«Το τανγκό Δράκου και Ελέφαντα»: Ο Τραμπ φέρνει κοντά Κίνα-Ινδία
Τον Μάρτιο, όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κλιμάκωνε τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα, το Πεκίνο άρχισε μια σταθερή και διακριτική προσέγγιση προς την Ινδία, αποκαλύπτει το Bloomberg.
Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ (φωτ.) έγραψε μια επιστολή προς την Ινδή ομόλογό του, Ντρουπάτι Μούρμου -η οποία δεν έχει ιδιαίτερες εξουσίες-, για να «δοκιμάσει τα νερά» σχετικά με τη βελτίωση των σχέσεων, σύμφωνα με Ινδό αξιωματούχο που γνωρίζει το θέμα.
Η επιστολή εξέφραζε ανησυχία για οποιεσδήποτε συμφωνίες των ΗΠΑ που θα μπορούσαν να βλάψουν τα συμφέροντα της Κίνας και ονόμαζε έναν περιφερειακό αξιωματούχο που θα καθοδηγούσε τις προσπάθειες του Πεκίνου, πρόσθεσε η πηγή, σημειώνοντας ότι το μήνυμα εστάλη προς τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι.
Τον Ιούνιο η κυβέρνηση του Μόντι άρχισε να κάνει σοβαρή προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων με την Κίνα, σύμφωνα με τον ίδιο. Οι εμπορικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ δεν πήγαιναν καλά και οι αξιωματούχοι στο Νέο Δελχί αντιδρούσαν στις ισχυρισμούς του Τραμπ ότι διαμεσολαβούσε για την εκεχειρία μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, μετά από τέσσερις ημέρες συγκρούσεων που είχαν ξεσπάσει τον Μάιο.
Προχωρώντας στον Αύγουστο, η προσέγγιση μεταξύ Ινδίας και Κίνας φαίνεται να επιταχύνεται. Επηρεασμένες από τους δασμούς του Τραμπ, και οι δύο χώρες έκαναν την περασμένη εβδομάδα ένα σημαντικό βήμα για να αφήσουν πίσω τη θανατηφόρα σύγκρουση στα σύνορα που είχε συμβεί το 2020, συμφωνώντας να εντείνουν τις προσπάθειες για επίλυση των συνοριακών διαφορών τους, που χρονολογούνται από την αποικιοκρατική εποχή.
Αυτό το Σαββατοκύριακο, ο Μόντι θα πραγματοποιήσει το πρώτο του ταξίδι στην Κίνα εδώ και επτά χρόνια.
Η προσέγγιση Ινδίας-Κίνας έχει βαθιές επιπτώσεις για τις ΗΠΑ, οι οποίες είχαν επιμελώς καλλιεργήσει σχέσεις με το Νέο Δελχί τις τελευταίες δεκαετίες, ώστε να λειτουργούν ως αντίβαρο σε μια ολοένα ισχυρότερη Κίνα. Ο Τραμπ ανέτρεψε αυτή τη στρατηγική επιβάλλοντας δασμούς 50% στις ινδικές εξαγωγές, λόγω των αγορών ρωσικού πετρελαίου, μια απότομη αλλαγή που αιφνιδίασε την κυβέρνηση του Μόντι.
«Ο Τραμπ είναι όντως ο μεγάλος ειρηνοποιός -αξίζει όλη την αναγνώριση για την προσέγγιση μεταξύ Νέου Δελχί και Πεκίνου», δήλωσε ειρωνικά η Άσλεϊ Τέλις, ανώτερη συνεργάτιδα στο Carnegie Endowment for International Peace και πρώην Αμερικανίδα διπλωμάτης στο Νέο Δελχί. «Το πέτυχε μόνος του αντιμετωπίζοντας την Ινδία ως εχθρό».
Οι εκλογές
Από τον Ιανουάριο του προηγούμενου έτους, ο Μόντι ερευνούσε αθόρυβα τρόπους για τη μείωση των εντάσεων με την Κίνα. Αντιμέτωπος με εκλογές εκείνη την εποχή, αξιωματούχοι του Μόντι υποστήριζαν ότι η βελτίωση των σχέσεων με το Πεκίνο θα ωφελούσε μια τρεμάμενη οικονομία, καθώς οι ανησυχίες αυξάνονταν για το κόστος διατήρησης δυνάμεων κατά μήκος των 3.488 χιλιομέτρων μη σηματοδοτημένων συνόρων, σύμφωνα με άτομα εξοικειωμένα με τη σκέψη της κυβέρνησής του.
