«Ξεπάγωμα» των θαλάσσιων αιολικών ζυγίζει το ΥΠΕΝ

Το σενάριο να βγάλει σταδιακά από το «βαθύ ψυγείο» τα πλωτά θαλάσσια αιολικά, ώστε όταν βελτιωθούν οι συνθήκες στη παγκόσμια αγορά μετά και το φρένο Τραμπ, και ταυτόχρονα μειωθούν περαιτέρω τα σημερινά υψηλά τους κόστη, να είναι έτοιμη να προχωρήσει σε διαγωνισμούς, φαίνεται να ζυγίζει η κυβέρνηση, χωρίς ακόμη να έχει ληφθεί η οποιαδήποτε απόφαση.

Αν και το κεφάλαιο «θαλάσσια αιολικά» επισήμως αγνοείται, το πρόγραμμα συνεχίζει και παραμένει κολλημένο στο ΥΠΕΞ και δύο χρόνια από τότε που ανακοινώθηκε με ντόρο δεν κινείται το παραμικρό, εντούτοις εσχάτως φαίνεται να έχουν ξεκινήσει κάποιες συζητήσεις με αντικείμενο ένα «σταδιακό ξεπάγωμα».

Στη πραγματικότητα, αυτό που βρίσκεται σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι είναι να ανακοινωθεί καταρχήν το πλάνο με τις προτεινόμενες περιοχές που θα φιλοξενήσουν τα offshore αιολικά, προκειμένου ο κάθε ενδιαφερόμενος να μάθει επιτέλους σε ποια σημεία των ελληνικών θαλασσών μπορεί να επενδύσει, χωρίς ωστόσο αυτό να δεσμεύει χρονικά το κράτος ως προς το πότε θα προκηρύξει το πρώτο διαγωνισμό.

Στη κυβέρνηση, πέρα από τη στάση του ΥΠΕΞ που έχει μπλοκάρει από τον Ιανουάριο το θέμα – παρ’ ότι και τα 20 οικόπεδα του αρχικού σχεδιασμού βρίσκονται όλα εντός των 6 ναυτικών μιλίων – φαίνεται να μετρούν επίσης τόσο το πολιτικό κόστος από ένα τυχόν νέο κύμα αντιδράσεων, (ανάλογο του περυσινού στην Κρήτη), όσο και τα κόστη που θα σήμαιναν για το προϋπολογισμό οι επιδοτήσεις της ακριβής ακόμη τεχνολογίας των πλωτών, εν μέσω μάλιστα μιας επιδείνωσης των συνθηκών στη παγκόσμια αγορά.

Τα σύννεφα πάνω από τη παγκόσμια αγορά

Τα αλλεπάλληλα χτυπήματα της κυβέρνησης Τραμπ στα επενδυτικά σχέδια θαλάσσιων αιολικών στις ΗΠΑ προκαλούν αρνητικές επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο – πέντε μεγάλα projects ξένων εταιρειών τελούν υπό επενεξέταση, ενώ έχουν ήδη ακυρωθεί πολλά άλλα- ωστόσο προβλήματα εντοπίζονται και στην Ευρώπη, λόγω της σημαντικής αύξησης του κόστους, που συνεπάγεται όλο και μεγαλύτερες επιδοτήσεις από τις κυβερνήσεις για να καταστεί ανταγωνιστική η συγκεκριμένη τεχνολογία.

Το τελευταίο κακό νέο ήρθε από τη Γερμανία και τον άγονο διαγωνισμό που έγινε τον Αύγουστο για δύο παραχωρήσεις στη Βόρεια Θάλασσα, όπου δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά λόγω της ανυπαρξίας επιδοτήσεων, με τους επενδυτές να γίνονται όλο και πιο επιφυλακτικοί στην ανάληψη offshore πάρκων μηδενικών ενισχύσεων εν μέσω αυξανόμενου κόστους και προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Τα παραπάνω δείχνουν πόσο πολύτιμο χρόνο έχασε η Ελλάδα, καθώς αν την τελευταία τριετία είχε κινηθεί νωρίτερα (ο νόμος ψηφίστηκε το 2022), θα είχαν ήδη δρομολογηθεί οι πρώτοι διαγωνισμοί, η χώρα θα είχε προλάβει να αποφύγει την «υπερθέρμανση» της αγοράς και δεν θα έπεφτε πάνω στη σημερινή αρνητική συγκυρία που αναγκάζει σε αναθεώρηση επιλογών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι ανεμολογικές και βυθομετρικές έρευνες

Τούτων δοθέντων, η πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι και την οποία λέγεται ότι «ζυγίζει» το ΥΠΕΝ είναι να εκμεταλλευτεί η χώρα το pause που πατάει η παγκόσμια αγορά, δηλαδή το προσωρινό πάγωμα αποφάσεων μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να προετοιμάσει το έδαφος ενόψει των πρώτων διαγωνισμών, που με τόσα χαμένα χρονοδιαγράμματα, δεν θα πρέπει να αναμένονται πριν το 2028.

