Ex ante ή ex post; Η μάχη για το ρωσικό LNG που θα καθορίσει την ενεργειακή ελευθερία της Ευρώπης – FinanceNews.gr
Την 20η Οκτωβρίου οι Υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ καλούνται να αποφασίσουν αν θα επιβάλουν υποχρεωτική προέγκριση εισαγωγών LNG
Η επόμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, στις 20 Οκτωβρίου, αναδεικνύεται σε σταυροδρόμι για το ευρωπαϊκό σχέδιο απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η αναβάθμιση του στόχου για οριστική διακοπή των εισαγωγών έως το 2028, αλλά και η επιβολή νέων ελέγχων προέλευσης στα φορτία LNG, έχουν πυροδοτήσει έντονες διαφωνίες στο παρασκήνιο, ειδικά από δύο μεγάλα κράτη μέλη που αρνούνται να δεχθούν το βάρος της γραφειοκρατίας χωρίς εγγυήσεις αποτελέσματος.
Η πρόταση που συζητείται προβλέπει τη θέσπιση μηχανισμού ex ante authorisation, υποχρεωτικής δηλαδή προέγκρισης για κάθε εισαγωγή φυσικού αερίου ή LNG, ώστε να πιστοποιείται ότι δεν προέρχεται από ρωσικές πηγές. Κάθε φορτίο θα πρέπει να συνοδεύεται από τεκμηριωμένη πιστοποίηση πριν εισέλθει στην Ένωση, ένα μέτρο που στόχο έχει να σταματήσει τον «δρόμο παράκαμψης» των κυρώσεων, μέσω ενδιάμεσων εταιρειών ή διαδρομών σε τρίτες χώρες.
Όμως δύο κράτη μέλη που θεωρείται ότι εισάγουν μεγάλες ποσότητες LNG, αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό το μέτρο. Το χαρακτηρίζουν ως «υπερβολικό γραφειοκρατικό φορτίο» και προτείνουν εναλλακτική προσέγγιση: ελέγχους ex post (κατόπιν της άφιξης του φορτίου), ώστε να εντοπίζεται η προέλευση στη συνέχεια αντί πριν την είσοδό του. Οι αντιρρήσεις τους έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς για την υιοθέτηση της πρότασης απαιτείται ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο.
Ενεργειακά συμφέροντα και αντιστάσεις
Οι αντιρρήσεις δεν είναι μόνο τεχνικές. Πίσω από αυτές λειτουργούν βαθιά συμφέροντα και ανάγκες κρατών που ακόμα βασίζονται, έστω και εν μέρει, στο ρωσικό LNG. Το 2025, η Γαλλία αναφέρεται ως ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού LNG στην Ευρώπη (~ 4,8 εκατ. τόνοι), ακολουθούμενη από Βέλγιο και Ισπανία με σημαντικές ποσότητες. Η ύπαρξη αυτής της εξάρτησης καθιστά δύσκολη την αποδοχή μέτρων που θα επιβαρύνουν άμεσα τις εισαγωγές.
Παράλληλα, η Κομισιόν έχει ήδη εισηγηθεί να επιταχύνει την πλήρη απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού LNG κατά ένα έτος, δηλαδή από 1 Ιανουαρίου 2027 αντί της αρχικής πρόβλεψης για το 2028. Σε αυτή την κατεύθυνση, η Επιτροπή επιδιώκει να ενσωματώσει αυστηρότερες ρυθμίσεις κυρώσεων στο ενεργειακό νομοσχέδιο, αλλά το νομικό πλαίσιο της Κοινής Εξωτερικής και Ασφαλείας Πολιτικής (CFSP) καθιστά την υιοθέτηση μέτρων που συναντούν αντίδραση πολύπλοκη, απαιτώντας ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών.
Το στοίχημα της 20ης Οκτωβρίου
Στο κρίσιμο συμβούλιο, οι Ευρωπαίοι υπουργοί θα επιδιώξουν να συμφωνήσουν σε συμβιβαστικό κείμενο που θα διατηρεί τον φιλόδοξο στόχο αλλά θα ελαφρύνει τις τεχνικές προϋποθέσεις. Στη συνέχεια, θα κατατεθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που έχει προγραμματισμένη ψηφοφορία για τις 16 Οκτωβρίου, ενώ παράλληλα οι ευρωβουλευτές ετοιμάζουν τροπολογίες επί της πρότασης.
Η ΕΕ βρίσκεται σε μια ευαίσθητη ισορροπία. Ανάμεσα στην πολιτική βούληση να απογυμνωθεί το σύστημα ενέργειας από τη ρωσική εξάρτηση και στον ρεαλισμό των κρατών που προτιμούν βαθμιαία μετάβαση παρά βίαιες παρεμβάσεις. Το αποτέλεσμα της επερχόμενης συνεδρίασης θα αποκαλύψει αν η συνοχή της ενεργειακής στρατηγικής της Ένωσης θα επιβιώσει ή αν οι ρωγμές που ήδη εμφανίζονται θα βαθαίνουν.
Διαβάστε επίσης: Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας: Η Ελλάδα στην πρώτη γραμμή για φθηνότερη ενέργεια και ισχυρότερα δίκτυα
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
