Το φαινόμενο Rashomon πυροδοτεί οικονομικό σεισμό – Πανδημίες, πόλεμοι και τεχνητή νοημοσύνη θα σπείρουν τρόμο στις αγορές

Πανδημίες, πόλεμοι, δασμοί-σοκ, άνοδος λαϊκισμού και τεχνητή νοημοσύνη δημιουργούν ένα επικίνδυνο φαινόμενο «Rashomon»

Σε έναν κόσμο όπου η αλήθεια μοιάζει να διασπάται σε χίλια κομμάτια, όπως στις αντικρουόμενες μαρτυρίες του κινηματογραφικού φαινομένου Rashomon, η παγκόσμια οικονομία στέκεται πάνω σε τεντωμένο σχοινί, αναφέρει σε άρθρο της η αναλύτρια των Financial Times, Rana Foroohar.
Όπως επισημαίνει, τα τελευταία χρόνια έχουμε μείνει έκπληκτοι από το γεγονός ότι οι αγορές μοιάζουν να αδιαφορούν για τα πιο δραματικά πολιτικά και οικονομικά γεγονότα.
Πανδημίες, πόλεμοι, η ανατροπή του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος, η άνοδος της δεξιάς εθνικιστικής και της αριστερής λαϊκιστικής πολιτικής – τίποτα δεν φαίνεται να ανακόπτει το επενδυτικό ένστικτο.
Έχουν δοθεί πολλές εξηγήσεις γι’ αυτό, από τα ακόμη υψηλά εταιρικά κέρδη μέχρι την υπόσχεση της τεχνητής νοημοσύνης και το λεγόμενο «Taco trade».
Ωστόσο, θα ήθελα να προτείνω έναν ακόμη λόγο: ο κόσμος απλώς δεν έχει κατασταλάξει ακόμη σε μια νέα οικονομική αφήγηση.
Μέχρι να συμβεί αυτό, είναι πιθανό να παραμείνουμε σε μια περίοδο αβέβαιης στασιμότητας στις αγορές.
Ιστορικά, τα πολιτικοοικονομικά συστήματα ορίζονται από μεγάλες, σαρωτικές αφηγήσεις.
Ο μερκαντιλισμός του 18ου αιώνα έδωσε τη θέση του στο laissez-faire του 19ου αιώνα, που με τη σειρά του οδήγησε στον κεϊνσιανισμό, ο οποίος παραχωρούσε τη σκυτάλη στην επανάσταση Reagan – Thatcher και στην νεοφιλελεύθερη εποχή.
Σήμερα, όμως, δεν υπάρχει κάποιο ενιαίο αφήγημα που να εξηγεί πού βρισκόμαστε ή τι έπεται.
Αντίθετα, υπάρχουν πολλαπλές και αντικρουόμενες αφηγήσεις γύρω από την παγκοσμιοποίηση, τον πληθωρισμό, τις κεφαλαιαγορές, την πολιτική και την τεχνολογία.
Όλο αυτό δημιουργεί ένα είδος φαινομένου «Rashomon» — τα ίδια δεδομένα και γεγονότα μπορούν να ερμηνευτούν εντελώς διαφορετικά από τους διάφορους συμμετέχοντες στις αγορές.
Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα βρίσκεται σε αναταραχή.
Από το 2017, οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ χωρών που απέχουν γεωπολιτικά μεταξύ τους έχουν μειωθεί.
Οι μεγάλες οικονομίες πλέον «νησιδοποιούνται», όπως το περιγράφει η συμβουλευτική εταιρεία Kearney, εστιάζοντας περισσότερο στην εθνική αυτάρκεια και λιγότερο στην παγκόσμια διασύνδεση.
Κι όμως, όλα αυτά συμβαίνουν «σε μια κλίμακα». Αν βρεθεί κανείς στον Ειρηνικό, «υπάρχει περισσότερη παγκοσμιοποίηση από πριν και πιθανότατα θα υπάρξει ακόμη περισσότερη».
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της McKinsey για τις αλλαγές στο παγκόσμιο εμπόριο, από τους 50 μεγαλύτερους εμπορικούς διαδρόμους σήμερα, οι 16 θα παρουσιάσουν ισχυρή ανάπτυξη ακόμη και αν οι παγκόσμιοι δασμοί αυξηθούν κατά 10% και οι δασμοί προς Κίνα και Ρωσία αυξηθούν κατά 60%.
Αυτές είναι οι νέες εμπορικές διαδρομές που συνδέουν αναδυόμενες οικονομίες από την Ινδία μέχρι τη Μέση Ανατολή.
Το φαινόμενο Rashomon εκδηλώνεται και σε επίπεδο επιχειρήσεων. Σε ποιον κλάδο δραστηριοποιείται μια εταιρεία παίζει, φυσικά, τεράστιο ρόλο.
Όμως, η κλίμακα έχει επίσης τεράστια σημασία. Οι αναταράξεις στο εμπόριο λόγω δασμών θα λειτουργήσουν τελικά υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων, καθώς διαθέτουν περισσότερους πόρους για να μετριάσουν τις αρνητικές επιπτώσεις.

