις και επιτόπιες επιθεωρήσεις για τον υπολογισμό των RWA σύμφωνα με την τυποποιημένη προσέγγιση, τόσο για τον πιστωτικό όσο και για τον λειτουργικό κίνδυνο, τονίζεται στο έγγραφο της ΕΚΤ.
Κλιματικοί κίνδυνοι
Οι τράπεζες εκτίθενται σε αυξανόμενο φυσικό κίνδυνο (πλημμύρες, πυρκαγιές) και κίνδυνο μετάβασης (απώλειες από την πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα). Ο στρατηγικός στόχος είναι η αποτελεσματική αξιολόγηση και διαχείριση αυτών των κινδύνων σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Η ΕΚΤ θα προβεί σε θεματική εξέταση των σχεδίων μετάβασης των τραπεζών (σύμφωνα με την CRD VI), σε σε βάθος ανάλυση (deep dive) των ικανοτήτων τους να αντιμετωπίζουν τον φυσικό κίνδυνο, και θα παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης του Πυλώνα 3.
Ο κίνδυνος αγοράς και τα ανεπαρκή εργαλεία της ΕΚΤ
Η αξιολόγηση των κινδύνων της ΕΚΤ αναγνωρίζει τον κίνδυνο αγοράς ως έναν σημαντικό παράγοντα αβεβαιότητας, ο οποίος πηγάζει από:
-
Μεταβλητότητα και Ανατιμολόγηση Αγορών: Οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνουν την αστάθεια, δημιουργώντας κίνδυνο για αιφνίδια και σοβαρή ανατιμολόγηση των περιουσιακών στοιχείων (ομόλογα, μετοχές), κίνδυνος που ενισχύεται από τη διασύνδεση με μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
-
Κίνδυνος Μετάβασης: Σε περίπτωση άτακτης μετάβασης (σενάριο «run on brown»), οι τράπεζες εκτίθενται σε σημαντικές ζημίες κινδύνου αγοράς από την υποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων υψηλής έντασης άνθρακα.
-
Κίνδυνος Χαρτοφυλακίου Συναλλαγών: Ο κίνδυνος ζημιών από μεταβολές στις τιμές των στοιχείων του χαρτοφυλακίου συναλλαγών παρακολουθείται στενά.
Η ΕΚΤ αναγνωρίζει ότι η άμεση και οριζόντια εποπτική εστίαση στον Κίνδυνο Αγοράς είναι περιορισμένη λόγω της αναβολής στην εφαρμογή της Θεμελιώδους Επανεξέτασης του Χαρτοφυλακίου Συναλλαγών (FRTB).
Ως εκ τούτου, οι στοχευμένες αξιολογήσεις θα διενεργούνται μόνο κατόπιν αιτήματος των Μεικτών Εποπτικών Ομάδων (ΜΕΟ) για τράπεζες με συγκεκριμένα ζητήματα, ενώ ο έμμεσος έλεγχος διασφαλίζεται μέσω των ευρύτερων προτεραιοτήτων για την ανθεκτικότητα και το κλίμα.
Οι προκλήσεις της νέας τεχνολογίας
Η δεύτερη προτεραιότητα αφορά τους κινδύνους που συνδέονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την κυβερνοασφάλεια και την ποιότητα των δεδομένων.
Ο Λειτουργικός Κίνδυνος/Κίνδυνος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) παραμένει αυξημένος λόγω των πιο εξελιγμένων κυβερνοαπειλών και της αυξανόμενης εξάρτησης από τρίτους παρόχους ΤΠΕ (ιδίως υπηρεσίες cloud). Οι τράπεζες πρέπει να εφαρμόσουν με συνέπεια και ταχύτητα τις απαιτήσεις του Κανονισμού DORA (Digital Operational Resilience Act).
Θα πραγματοποιηθούν στοχευμένες επακόλουθες ενέργειες για την αποκατάσταση των ελλείψεων σε κυβερνοασφάλεια και εξωτερική ανάθεση. Βασικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν επιτόπιες επιθεωρήσεις για τη διαχείριση κινδύνων τρίτων παρόχων και δοκιμές διείσδυσης βάσει απειλών (TLPT). Επιπλέον, θα γίνει σε βάθος ανάλυση της εξάρτησης από παρόχους cloud.
Ανεπάρκειες στις ικανότητες αναφοράς κινδύνων
Η ΕΚΤ επισημαίνει ότι παρατηρείται αργή πρόοδος στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών στα πλαίσια Συγκεντρωτικής Καταγραφής Στοιχείων για τους Κινδύνους και Υποβολής Σχετικών Αναφορών (RDARR), οι οποίες επηρεάζουν την ποιότητα των δεδομένων, τη διακυβέρνηση και την αρχιτεκτονική ΤΠ.
Θα εφαρμοστεί στρατηγική σε επίπεδο συστήματος για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των τραπεζών με τις εποπτικές προσδοκίες για τα πλαίσια RDARR και την αποτελεσματική αποκατάσταση των ουσιωδών ευρημάτων, υποστηριζόμενη από στοχευμένες επιτόπιες επιθεωρήσεις.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη
Ο στρατηγικός στόχος, επισημαίνει η ΕΚΤ, είναι οι τράπεζες να διαθέτουν άρτια διακυβέρνηση και ελέγχους κινδύνων κατά την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, ιδίως της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και της Παραγωγικής ΤΝ (Generative AI). Η ΕΚΤ αναγνωρίζει τους ειδικούς κινδύνους ΤΝ που είναι εγγενείς σε αυτές τις εφαρμογές.
Η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε στοχευμένα οριζόντια εργαστήρια (workshops) με επιλεγμένες τράπεζες για τις εφαρμογές της Παραγωγικής ΤΝ, με σκοπό την κατανόηση, την αξιολόγηση των κινδύνων και τη διαμόρφωσης μιας εποπτικής στάσης για την προληπτική αντιμετώπιση των αναδυόμενων κινδύνων. Επίσης, η ΕΚΤ θα συνεργαστεί στενά με τις αρχές εποπτείας της αγοράς για την εφαρμογή του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
