Πόσο κοντά σε φούσκα τύπου «dot.com» βρίσκεται η τεχνητή νοημοσύνη
Είναι άραγε ο ενθουσιασμός των επενδυτών για την Τεχνητή Νοημοσύνη υπερβολικός; Πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν τα σημερινά AI μοντέλα; Υπάρχει κίνδυνος η ιστορία να επαναληφθεί και να αναβιώσουμε τα γεγονότα της δεκαετίας του 2000, όταν έσπασε η «φούσκα» των dot-coms;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που ταλανίζουν την αγορά τους τελευταίους μήνες με τα σενάρια περί «φούσκας» στην Τεχνητή Νοημοσύνη να δίνουν και να παίρνουν. Τι είναι όμως αυτό που τα πυροδότησε; Ποιοι είναι αυτοί που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και ποιοι συνιστούν… ψυχραιμία;
Η εφημερίδα Guardian γράφει πως υπάρχουν φόβοι για μια πιθανή κατάρρευση της χρηματιστηριακής αγοράς, μια κατάρρευση που θα μπορούσε να μετατραπεί από πτώση σε «βουτιά» εάν τα πομπώδη πρωτοσέλιδα για τα θαύματα της Τεχνητής Νοημοσύνης αρχίσουν να μειώνονται.
Οι μνήμες από την εποχή των dot-coms και οι φόβοι της αγοράς
Με τη σειρά του το Forbes κάνει λόγο για ανησυχητικά σημάδια, παραλληλίζοντας τα σημερινά δεδομένα με τη «φούσκα» των dot-coms τη δεκαετία του 2000.
Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα οι μετοχές των «Magnificent-7» (Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia και Tesla) αντιπροσωπεύουν πάνω από το ένα τρίτο του S&P 500, με την πρόσφατη ανάπτυξή τους να πηγάζει από την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Αυτό το επίπεδο συγκέντρωσης προβληματίζει τους επενδυτές όπως τονίζει το Forbes, με το δημοσίευμα να υπενθυμίζει ότι στο αποκορύφωμα της «φούσκας» των dot-coms το 2000 οι κορυφαίες μετοχές τεχνολογίας από τη δεκαετία τους 1990 αντιπροσώπευαν το 15% του δείκτη. Αυτό το επίπεδο συγκέντρωσης αυξάνει τον κίνδυνο, όπως υποστηρίζει το δημοσίευμα.
Τοιουτοτρόπως, το Reuters σημειώνει πως το σημερινό επίπεδο συγκέντρωσης των αμερικανικών μετοχών θυμίζει την «φρενίτιδα» για το διαδίκτυο και τις επικοινωνίες στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Υπενθυμίζει πως ο Nasdaq έφτασε στο αποκορύφωμά του τον Μάρτιο του 2000, πριν καταρρεύσει κατά 65% τους επόμενους 12 μήνες και δεν επανέκτησε το προηγούμενο υψηλό του για 14 χρόνια.
Το Forbes εντόπισε ένα ακόμη παρόμοιο σημείο, λέγοντας πως η μαζική ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιακών υποδομών σηματοδότησε την έναρξη της εποχής του ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο κόσμος χρειαζόταν τις διαδικτυακές συνδέσεις για να επιτύχει υψηλής ταχύτητας συνδεσιμότητα. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στην υπερβολική ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών, η οποία οδήγησε σε καταστροφικές χρεοκοπίες όταν βραχυπρόθεσμα η ζήτηση δεν ήταν η αναμενόμενη.
Σήμερα, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, η κορυφαίες εταιρείες Τεχνητής Νοημοσύνης επενδύουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε νέα data centers. Οι συνολικές επενδύσεις στον τομέα αυτόν εκτιμώνται σε τρισεκατομμύρια δολάρια, ποσά που μπορούν να συγκριθούν μόνο με το ΑΕΠ μεγάλων χωρών.
Άραγε, θα επαναληφθεί η ιστορία, προκαλώντας μια επικείμενη κατάρρευση; αναρωτιέται το Forbes.
