EE: Πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό αέριο από το 2028 – Τι αλλάζει στις αγορές

Τη Δευτέρα οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε. θα εγκρίνουν το πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο. Ποιες χώρες θα έχουν μεταβατική περίοδο

Τη Δευτέρα αναμένεται να ξεκαθαρίσει το μέλλον της ευρωπαϊκής ενεργειακής ανεξαρτησίας. Οι υπουργοί Ενέργειας των κρατών-μελών θα αποφασίσουν αν η Ε.Ε. θα θέσει επί της ουσίας πλήρες εμπάργκο σε εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου από την 1η Ιανουαρίου 2028. Η κίνηση αυτή θα αποτελεί μια τομή στην ενεργειακή ιστορία της Ένωσης, η οποία επί δεκαετίες βασιζόταν σημαντικά στο ρωσικό αέριο, ειδικά μετά την κρίση στην Ουκρανία η Ευρώπη επιχείρησε σταδιακά να περιορίσει την εξάρτησή της.

Η τελική θέση που αναμένεται να εγκριθεί από το Συμβούλιο Υπουργών θα ακολουθεί, σε γενικές γραμμές, την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία τον Ιούνιο διετύπωσε τον στόχο της σταδιακής απεξάρτησης ξεκινώντας από το 2026. Η διαφορά είναι ότι οι υπουργοί φαίνεται πως θα προτιμήσουν ένα πιο «ρεαλιστικό» χρονοδιάγραμμα, μετατοπίζοντας τον οριστικό τερματισμό εισαγωγών για το 2028, παρά την ταχύτερη προσέγγιση που εισηγήθηκε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Για να γίνει δεσμευτική η απόφαση, πρέπει να υπάρξει κοινή γραμμή ανάμεσα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και το Κοινοβούλιο και η εφετινή δανική προεδρία της Ε.Ε. αναλαμβάνει ρόλο συντονισμού των τελικών διαπραγματεύσεων.

Μεταβατική περίοδος για κράτη χωρίς θαλάσσια πρόσβαση

Μια από τις κρίσιμες πτυχές του σχεδίου αφορά τα κράτη της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, τα οποία εξακολουθούν να βασίζονται σε προμήθειες ρωσικού αερίου μέσω αγωγών. Σύμφωνα με το προσχέδιο, θα τους επιτραπεί να διατηρήσουν βραχυπρόθεσμα συμβόλαια διάρκειας μικρότερης του έτους έως την 1η Ιανουαρίου 2028 για να καλύψουν τις ανάγκες τους, υπό τον όρο ότι δεν θα αυξήσουν τις εισαγόμενες ποσότητες.

Παράλληλα, οι εισαγωγείς θα υποχρεωθούν σε διαδικασία «προέγκρισης», δηλαδή, πριν το αέριο διοχετευθεί στα ευρωπαϊκά δίκτυα, θα πρέπει να αποδεικνύεται με τεκμηριωμένα στοιχεία ότι δεν προέρχεται από ρωσικά προγράμματα. Οι εταιρείες που δεν θα διαθέτουν την απαιτούμενη άδεια ή στοιχεία θα αποκλείονται από τις εισαγωγές, ενώ θα επιβάλλονται κυρώσεις και ρήτρες συμμόρφωσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα και άλλες χώρες που ήδη έχουν θεσπίσει απαγορεύσεις ή δεν εξαρτώνται από εισαγωγές ρωσικού αερίου επωφελούνται από ευελιξία στο νέο πλαίσιο.

Η γεωπολιτική διάσταση και η ενεργειακή μετάβαση

Η επικείμενη απόφαση έχει βαθιά γεωπολιτική σημασία. Η Ε.Ε. προσπαθεί να διακόψει εντελώς έναν δεσμό που την γονάτιζε. Πριν από το 2022, το ρωσικό αέριο κάλυπτε έως και το 40 % της ευρωπαϊκής κατανάλωσης. Σήμερα, αυτό το ποσοστό έχει υποχωρήσει σημαντικά.

Η Ένωση ποντάρει σε εναλλακτικές πηγές, όπως υγροποιημένο αέριο (LNG) από ΗΠΑ, Κατάρ και Αζερμπαϊτζάν, αγωγούς από Νορβηγία και χώρες της Βόρειας Αφρικής, καθώς και επιτάχυνση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της εξοικονόμησης.

Η ευρωπαϊκή προσπάθεια εντάσσεται και στο ευρύτερο σχέδιο REPowerEU, που στόχευε να απαλλάξει την Ένωση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα ως το 2027. Ωστόσο, η κινδυνολογία και η πίεση ορισμένων κρατών-μελών οδήγησαν στην παράταση έως το 2028.

Η απόφαση Δευτέρας θα καθορίσει αν το 2028 θα είναι το πρώτο έτος στην ιστορία της Ε.Ε. χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο, ένα σημείο καμπής για την ενεργειακή ασφάλεια και τον γεωπολιτικό σχεδιασμό της Ευρώπης.

Διαβάστε επίσης: REPowerEU: Το ευρωπαϊκό «διαζύγιο» από το ρωσικό αέριο είναι πλέον γεγονός

Σχετικά άρθρα:

Χρηματιστήριο: «Χτίζει» μίνι σερί άνω των 1.800 μονάδων – FinanceNews.gr Ντε Γκίντος /ΕΚΤ: «Οι επενδυτές υποεκτιμούν τους κινδύνους» – FinanceNews.gr Επίδομα παιδιού Α21: Ημερομηνία πληρωμής 3ης δόσης και κρίσιμες αλλαγές στα κριτήρια – FinanceNews.gr Η Ideal κλείνει τον κύκλο ενοποίησης: Ολοκληρώθηκε η απορρόφηση της Ideal Technology – FinanceNews.gr