Σε αυτή τη λογική, της κατάλληλης προεργασίας, κινείται και η σκέψη παράλληλα με την ανακοίνωση του Εθνικού Προγράμματος με τις προτεινόμενες περιοχές, να ξεκινήσουν από την εταιρεία ειδικού σκοπού (SPV) που έχει αναλάβει να συστήσει η ΕΔΕΥΕΠ, οι ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες, οι οποίες θα δείξουν ποιές είναι οι πιο ελκυστικές περιοχές της χώρας να φιλοξενήσουν offshore αιολικά.

Το μοντέλο αυτό του κεντρικού σχεδιασμού, δηλαδή της διενέργειας από ένα κρατικό φορέα των απαραίτητων ερευνών στις ελληνικές θάλασσες, είχε επιλέγει πριν από μια διετία, προκειμένου να μετριαστεί το «ρίσκο» και το κόστος για τους επενδυτές (καθώς θα πάρουν έτοιμα τα δεδομένα στα χέρια τους) και να επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες.

Στο σενάριο που το ΥΠΕΝ ανάψει το πράσινο φως στα παραπάνω, που ξεκινήσει εντός των επόμενων μηνών η ενεργοποίηση του SPV και αυτό προκηρύξει άμεσα διαγωνισμούς για την ανάθεση των ανεμολογικών και βυθομετρικών μελετών, τότε οι ανάδοχες εταιρείες θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν τα πρώτα στοιχεία μέσα στο 2027. Και κατ’ επέκταση να έχουν χρόνο οι ενδιαφερόμενοι να τα αξιολογήσουν ενόψει του πρώτου tender για θαλάσσια αιολικό πάρκα που έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα δεν θα πρέπει να αναμένεται παρά σε δύο με τρία χρόνια από σήμερα.

Τι κινήσεις προεργασίας κάνουν οι γείτονες

Τέτοιες προπαρασκευαστικές κινήσεις, όπως η μετατροπή λιμένων σε κόμβους για θαλάσσια αιολικά, κάνουν πάρα πολλές χώρες, ανεξαρτήτως της κρίσης που πλήττει σήμερα τον κλάδο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη γειτονική Ιταλία.

Τον Ιούλιο οι γείτονες, που ξεκίνησαν τον σχεδιασμό μετά από μας, αλλά πλέον βρίσκονται πιο μπροστά, ανακοίνωσαν τα πρώτα λιμάνια, την Αουγκούστα και τον Τάραντα, που θα αποτελέσουν κέντρα κατασκευής και συναρμολόγησης θαλάσσιων αιολικών πάρκων, στο πλαίσιο της στρατηγικής της χώρας για την ενίσχυση των ΑΠΕ και την ενεργειακή της αυτονομία.

Στα λιμάνια θα γίνουν έργα εκβάθυνσης και αναβάθμισης, που θα επιτρέψουν τη συναρμολόγηση και καθέλκυση ανεμογεννητριών για τα επόμενα θαλάσσια αιολικά της χώρας, καθώς, πέραν του πρώτου μικρού εν λειτουργία που διαθέτει στα ανοιχτά του Τάραντα («Beleolico»), δρομολογεί ένα από τα μεγαλύτερα αυτή τη στιγμή στη Μεσόγειο, το «Barium Bay» στην Αδριατική.

Τα βήματα που δρομολογεί τόσο η Ιταλία, όσο και άλλες χώρες, όπως η Τουρκία – το Μάιο ο Πρόεδρος Ερντογάν είχε πει ότι στόχος είναι η εγκατάσταση 5 GW offshore capacity μέχρι το 2035 – δεν παραγνωρίζουν τα σύννεφα που έχουν μαζευτεί πάνω από τη συγκεκριμένη αγορά παγκοσμίως.

Στη πραγματικότητα στρώνουν το έδαφος ώστε όταν μετά χρόνια υλοποιηθούν αυτές οι πρώτες επενδύσεις, η ανάπτυξη που θα έχει προηγηθεί παντού, να μειώσει σημαντικά τα κόστη της παραγόμενης ενέργειας για τον καταναλωτή.

Στο μεταξύ όμως οι χώρες αυτές θα έχουν κάνει τη προεργασία και θα έχουν ενεργοποιήσει μια εφοδιαστική αλυσίδα, ικανή να εξυπηρετεί παρόμοιες επενδύσεις, μεγιστοποιώντας την εγχώρια αξία, όπως είχε σχολιάσει παλαιότερα στο Euro2day.gr ο Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Παπασταματίου.

Σχετικά άρθρα:

Πώς κινήθηκαν οι τιμές των αγροτικών προϊόντων Τουρκολιβυκό Μνημόνιο: Που «χτυπάει» και γιατί προκαλεί στην Ανατολική Μεσόγειο – FinanceNews.gr Ευλογιά: Έξαρση σε πέντε περιοχές – «Αυστηρά μέτρα και αποζημιώσεις» – FinanceNews.gr Βατικανό προς Ισραήλ: «Τραγική η κατάσταση στη Γάζα – Ώρα για ειρήνη και λύση δύο κρατών» – FinanceNews.gr