Στο πλαίσιο αυτό, αίσθηση προκάλεσαν και οι δηλώσεις του CEO της OpenAI, Sam Altman, κατά τη διάρκεια ενός δείπνου που είχε με τους δημοσιογράφους στο Σαν Φρανσίσκο μετά το λανσάρισμα του GPT-5 περίπου στα μέσα Αυγούστου.
Όπως επισημαίνει το The Verge, o Altman σχολίασε πως «όταν δημιουργούνται φούσκες, οι έξυπνοι άνθρωποι ενθουσιάζονται υπερβολικά με ένα ψήγμα αλήθειας. Αν κοιτάξετε τις περισσότερες φούσκες στην ιστορία, όπως η φούσκα της τεχνολογίας, θα δείτε ότι υπήρχε κάτι πραγματικό.
Η τεχνολογία ήταν πραγματικά σημαντική. Το Διαδίκτυο ήταν πραγματικά σημαντικό. Οι άνθρωποι ενθουσιάστηκαν υπερβολικά. Βρισκόμαστε σε μια φάση όπου οι επενδυτές στο σύνολό τους ενθουσιάζονται υπερβολικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη; Η άποψή μου είναι ναι. Είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη το πιο σημαντικό πράγμα που έχει συμβεί εδώ και πολύ καιρό; Η άποψή μου είναι επίσης ναι».
Περίπου έναν μήνα πριν τις δηλώσεις του Altman, ο Επικεφαλής Οικονομολόγος της Apollo, Torsten Sløk, σημείωσε στο πλαίσιο μιας έκθεσης ότι θεωρεί πως η σημερινή «φούσκα» της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερη από τη φούσκα του Διαδικτύου, με τις 10 κορυφαίες εταιρείες του S&P 500 να είναι πιο υπερτιμημένες από ό,τι ήταν τη δεκαετία του 1990, όπως γράφει το CNBC.
Η επίμαχη έκθεση του MIT
Ωστόσο, οι ανησυχίες περί πιθανής «φούσκας» εντάθηκαν μετά τη δημοσίευση της έκθεσης που εκπονήθηκε από τμήμα του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT) προς τα τέλη Αυγούστου. Όπως τονίζει το Business Insider τα αποτελέσματα της έκθεσης έδειξαν ότι το 95% των πιλοτικών προγραμμάτων Τεχνητής Νοημοσύνης δεν αποφέρουν μετρήσιμες οικονομικές εξοικονομήσεις, ούτε αυξάνουν τα κέρδη των εταιρειών.
Οι συντάκτες της έκθεσης μίλησαν με 150 στελέχη, διεξήγαγαν έρευνα σε 350 υπαλλήλους και εξέτασαν 300 έργα Τεχνητής Νοημοσύνης. Το δημοσίευμα χαρακτήρισε τις επιπτώσεις ως σημαντικές, καθώς όπως επισημαίνει στο πλαίσιο έκθεσης διαπιστώθηκε ότι οι επενδύσεις των επιχειρήσεων στην Παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη (Generative AI) ανέρχονται σε 30-40 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το μέγεθος της αγοράς και οι προβλέψεις
Στο σημείο αυτό αξίζει να δούμε το πώς έχουν κινηθεί οι επενδύσεις μέχρι στιγμής, καθώς και το ποιες είναι οι προβλέψεις για το μέγεθος της αγοράς.
Σύμφωνα λοιπόν με την έκθεση «Artificial Intelligence Index Report 2025» του Stanford Institute for Human-Centered AI μόνο στις ΗΠΑ οι ιδιωτικές επενδύσεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη έφτασαν τα 109,1 δισ. δολάρια το 2024 και ήταν σχεδόν 12 φορές υψηλότερες από την Κίνα, όπου έφτασαν τα 9,3 δισ. δολάρια και 24 φορές υψηλότερες από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου διαμορφώθηκαν στα 4,5 δισ. δολάρια.
