Πώς και από ποιους βγήκε το παρατσούκλι κομπογιαννίτες γιατροί
Ο όρος «Κομπογιαννίτης γιατρός» έχει περάσει στη σύγχρονη γλώσσα για να περιγράψει κάποιον που προσποιείται τον γιατρό ή προσφέρει αμφιβόλου αποτελεσματικότητας θεραπείες. Πίσω όμως από αυτό το υποτιμητικό παρατσούκλι, κρύβεται μια πλούσια και ιδιαίτερη ιστορία, που μας ταξιδεύει στην Ήπειρο και συγκεκριμένα στο Ζαγόρι.
Οι πρώτοι που συνδέθηκαν με την έννοια του κομπογιαννίτη »ήταν οι Βικογιατροί, ή αλλιώς γιατροί του Ζαγορίου. Αυτοδίδακτοι θεραπευτές, οι οποίοι απέκτησαν τεράστια φήμη για τις γνώσεις τους στην παραδοσιακή ιατρική και τη χρήση βοτάνων. Ήταν επίσης γνωστοί με άλλα ονόματα, όπως Ματσουκάδες, Σακκουλαραίοι και Ζαγοριανοί. Η γνώση τους περνούσε από γενιά σε γενιά και βασιζόταν στην εμπειρία, την παρατήρηση και τα φαρμακευτικά φυτά που συνέλεγαν κυρίως από τη χαράδρα του Βίκου.
Από τα τέλη του 17ου αιώνα έως και τον 19ο αιώνα, οι εμπειρικοί αυτοί γιατροί ταξίδευαν έφιπποι από χωριό σε χωριό. Ξεχώριζαν για την ιδιαίτερη εμφάνισή τους – φορούσαν μαύρες, μάλλινες σεγκούνες και κρατούσαν χαρακτηριστικά ραβδιά, τα ματσούκια, απ’ όπου πήραν και το προσωνύμιο «Ματσουκάρηδες». Σε κάθε τους άφιξη, ο κόσμος τους υποδεχόταν με τιμές, συνοδεία μουσικών οργάνων, καμπάνες και αλαλαγμούς.
Η φήμη τους ξεπέρασε τα σύνορα της Ηπείρου και έφτασε μέχρι τα παλάτια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μερικοί μάλιστα έγιναν γιατροί και σύμβουλοι των ίδιων των Σουλτάνων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Πασχάλογλου από το Καπέσοβο, που κατέκτησε εξέχουσα θέση στην αυλή των Σουλτάνων Αμπντούλ Χαμίτ Α’, Σουλεϊμάν Γ’, Μουσταφά Δ’ και Μαχμούτ Β’.
Όσο για την προέλευση του όρου «Κομπογιαννίτης», υπάρχουν δύο κύριες εκδοχές. Η πρώτη αναφέρει ότι το όνομα προέρχεται από τα μεγάλα μαντήλια δεμένα με κόμπους, στα οποία οι γιατροί αυτοί φύλαγαν τα βότανά τους. Η δεύτερη, και ίσως πιο διαδεδομένη, υποστηρίζει ότι πρόκειται για συνδυασμό των λέξεων «κόμπος» (με την έννοια της απάτης) και του ονόματος «Ιωαννίτης», πιθανώς υποδηλώνοντας κάποιο πρόσωπο ή ομάδα που ασκούσε τέτοιου είδους ιατρική.
Αν και σήμερα η λέξη έχει αρνητική χροιά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι «Κομπογιαννίτες» γιατροί του παρελθόντος υπήρξαν πρωτοπόροι της λαϊκής ιατρικής και συχνά προσέφεραν πραγματική βοήθεια σε εποχές που η πρόσβαση στην επίσημη ιατρική ήταν περιορισμένη.
Διαβάστε στο financenews.gr
Τι σημαίνει τσογλάνι; Πώς το χρησιμοποιούσαν πριν πάρει προσβλητικό χαρακτήρα;
«Ο μήνας έχει εννιά»: Από πού προέρχεται η φράση;
Τι σημαίνει ο στρατιωτικός όρος «Μπλίτσκριγκ» και πώς τον χρησιμοποιούμε σήμερα
Πηγή φωτογραφίας: pexels.com
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
