Fake news, Big Tech και… κυβερνήσεις, απειλούν τη δημοσιογραφία δημόσιου συμφέροντος – FinanceNews.gr

Δέκα κορυφαίοι οικονομολόγοι προειδοποιούν για κατάρρευση της ποιοτικής δημοσιογραφίας. Ο «ασφυκτικός κλοιός»

Μια ισχυρή παρέμβαση δέκα διακεκριμένων οικονομολόγων, ανάμεσά τους οι νομπελίστες Τζόζεφ Στίγκλιτς και Ντάρον Ατζέμογλου, φέρνει στο προσκήνιο τον υπαρξιακό κίνδυνο που αντιμετωπίζει η ποιοτική δημοσιογραφία δημόσιου συμφέροντος. Σε συλλογική δήλωσή τους, που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Φόρουμ για την Ενημέρωση και τη Δημοκρατία, οι ειδικοί προειδοποιούν για «μια πορεία που οδηγεί στην κατάρρευση», με σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο για τη δημοκρατία αλλά και για την ίδια την οικονομία.

Η δημοσιογραφία ως «καύσιμο» της οικονομίας του 21ου αιώνα

Στην κοινή τους τοποθέτηση, οι οικονομολόγοι παρομοιάζουν την πρόσβαση σε αξιόπιστη πληροφόρηση με τους θεμελιώδεις πόρους που καθόρισαν προηγούμενες εποχές: τον ατμό και το κάρβουνο για τη βιομηχανική ανάπτυξη. «Η ενημέρωση είναι ο θεμελιώδης πόρος που τροφοδοτεί την οικονομία του 21ου αιώνα και θα είναι ακόμη πιο ουσιώδης στο μέλλον, όπου κυρίαρχο ρόλο θα παίζει η τεχνητή νοημοσύνη», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Στη δήλωση υπογράφουν, μεταξύ άλλων, οι Φιλίπ Αγκιόν, Τιμ Μπέσλεϊ, Νταϊάν Κόιλ και Φραντσέσκα Μπρία, όλοι με σημαντική συνεισφορά στη μελέτη της σχέσης μεταξύ πληροφορίας, θεσμών και οικονομικής ανάπτυξης.

Ο «ασφυκτικός κλοιός» για τα ανεξάρτητα μέσα

Η κρίση που αντιμετωπίζουν τα μέσα ενημέρωσης δεν είναι τυχαία, αλλά αποτέλεσμα αθέμιτου ανταγωνισμού από τους τεχνολογικούς κολοσσούς, οι οποίοι απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της ψηφιακής διαφήμισης, αφήνοντας τα παραδοσιακά και ανεξάρτητα ΜΜΕ χωρίς βιώσιμα έσοδα.

Παράλληλα, οι οικονομολόγοι κάνουν λόγο για «αυξανόμενες παρεμβάσεις κυβερνήσεων», όχι μόνο αυταρχικών καθεστώτων αλλά και δημοκρατικών χωρών, που περιορίζουν την ανεξαρτησία των συντακτικών γραφείων. Ο συνδυασμός αυτός, όπως προειδοποιούν, μπορεί να οδηγήσει στην υπονόμευση του πλουραλισμού της ενημέρωσης και στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας πιο ευάλωτης στη χειραγώγηση.

Οι προτάσεις των οικονομολόγων

Για να ανατραπεί αυτή η πορεία, οι ειδικοί ζητούν:

• δημόσιες επενδύσεις σε ανεξάρτητη δημοσιογραφία, μέσω άμεσων ή έμμεσων επιδοτήσεων,

• την επιβολή ψηφιακών φόρων στους μεγάλους τεχνολογικούς ομίλους που καρπώνονται το μεγαλύτερο μέρος των διαφημιστικών εσόδων,

• και την εφαρμογή ρυθμιστικού πλαισίου για τα οικοσυστήματα της ενημέρωσης, με έμφαση στη διαφάνεια και στον έλεγχο της τεχνητής νοημοσύνης.

Όπως τονίζουν, το κόστος αυτών των παρεμβάσεων είναι «σχετικά χαμηλό» σε σχέση με το κοινωνικό και οικονομικό όφελος, αρκεί να γίνουν «σε συνεννόηση με την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα».

Το διεθνές πλαίσιο

Το Φόρουμ για την Ενημέρωση και τη Δημοκρατία, που ιδρύθηκε το 2019 με πρωτοβουλία της Γαλλίας και της οργάνωσης Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF), έχει ήδη συγκεντρώσει τη συμμετοχή περίπου 50 κρατών. Η παρέμβαση αυτή έρχεται σε μια περίοδο όπου τα fake news, οι αλγόριθμοι των social media και η ταχύτατη διάδοση της πληροφορίας μέσω της AI εντείνουν τις πιέσεις στην ανεξάρτητη ενημέρωση.

Η δήλωση των οικονομολόγων λειτουργεί έτσι ως καμπανάκι κινδύνου. H κατάρρευση της ποιοτικής δημοσιογραφίας δεν θα επηρεάσει μόνο την ελευθερία του Τύπου, αλλά και την οικονομική σταθερότητα και την ίδια τη λειτουργία των δημοκρατιών.

Σχετικά άρθρα:

Ανακάμπτουν τα δάνεια προς ιδιώτες: Στηρίζουν κατανάλωση και μικρές επιχειρήσεις – FinanceNews.gr Ιστορική εξωδικαστική συμφωνία ΔΕΠΑ με Gazprom: Τι εξασφαλίζει για την Ελλάδα – FinanceNews.gr Ευρωπαϊκά χρηματιστήρια: Άνοδο καταγράφουν οι μετοχές στο άνοιγμα – FinanceNews.gr Η Ελλάδα πρωταθλήτρια Ευρώπης στις επενδύσεις: Ισχυρό αμερικανικό ενδιαφέρον – FinanceNews.gr