Ειδικά, η Παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη (GenAI) σημείωσε ιδιαίτερη δυναμική, προσελκύοντας ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 33,9 δισ. δολαρίων διεθνώς, καταγράφοντας αύξηση 18,7% σε σχέση με το 2023.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το TechCrunch, το οποίο επικαλείται στοιχεία από το Dealroom, το 2024 οι startups Τεχνητής Νοημοσύνης «σήκωσαν» 110 δισ. δολάρια, με τις επενδύσεις να είναι αυξημένες κατά 62% σε σχέση με το 2023.
Όσον αφορά το μέγεθος της αγοράς της Τεχνητής Νοημοσύνης, το Fortune Business Insights την υπολόγισε στα 233,46 δισεκατομμύρια το 2024, ενώ προβλέπει ότι θα φτάσει τα 294,16 δισ. δολάρια το 2025 και το 1,771 τρισ. δολάρια το 2032, παρουσιάζοντας σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 29,20% κατά τη διάρκεια της περιόδου πρόβλεψης.
Από την πλευρά της, η Statista προβλέπει ότι το μέγεθος της αγοράς της Τεχνητής Νοημοσύνης θα φτάσει τα 244,22 δισ. δολάρια το 2025, ενώ αναμένει να φτάσει τα 1,01 τρισ. δολάρια έως το 2031.
Ποιοι συνιστούν…ψυχραιμία
Παρά τις ανησυχίες υπάρχουν και οι φωνές που δεν συμφωνούν με τις εικασίες περί «φούσκας». Για παράδειγμα, ο αναλυτής της Citi, Rob Rowe, μιλώντας στο CNBC, αντέκρουσε τις συγκρίσεις μεταξύ της σημερινής «έκρηξης» της Τεχνητής Νοημοσύνης και της «φούσκας» των dot-coms.
«Τότε, υπήρχαν πολλές περιπτώσεις υπερβολικής μόχλευσης. Δεν υπήρχαν πολλές εταιρείες με κέρδη», υπενθύμισε ο Rowe. «Εδώ μιλάμε για εταιρείες που έχουν πολύ σταθερά κέρδη, πολύ ισχυρές ταμειακές ροές και χρηματοδοτούν μεγάλο μέρος αυτής της ανάπτυξης μέσω αυτών των ταμειακών ροών. Έτσι, από πολλές απόψεις, πρόκειται για λίγο διαφορετική περίπτωση», πρόσθεσε ο ίδιος.
Επίσης, ο Rowe υποστήριξε πως η τρέχουσα τάση επενδύσεων στην Τεχνητή Νοημοσύνη οφείλεται σε διαρθρωτικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία, ιδίως στην ταχεία ανάπτυξη των ψηφιακών υπηρεσιών, οι οποίες σήμερα αντιπροσωπεύουν μεγάλο μερίδιο των παγκόσμιων εξαγωγών. Ακόμα, ο ίδιος σχολίασε πως σε αντίθεση με τις dot-coms της δεκαετίας του ’90, οι εταιρείες σήμερα χρηματοδοτούν τις δαπάνες για τις υποδομές τους από τις ισχυρές ταμειακές ροές, αντί να βασίζονται στο χρέος.
Συγχρόνως, ο partner της Benchmark, Peter Fenton, σε συνέντευξη του στο Bloomberg δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «φαίνεται ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να πούμε ότι “όλα είναι εκτός ελέγχου” και ότι “πρόκειται για μια φούσκα”. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι σε τρία χρόνια δεν θα κοιτάμε πίσω και θα λέμε ότι η “η βιομηχανία έκανε κάποια πραγματικά χαζά πράγματα το 2025″. Σίγουρα θα το πούμε αυτό, αλλά νομίζω ότι θα πούμε επίσης ότι το 2025 ιδρύθηκαν εταιρείες που αξίζουν 1 τρισεκατομμύριο δολάρια».
«Είναι λοιπόν ένα από αυτά τα ασύμμετρα ζητήματα κινδύνου-ανταμοιβής, όπου εξακολουθώ να πιστεύω ότι η ασυμμετρία του τι μπορεί να πάει καλά είναι η νοοτροπία που κυριαρχεί και νομίζω για τους σωστούς λόγους, σε αντίθεση με το τι μπορεί να πάει στραβά», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