Δασμοί

Πολλοί CEOs και ειδικοί στις εφοδιαστικές αλυσίδες λένε ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε τόση βελτιστοποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού μετά την πανδημία, ώστε πολλές μπορούν πλέον να απορροφήσουν το 80% ή και περισσότερο από τις πληθωριστικές πιέσεις που σχετίζονται με τους δασμούς, χάρη στην αυξημένη αποδοτικότητα.
Το ίδιο δεν ισχύει για άλλους παίκτες.
Η JPMorgan εκτιμά ότι οι δασμοί που σχεδιάζει ο Donald Trump θα κοστίσουν στις μεσαίες επιχειρήσεις των ΗΠΑ 82 δισεκατομμύρια δολάρια, ή το 3% του μισθολογικού τους κόστους, κάτι που πιθανότατα θα οδηγήσει σε απολύσεις και σε πιεσμένα περιθώρια κέρδους.
Παράλληλα, οι οικονομολόγοι ανησυχούν ότι πολλές μικρές επιχειρήσεις μπορεί απλώς να κλείσουν.
Αν συμβεί αυτό — και είναι κάτι που οι περιφερειακοί αξιωματούχοι της Federal Reserve έχουν αρχίσει να παρακολουθούν στενά — τότε θα υπάρξει δυσανάλογη επίπτωση στην απασχόληση και στην κατανομή του πλούτου σε αγροτικές περιοχές και μικρότερες πόλεις, που έχουν λιγότερους μεγάλους εργοδότες.
Αυτό θα εντείνει ακόμη περισσότερο το γεωγραφικό «superstar effect», κατά το οποίο οι κάτοικοι μεγάλων πόλεων που εργάζονται σε μεγάλες επιχειρήσεις ευημερούν, ενώ οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και οι εργαζόμενοι σε λιγότερο πυκνοκατοικημένες περιοχές όχι.
Αυτό το χάσμα είναι μέρος όσων τροφοδοτούν τη θυελλώδη πολιτική σκηνή στις ΗΠΑ και σε πολλές άλλες χώρες.
Στην Αμερική αυτή τη στιγμή, τόσο η δεξιά όσο και η αριστερή πτέρυγα του λαϊκισμού ενισχύονται.
Όσοι δέχονται πιέσεις στην Αμερική των «κόκκινων πολιτειών» μπορεί να ψηφίσουν υπέρ του κινήματος MAGA, ενώ οι νέοι φιλελεύθεροι που δεν μπορούν να αντέξουν τα ενοίκια στη Νέα Υόρκη στηρίζουν τον Zohran Mamdani, έναν δημοκρατικό σοσιαλιστή που ίσως γίνει ο επόμενος δήμαρχος της πόλης.
Υποψιάζομαι ότι αυτή η αφήγηση θα επαναληφθεί στις προεδρικές εκλογές του 2028, αν οι Δημοκρατικοί καταλήξουν να επιλέξουν έναν οικονομικό λαϊκιστή ως υποψήφιό τους — κάτι που έχουν κάθε λόγο να κάνουν, δεδομένου ότι οι κεντρώες προσωπικότητες, συμπεριλαμβανομένης της Kamala Harris, έχουν αποτύχει.
Όμως αυτή η δυναμική ανοίγει την πόρτα σε ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα για το μέλλον των ΗΠΑ.
Όπως καταγράφει πρόσφατη έρευνα της Deutsche Bank, οι επενδυτές είναι σχεδόν μοιρασμένοι ανάμεσα σε εκείνους που πιστεύουν στο μέλλον της αμερικανικής εξαίρεσης και σε εκείνους που δεν πιστεύουν.
Το 44% παραμένει αισιόδοξο, θεωρώντας ότι τελικά καμία άλλη χώρα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί την Αμερική σε ανάπτυξη και δυναμισμό, παρά τα πρόσφατα γεγονότα. Όμως το 49% εκτιμά ότι η θέση της Αμερικής στον κόσμο θα διαβρωθεί σταδιακά τα επόμενα χρόνια.
Το 78% προτιμά να κατέχει ευρώ αντί για δολάρια μέσα στον επόμενο χρόνο, αν και σε πενταετή ορίζοντα η αναλογία είναι μοιρασμένη 50/50.
Και σαν να μην έφτανε όλη αυτή η αβεβαιότητα, υπάρχει και η τεχνητή νοημοσύνη. Θα ενισχύσει την παραγωγικότητα, κρατώντας υψηλά τα κέρδη και τις τιμές των μετοχών;
Θα αντικαταστήσει υπερβολικά πολλές θέσεις εργασίας πολύ γρήγορα, οδηγώντας σε αυξημένη ανεργία και περαιτέρω λαϊκή αντίδραση;
Ή μήπως τίποτα από τα δύο; Ποιες χώρες και ποιες εταιρείες θα βγουν νικήτριες; Και μπορούμε άραγε να αντέξουμε το κόστος ενέργειας και νερού που απαιτείται για τη λειτουργία της;
Δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση σε κανένα από αυτά τα ζητήματα.
Ποτέ δεν έχoυμε δει τόσο πολλούς εν δυνάμει καθοριστικούς παράγοντες να βρίσκονται ταυτόχρονα σε κίνηση.
Το γεγονός ότι οι αγορές δεν το αντικατοπτρίζουν ακόμη, δεν σημαίνει ότι δεν θα το κάνουν.

www.bankingnews.gr

Source link

Σχετικά άρθρα:

Τραγωδία στην Ινδία – Συντριβή αεροσκάφους με 242 επιβαίνοντες – Εκτελούσε πτήση προς το Λονδίνο Ιράν: Συνένοχες οι ΗΠΑ με το Ισραήλ – Έδωσαν αμερικανικά όπλα στον Netanyahu Trump (Πρόεδρος ΗΠΑ): «Όλοι πρέπει να εκκενώσουν αμέσως την Τεχεράνη»… – Το Ιράν δεν μπορεί να έχει πυρηνικά όπλα Γενική Συνέλευση ΣΕΠΕ: Το νέο Δ.Σ.για τη διετία 2025 – 2027