Fitch: Αναβαθμίζει σε θετικό το outlook της Ελλάδας λόγω τραπεζών, στο BBB- η αξιολόγηση – Επιβεβαίωση ΒΝ
Διευρυμένο και επίμονο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
Σε θετικές -από σταθερές- αναβάθμισε τις προοπτικές επαναξιολόγησης 12-18 μηνών (outlook) της Ελλάδας η Fitch Ratings, επιβεβαιώνοντας όσα είχε γράψει το BankingNews.
Η μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα παρέμεινε σε ΒΒΒ- (επενδυτική βαθμίδα).
Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης επικαλείται τη δημοσιονομική πορεία της χώρας και τον ενισχυμένο τραπεζικό τομέα.
Συγκεκριμένα:
Πλεόνασμα Προϋπολογισμού
Η Ελλάδα κατέγραψε πλεόνασμα προϋπολογισμού ύψους 1,3% του ΑΕΠ το 2024 και πρωτογενές πλεόνασμα 4,8%, με το τελευταίο να ξεπερνά τον αρχικό στόχο της κυβέρνησης για 1%. Το αποτέλεσμα αυτό υπερβαίνει επίσης τις προσδοκίες του οίκου και σηματοδοτεί αξιοσημείωτη βελτίωση σε σχέση με το έλλειμμα 1,4% του 2023.
Κατά την άποψη της Fitch, η καλύτερη του αναμενομένου απόδοση αντανακλά διαρθρωτικές βελτιώσεις στα δημόσια οικονομικά, κυρίως μέσω της βελτίωσης της φορολογικής συμμόρφωσης λόγω προηγούμενων φορολογικών μέτρων, καθώς και του αυστηρού ελέγχου των δαπανών.
Δεδομένης αυτής της ισχυρής αρχικής θέσης, η Fitch προβλέπει πλεονάσματα προϋπολογισμού το 2025 και το 2026, αν και κάτω του 1%.
Τον Απρίλιο του 2025, η κυβέρνηση ανακοίνωσε δημοσιονομική χαλάρωση ύψους 1 δισ. ευρώ (0,5% του ΑΕΠ) για την ενίσχυση των επενδύσεων και τη στήριξη συνταξιούχων και ενοικιαστών.
Μείωση του δημόσιου χρέους
Το πλεόνασμα του προϋπολογισμού και η πραγματική αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,3% οδήγησαν σε μείωση του ακαθάριστου δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες το 2024, στο 154%.
Αν και το ποσοστό παραμένει σχεδόν τριπλάσιο του μέσου όρου της κατηγορίας «BBB» (52%), είναι πάνω από 50 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από το ανώτατο επίπεδο του 2020 (209%).
Η Ελλάδα έχει επιτύχει τη μεγαλύτερη μείωση του χρέους μετα-πανδημίας μεταξύ των κρατών με επενδυτική βαθμίδα.
Επιπλέον, τα ταμειακά διαθέσιμα παραμένουν υψηλά, περίπου 36 δισ. ευρώ (16% του ΑΕΠ), επαρκή για την κάλυψη όλων των λήξεων χρέους τα επόμενα τρία έτη.
Αναμένεται ότι η ταχεία μείωση του χρέους θα συνεχιστεί μεσοπρόθεσμα, με τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ να πλησιάζει το 120% έως το 2030 στο βασικό σενάριο.
Συνετή δημοσιονομική δολιτική
Τα αποτελέσματα του προϋπολογισμού για το 2024 υπογραμμίζουν τη δέσμευση της κυβέρνησης για δημοσιονομική σύνεση. Η πιο πρόσφατη επίσημη πρόβλεψη, δηλαδή η ενημέρωση του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού σχεδίου τον Μάιο του 2025, είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Ο σωρευτικός ρυθμός αύξησης των πρωτογενών καθαρών δαπανών για το 2024-2025, η νέα βασική δημοσιονομική μεταβλητή, αναθεωρήθηκε προς τα κάτω σε 4,2% από τον αρχικό στόχο του 6,5%.
Ο οίκος θεωρεί τη δέσμευση της κυβέρνησης σε μικρά ελλείμματα και σταδιακή μείωση του λόγου χρέους/ΑΕΠ ως ιδιαίτερα αξιόπιστη…
Περιορισμένοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας διατηρεί ισχυρή δημόσια στήριξη από τις εκλογές του 2023.
Ωστόσο, η αργή πρόοδος στην έρευνα για το σοβαρό σιδηροδρομικό δυστύχημα του Φεβρουαρίου 2023 προκάλεσε νέο κύμα διαμαρτυριών στις αρχές του 2025. Πέρα από τις άμεσες πολιτικές συνέπειες, η κοινωνική δυσαρέσκεια ενδέχεται να αυξήσει τις πιέσεις για περαιτέρω δημοσιονομική χαλάρωση.