Από τα μέσα του 2023, οι δύο πλευρές είχαν μειώσει τις διαφορές τους σχετικά με την απόσυρση στρατευμάτων από τα σύνορα, αν και η συμφωνία ναυάγησε λόγω μικροδιαφορών. Μια προτεινόμενη συνάντηση μεταξύ Σι και Μόντι στο περιθώριο της συνάντησης BRICS στο Γιοχάνεσμπουργκ το 2023 αναβλήθηκε.
Λίγο μετά την επιστολή του Σι προς την Ινδή πρόεδρο φέτος τον Μάρτιο, το Πεκίνο δημοσίευσε ανακοίνωση του Κινέζου ηγέτη που επαινούσε τη σχέση, περιγράφοντάς την ως «τανγκό δράκου-ελέφαντα». Σύντομα, κορυφαίοι αξιωματούχοι του, όπως ο αντιπρόεδρος Χαν Τζενγκ, χρησιμοποιούσαν την ίδια φράση για να περιγράψουν τη θέρμανση των σχέσεων μεταξύ των χωρών.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Ατζίτ Ντόβαλ ηγείται της προσέγγισης ως ένας από τους λίγους Ινδούς αξιωματούχους με αξιόπιστα, άμεσα κανάλια προς την κορυφαία ηγεσία της Κίνας, σύμφωνα με πηγές. Ο Ντόβαλ υπηρετεί ως ειδικός εκπρόσωπος της Ινδίας για τις συνοριακές συνομιλίες και ταξίδεψε στην Κίνα τόσο τον Δεκέμβριο του 2024 όσο και τον Ιούνιο του 2025.
Τον Ιούλιο, ο Ινδός υπουργός Εξωτερικών Σουμπραμάνιαμ Τζαϊσάνκαρ συναντήθηκε με τον Κινέζο ομόλογό του Γουάνγκ Γι, στο Πεκίνο, στην πρώτη τέτοια συνάντηση τα τελευταία πέντε χρόνια. Ο Ινδός διπλωμάτης ζήτησε από την Κίνα να αποφύγει «περιοριστικά εμπορικά μέτρα και εμπόδια» -μια έμμεση αναφορά στους πρόσφατους περιορισμούς του Πεκίνου σε σπάνιες γαίες που διατάραξαν τις εφοδιαστικές αλυσίδες. Η Κίνα διαβεβαίωσε την Ινδία για τις προμήθειες λιπασμάτων και σπάνιων γαιών κατά τη συνάντηση, όπως δήλωσαν αξιωματούχοι στο Νέο Δελχί.
Τις εβδομάδες που ακολούθησαν, υπήρξε μια σειρά μικρών βημάτων για τη βελτίωση των σχέσεων. Τα απευθείας δρομολόγια μεταξύ των δύο χωρών αναμένεται να επαναληφθούν από τον επόμενο μήνα. Η κυβέρνηση του Μόντι επέτρεψε τις τουριστικές βίζες για Κινέζους υπηκόους μετά από χρόνια περιορισμών.
Ο όμιλος Adani διερευνά επίσης συνεργασία με τον κινεζικό κολοσσό ηλεκτρικών οχημάτων BYD, που θα επέτρεπε στον όμιλο του δισεκατομμυριούχου Gautam Adani -που θεωρείται ότι είναι κοντά στον Μόντι- να κατασκευάζει μπαταρίες στην Ινδία. Οι εταιρείες Reliance Industries Ltd. και JSW Group έχουν επίσης προωθήσει συμφωνίες κάτω από το ραντάρ με κινεζικές εταιρείες, καθώς οι διμερείς σχέσεις ζεσταίνονται.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Μόντι χαιρέτισε τη βελτίωση των σχέσεων με την Κίνα, μετά τη συνάντηση με τον Γουάνγκ στο Νέο Δελχί. Ο Μόντι και ο Σι θα συναντηθούν την 1η Σεπτεμβρίου κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της Shanghai Cooperation Organisation στο Τιαντζίν, μια πόλη κοντά στο Πεκίνο.
Αν και οι πιθανότητες για κάποια σημαντική νέα συμφωνία εντός της περιφερειακής ομάδας είναι περιορισμένες, δεδομένου ότι το Πακιστάν είναι επίσης μέλος, είναι πιθανό να υπάρξουν σημαντικές κινήσεις στο περιθώριο, εκτιμά το Bloomberg.
