Πρόβλεψη – σοκ: Η επόμενη παγκόσμια οικονομική κρίση δεν θα έρθει από τα χρέη, αλλά από deepfakes

Kρατικά καθεστώτα που θέλουν να αποσταθεροποιήσουν αγορές, τρομοκρατικές ομάδες που αναζητούν μη ανιχνεύσιμα έσοδα, οργανωμένο έγκλημα που επιδιώκει κέρδη μέσω Scams-as-a-Service, αλλά και ιδιώτες χάκερ

Ένα παραποιημένο βίντεο πολιτικού μπορεί να προκαλέσει δημόσιο σοκ και οργή.
Ένα πλαστό βίντεο-κλήση σε μια τράπεζα, αντίθετα, μπορεί να εξαφανίσει εκατομμύρια χωρίς να αφήσει κανένα ίχνος πέρα από έναν άδειο λογαριασμό.
Οι πολιτικές deepfakes επιδιώκουν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη, ενώ οι οικονομικές deepfakes λειτουργούν χειρουργικά, στοχεύοντας σε ένα μόνο άτομο με εξουσία έγκρισης συναλλαγών.
Η αορατότητά τους τις καθιστά ακόμη πιο επικίνδυνες, απαιτώντας λύσεις τεχνικές, διαδικαστικές και εσωτερικές, σημειώνει το Modern Diplomacy. 

Η ψυχολογία ως το αδύναμο σημείο

Η κοινή ρίζα είναι η ανθρώπινη ψυχολογία. Οι περισσότερες κυβερνοεπιθέσεις δεν πετυχαίνουν επειδή «σπάνε» την τεχνολογία, αλλά επειδή χειραγωγούν ανθρώπους. Η έκθεση DBIR της Verizon για το 2023 κατέγραψε ότι το 74% των παραβιάσεων συνδέθηκε με το ανθρώπινο στοιχείο: κοινωνική μηχανική, κατάχρηση δικαιωμάτων πρόσβασης, ή απλά λάθη.
Οι deepfakes αξιοποιούν αυτήν την ευαλωτότητα πολλαπλασιάζοντας τη δύναμη της εικόνας και του ήχου. Έτσι, οι τράπεζες δεν υπερασπίζονται πλέον μόνο διακομιστές· υπερασπίζονται την ίδια την έννοια της πραγματικότητας.
Η έλξη του deepfake είναι ότι είναι φθηνό, προσιτό και αποτελεσματικό.
Αυτό φέρνει στο παιχνίδι ποικίλους παίκτες: κρατικά καθεστώτα που θέλουν να αποσταθεροποιήσουν αγορές, τρομοκρατικές ομάδες που αναζητούν μη ανιχνεύσιμα έσοδα, οργανωμένο έγκλημα που επιδιώκει κέρδη μέσω Scams-as-a-Service, αλλά και ιδιώτες χάκερ που εργάζονται κατόπιν ανάθεσης. Προστίθενται ακόμη ακτιβιστές που χρησιμοποιούν την τεχνολογία για διαμαρτυρία ή εταιρικοί κατάσκοποι που επιχειρούν να δυσφημήσουν ανταγωνιστές. Η πολυπλοκότητα αυτή καθιστά την απόδοση ευθυνών σχεδόν αδύνατη: μια επίθεση μπορεί να σχεδιαστεί σε μια χώρα, να εκτελεστεί από servers σε άλλη, να χρηματοδοτηθεί αλλού και να στοχεύσει μια τράπεζα σε τέταρτη δικαιοδοσία.

Κανονιστικά κενά και γεωπολιτικές ασυμμετρίες

Το ρυθμιστικό τοπίο είναι κατακερματισμένο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά με το AI Act, η Κίνα επιβάλλει αυστηρή σήμανση, οι ΗΠΑ προσεγγίζουν το θέμα σε πολιτειακό επίπεδο, ενώ χώρες του Global South –όπως η Ινδονησία, η Ινδία και η Βραζιλία– στηρίζονται ακόμη σε γενικούς νόμους για τα δεδομένα.
Οι επιθέσεις, όμως, δεν γνωρίζουν σύνορα.
Ένας μαζικός διασυνοριακός δόλος μπορεί να πυροδοτήσει κρίσεις ρευστότητας, κύματα αναλήψεων λόγω απώλειας εμπιστοσύνης και χειραγώγηση αγορών μέσω ψεύτικων ανακοινώσεων.

Γιατί ο Παγκόσμιος Νότος είναι πιο εκτεθειμένος

Οι τράπεζες στον Βορρά διαθέτουν προηγμένα εργαλεία, όπως βιομετρικές λύσεις και δίκτυα συνεργασίας (π.χ. FS-ISAC).
Αντίθετα, στον Νότο, η ραγδαία εξάπλωση των fintech υπηρεσιών δεν συνοδεύεται πάντα από ισχυρή ασφάλεια ή επαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο.
Η χαμηλότερη ψηφιακή παιδεία ενισχύει την ευαλωτότητα. Η συνέπεια είναι ότι τα χρηματοπιστωτικά συστήματα του Global South βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο συστημικής αστάθειας, με ασθενέστερη ανθεκτικότητα όταν διαβρώνεται η εμπιστοσύνη.

