Economist: Τι μας λέει ο Superman για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στην εποχή του Τραμπ
Είναι δύσκολο να πάρεις στα σοβαρά έναν άνδρα με μπλε κολάν και κόκκινo σλιπάκι. Κι όμως, στη νέα ταινία Superman ο Άνθρωπος από Ατσάλι αναλαμβάνει κάτι εξαιρετικά σοβαρό: να αποτρέψει έναν πόλεμο. Παρεμβαίνει όταν μια χώρα ετοιμάζεται να εισβάλει σε μια άλλη, νιώθοντας ότι έκανε το σωστό — ότι έσωσε ζωές.
Μόνο που η Λόις Λέιν (Ρέιτσελ Μπρόσναχαν, σε μια καυστική ερμηνεία), όπως παρατηρεί ο Economist δεν πείθεται. Του θέτει ένα ερώτημα που διαπερνά όλη την ταινία: έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει στις υποθέσεις άλλων κρατών; Σκέφτεται ποτέ τις συνέπειες;
«Μπορεί τέτοιοι προβληματισμοί να φαίνονται ασύμβατοι με το σύμπαν των υπερ – ηρώων, που μας έχει συνηθίσει σε σφιγμένους κοιλιακούς και ακροβατικά. Όμως ο Superman είναι κάτι περισσότερο: μια παραβολή για την ταυτότητα της Αμερικής», σχολιάζει ο Economist.
Από τότε που πρωτοεμφανίστηκε το 1938, είναι ο ήρωας που υπερασπίζεται την «αλήθεια, τη δικαιοσύνη και τον αμερικανικό τρόπο ζωής». Η δύναμή του; Είναι απλός, ελκυστικός, εύπλαστος. Προσαρμόζεται σε κάθε εποχή και ενσαρκώνει ό,τι θεωρείται για την Αμερική «το σωστό» .
Ο συγγραφέας Ρικ Μπάουερς τον αποκαλεί «τον κατεξοχήν Αμερικανό». Αν και γεννήθηκε στον πλανήτη Κρύπτον, μεγάλωσε στην καρδιά της Αμερικής, αγάπησε τη δουλειά. Ο δημιουργός του, ο Τζέρι Σίγκελ, παιδί Λιθουανών Εβραίων μεταναστών, έχασε τον πατέρα του σε ληστεία και μέσα από τη φαντασία του δημιούργησε έναν ατρόμητο προστάτη.
Από την εσωστρέφεια στον πόλεμο και πίσω
Στα πρώτα του κόμικς, ο Superman παρεμβαίνει σε κοινωνικές αδικίες — σώζει μια αθώα από την ηλεκτρική καρέκλα, τα βάζει με διεφθαρμένους πολιτικούς. Η Αμερική του 1938 ήταν εσωστρεφής, ακόμα και απέναντι στον ανερχόμενο ναζισμό.
Μετά την είσοδο των ΗΠΑ στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δημιουργοί του βρέθηκαν σε δίλημμα: πώς να εξηγήσουν ότι ο Superman δεν εξαφάνιζε μόνος του τη Λουφτβάφε; Για να μην απογοητευτούν οι στρατιώτες που διάβαζαν κόμικς στο μέτωπο (το 80% της αναγνωστικής ύλης τους ήταν τέτοια), τον έβαλαν να απορρίπτεται από τον στρατό λόγω… κακής όρασης.
Αντ’ αυτού, πολεμούσε φανταστικούς κακούς – αλλά πάντα με τη σημαία της Αμερικής στο πλάνο. Το 1944, ένα εξώφυλλο δείχνει την Λόις Λέιν με Αμερικανούς στρατιώτες, να δηλώνει: «Εσείς είστε οι δικοί μου Supermen!»
Η μεταψυχροπολεμική αμφιβολία του ήρωα
Στη δεκαετία του ’80, στο Superman II, ο Κλαρκ Κεντ παραιτείται από τις δυνάμεις του για να ζήσει μια κανονική ζωή με τη Λόις. Όμως αυτό αφήνει τον κόσμο εκτεθειμένο στον Ζοντ, έναν γενειοφόρο επεκτατιστή. Η επιστροφή του στο καθήκον έρχεται με πατριωτικές φανφάρες και την αμερικανική σημαία να ανεμίζει ξανά στον Λευκό Οίκο.
Αργότερα όμως, οι ταινίες και τα κόμικς αποκτούν πιο σκοτεινό και ηθικά σύνθετο τόνο, όπως σημειώνει ο Economist. Ο Superman αρχίζει να αναρωτιέται: «Τι δικαίωμα έχω να επιβάλλω τις αξίες μου;» Στρέφεται σε «χειρουργικές» επεμβάσεις κατά τρομοκρατών, αντιγράφοντας τη λογική των αμερικανικών drone strikes από το 2002 και μετά.
Ο Superman στην εποχή του Τραμπ
Η νέα ταινία διατηρεί τη γνώριμη θεματολογία περί παγκόσμιου κινδύνου, αλλά προσθέτει μία ανατροπή: η σύρραξη στην οποία εμπλέκεται ο ήρωας είναι στημένη. Η παρέμβασή του δεν έσωσε τον κόσμο — τον εξέθεσε. Το δίλημμα που τον διαπερνά: μήπως κάποιες φορές, το να μην κάνεις τίποτα είναι η πιο σοφή απόφαση;
Πίσω από την περσόνα του υπερήρωα κρύβεται ένας διάλογος για τον διεθνή ρόλο της Αμερικής, που μοιάζει με αυτόν της εποχής Τραμπ: όταν η υπερδύναμη κουράζεται από τις επεμβάσεις και αναρωτιέται αν χάνει περισσότερα απ’ όσα κερδίζει.
«Ο Superman, ο άνθρωπος που μπορεί να κάνει τα πάντα, σκέφτεται μήπως τελικά δεν πρέπει να κάνει τίποτα. Και αυτό, ίσως, είναι το πιο ρεαλιστικό σενάριο που μας έχει δώσει ποτέ».
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