Το 2017, σε σύνοδο κορυφής της G20 στο Αμβούργο, ο Μόντι πλησίασε τον Σι για να επιλύσει άμεσα μια αδιέξοδη κατάσταση μεταξύ Ινδών και Κινέζων στρατιωτών στο Ντοκλάμ, κοντά στα σύνορα των δύο χωρών με το Μπουτάν.
Ο Μόντι είπε στον Σι ότι οι συνοριακές εντάσεις δεν ήταν προς το συμφέρον καμίας από τις δύο χώρες, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις λεπτομέρειες αυτής της σπάνιας, μυστικής διπλωματίας. Ο Σι συμφώνησε και οι δύο ηγέτες δήλωσαν ότι θα ζητήσουν από τους διπλωμάτες τους να εργαστούν για μια λύση. Η έντονη 74ήμερη αντιπαράθεση έληξε λίγες μέρες αργότερα.
Η οικονομική λογική των βελτιωμένων σχέσεων είναι αδιαμφισβήτητη. Η κινεζική οικονομία επιβραδύνεται και βρίσκεται σε κατάσταση αποπληθωρισμού, με υπερβάλλουσα παραγωγική ικανότητα σε βιομηχανίες όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και τα ηλιακά πάνελ, γεγονός που επιδεινώνει την κατάσταση. Η Ινδία, με πληθυσμό 1,4 δισεκατομμυρίων, κυρίως νεαρής ηλικίας, θα μπορούσε να αποτελέσει πιθανή νέα αγορά, καθώς η Κίνα αντιμετωπίζει αυξανόμενο προστατευτισμό στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και αλλού.
Οι Ινδοί αξιωματούχοι, εν τω μεταξύ, συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ότι χρειάζονται κινεζικές επενδύσεις σε εργοστάσια, αν θέλουν να επιτύχουν τον στόχο του Μόντι να αυξήσει την παραγωγή στο 25% του ΑΕΠ. Αν παραμείνουν οι υψηλοί αμερικανικοί δασμοί, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg Economics, περίπου το 60% των εξαγωγών της Ινδίας προς τις ΗΠΑ θα εξαφανιστεί, μειώνοντας σχεδόν κατά 1% το ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
«Οι οικονομικές δυνατότητες είναι τεράστιες, αν οι δύο χώρες μπορέσουν να επιλύσουν τις διαφορές τους και να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη», δήλωσε η Αντάρα Γκόσαλ Σινγκ, ερευνήτρια στο Observer Research Foundation, think tank με έδρα το Νέο Δελχί.
«Οι ηγέτες και των δύο χωρών έχουν συχνά μιλήσει για τις οικονομικές δυνατότητες, αλλά δεν έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν ζητήματα εμπιστοσύνης», πρόσθεσε. «Ο Τραμπ αποτελεί καλό κίνητρο και για τις δύο χώρες να επανεξετάσουν τις επιλογές τους».
Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική δυσπιστία και από τις δύο πλευρές.
Η στενή σχέση της Κίνας με το Πακιστάν παραμένει εμπόδιο. Ομάδα έρευνας υπό το Υπουργείο Άμυνας της Ινδίας ανέφερε τον Μάιο ότι η Κίνα παρείχε στο Πακιστάν βοήθεια στην αεράμυνα και δορυφορική υποστήριξη κατά τη διάρκεια σύγκρουσης με την Ινδία τον Απρίλιο. Το Πακιστάν χρησιμοποίησε επίσης όπλα κινεζικής προέλευσης στις συγκρούσεις.
Ενώ η Ινδία δεν αναγνωρίζει την Ταϊβάν, οι εμπορικές επαφές έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας ανησυχίες στο Πεκίνο. Η Ινδία παραμένει επίσης μέλος του Quad -μιας ομάδας ασφαλείας με ΗΠΑ, Αυστραλία και Ιαπωνία, που στοχεύει στην αντιμετώπιση της Κίνας. Οι ηγέτες και των τεσσάρων χωρών αναμένεται να παραστούν σε επερχόμενη σύνοδο στην Ινδία αργότερα φέτος.
Με μια τόσο μεγάλη λίστα πιθανών παγίδων, και οι δύο πλευρές πιθανότατα θα ακολουθήσουν μια σταδιακή προσέγγιση για την ομαλοποίηση των σχέσεων.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