Επιπτώσεις πέρα από τα σύνορα

Οι καταχρήσεις deepfake στον Νότο δεν μένουν τοπικό φαινόμενο. Η απώλεια εμπιστοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε «ψηφιακά bank runs», να ανακόψει την πρόοδο στη μικροχρηματοδότηση, να εκτοξεύσει το κόστος των εμβασμάτων ή να προκαλέσει μακροοικονομικές αναταράξεις μέσω πλαστών ανακοινώσεων κεντρικών τραπεζών. Τα σοκ αυτά μεταφέρονται γρήγορα στον Βορρά, μέσω χαρτοφυλακίων, εμπορίου και διεθνών τραπεζών.

Από τα firewalls στα guardrails

Η αντιμετώπιση δεν μπορεί να περιοριστεί σε εθνικές λύσεις.
Απαιτείται κοινό πλαίσιο προτύπων για ανίχνευση deepfakes και βιομετρική επαλήθευση, διακρατική συνεργασία μέσω θεσμών όπως G20, BIS και BRICS, καθώς και υιοθέτηση μιας προσέγγισης zero-trust από τις ίδιες τις τράπεζες.
Παράλληλα, το λεγόμενο penta helix μοντέλο –συνεργασία κυβέρνησης, βιομηχανίας, ακαδημαϊκής κοινότητας, κοινωνίας των πολιτών και μέσων ενημέρωσης– είναι κρίσιμο για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας. Ειδικά τα media έχουν ρόλο στην εκπαίδευση του κοινού και στη διατήρηση της εμπιστοσύνης.
Τεχνολογίες όπως το blockchain και τα ψηφιακά IDs που ενσωματώνονται σε smart contracts μπορούν να προσφέρουν πρόσθετη θωράκιση, δημιουργώντας αδιάβλητα ίχνη και αξιόπιστη επαλήθευση ταυτότητας. Think tanks όπως Brookings και Chatham House τονίζουν την ανάγκη για διακρατικά πρότυπα και διακυβερνητικές λύσεις που λαμβάνουν υπόψη τη γεωπολιτική διάσταση.
Τα σενάρια CPF (Creative Permutation Foresight) δείχνουν πώς οι κυβερνήσεις μπορούν να αλλάξουν την πορεία των κινδύνων.
Ένα κύμα απάτης deepfake μπορεί να αποσταθεροποιήσει την μικροχρηματοδότηση στην Ινδία ή την Ινδονησία, να πλήξει εμβασματικές ροές στη Νότια Ασία ή να οδηγήσει σε ρυθμιστική υπεραντίδραση στη Βραζιλία που θα επιβραδύνει την καινοτομία.
Η ουσία είναι ότι η απειλή δεν είναι μόνο τεχνολογική, αλλά εξαρτάται από τις πολιτικές επιλογές και τη θεσμική ετοιμότητα. 
Οι deepfakes δεν είναι απλώς άλλη μια μορφή κυβερνοεγκλήματος. Αποτελούν δομική απειλή για την έννοια της εμπιστοσύνης στη χρηματοδότηση. Η επόμενη κρίση μπορεί να μην ξεκινήσει από στεγαστικά δάνεια ή κρατικά χρέη, αλλά από συνθετικά ψέματα που ταξιδεύουν με την ταχύτητα του κώδικα.
Η εικόνα που αποτυπώνει τον κίνδυνο δεν είναι μιας αίθουσας συνεδριάσεων, αλλά ενός αγρότη στην Ινδία που δοκιμάζει για πρώτη φορά μια εφαρμογή ψηφιακών πληρωμών.
Όταν πέφτει θύμα ενός πειστικού deepfake, επιστρέφει στο μετρητό. Αν ιστορίες σαν αυτή πολλαπλασιαστούν, η υπόσχεση της ψηφιακής χρηματοπιστωτικής ένταξης μπορεί να καταρρεύσει όχι επειδή η τεχνολογία απέτυχε, αλλά επειδή η εμπιστοσύνη χάθηκε.

 www.bankingnews.gr

Source link

Σχετικά άρθρα:

Το τέλος του μύθου Leopard – Η Ρωσία εξαλείφει τα τελευταία γερμανικά τανκς στο Sumy Δεν τελειώνει – Πόλεμος και το 2026 στην Ουκρανία – Στόχος Ρωσίας Donbass, Οδησσός – Πρόβλεψη σοκ του στρατηγού Mordvichev Aktor: Υπερδιπλασιασμός EBITDA το α’ εξάμηνο 2025, στα 65 εκατ. ευρώ – Αυξημένα έσοδα στα 623 εκατ. ευρώ Πανικός – Οι Γερμανοί παρακαλούν… – Στείλτε αντιαεροπορικά όπλα στην Ουκρανία, χρειάζεται τα πάντα