Η Ελλάδα ιστορικά διατηρεί υψηλότερες αμυντικές δαπάνες σε σχέση με τα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ, κοντά στο 3% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τον ορισμό του ΝΑΤΟ. Επομένως, υπάρχει μικρότερη πίεση για περαιτέρω αύξηση αυτών των δαπανών, γεγονός που περιορίζει επιπλέον τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς κινδύνους.
Χαμηλοί κίνδυνοι χρηματοδότησης
Το ευνοϊκό προφίλ του ελληνικού χρέους, με μακρά μέση διάρκεια 19 ετών, ευνοϊκά επιτόκια και υψηλά ταμειακά αποθέματα, μειώνει σημαντικά τους κινδύνους της αγοράς και λειτουργεί ως «μαξιλάρι» έναντι πιθανών αναταράξεων στις αγορές ομολόγων. Το έμμεσο επιτόκιο του χρέους είναι περίπου 1,5%, περιλαμβάνοντας την επίδραση από τα αναβαλλόμενα επιτόκια, πολύ χαμηλότερο από την ονομαστική πορεία ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, η οποία εκτιμάται στο 4%.
Ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη
Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,3% το 2024, στο ίδιο επίπεδο με το 2023, με κινητήριο δύναμη τη ζήτηση στο εσωτερικό. Η κατανάλωση των νοικοκυριών υποστηρίχθηκε από την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος και την ενίσχυση της απασχόλησης, ενώ η δυναμική αύξηση των επενδύσεων συνεχίστηκε, εν μέρει χάρη στα κονδύλια και τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Οι καθαρές εξαγωγές είχαν μικρή αρνητική συμβολή στην ανάπτυξη, κυρίως λόγω της υψηλής εξάρτησης των επενδύσεων από εισαγόμενα αγαθά.
Ο οίκος προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει άνω του 2% το 2025 και το 2026, πολύ υψηλότερα από την πρόβλεψη για 0,4% στην ευρωζώνη. Οι άμεσοι κίνδυνοι για την Ελλάδα από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο είναι μικροί, καθώς οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 4% των συνολικών εξαγωγών, πολύ κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Ωστόσο, ένα σοβαρότερο σοκ σε μεγάλες οικονομίες της ΕΕ θα μπορούσε να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην Ελλάδα.
Αδυναμίες
Τα πλεονεκτήματα αντισταθμίζονται από το υψηλό δημόσιο χρέος, κυρίως από το πολύ υψηλό –αν και σταδιακά μειούμενο– δημόσιο χρέος, τη σημαντική απώλεια οικονομικής παραγωγής, τις επίμονες εξωτερικές ανισορροπίες και τις υπόλοιπες ενδεχόμενες υποχρεώσεις από τον τραπεζικό τομέα.
Διευρυμένο και επίμονο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ανήλθε στο 6,4% του ΑΕΠ το 2024, σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της κατηγορίας «BBB» (0,3%) και σχεδόν αμετάβλητο από το 6,2% του 2023. Το εμπορικό έλλειμμα διευρύνθηκε κατά σχεδόν 3 δισ. ευρώ, λόγω αυξημένων εισαγωγών βιομηχανικών και κεφαλαιουχικών αγαθών, ενώ το πλεόνασμα από τον τουρισμό αυξήθηκε μόνο οριακά.
Σε διαρθρωτικό επίπεδο, ο βασικός λόγος για το σημαντικό έλλειμμα είναι το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης, με τις εισαγωγοκεντρικές επενδύσεις να αναμένεται ότι θα εντείνουν την πίεση μεσοπρόθεσμα. Η συμμετοχή στη ζώνη του ευρώ μειώνει τους εξωτερικούς κινδύνους χρηματοδότησης και ο οίκος δεν αναμένει διακοπή στις εξωτερικές κεφαλαιακές ροές.
Ενισχυμένος τραπεζικός τομέας
Η Fitch αναβάθμισε την πιστοληπτική αξιολόγηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών κατά μία βαθμίδα τον Μάρτιο του 2025, αντικατοπτρίζοντας τη βελτίωση του λειτουργικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα και τα βελτιωμένα πιστωτικά προφίλ των τραπεζών. Οι βελτιώσεις περιλαμβάνουν τη συνεχή κερδοφορία, την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου μέρους της εκκαθάρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, την ενίσχυση των κεφαλαιακών δεικτών και τη σταθερή χρηματοδότηση μέσω καταθέσεων.
Ο οίκος αναμένει ότι τα έσοδα από δάνεια και προμήθειες θα συνεχίσουν να αυξάνονται μεσοπρόθεσμα, παρά την πρόσφατη αστάθεια στις αγορές.
Οι εξαγορές θα ενισχύσουν μετρίως τη διεθνή παρουσία και τη διαφοροποίηση εσόδων, αν και η κύρια δραστηριότητα των τραπεζών θα παραμείνει κυρίως εγχώρια.
Παρά τη βελτίωση στον τραπεζικό τομέα, εξακολουθεί να υφίσταται μια στενή σχέση μεταξύ κράτους και τραπεζών, λόγω του μεγάλου ποσοστού των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTCs – ύψους 12 δισ. ευρώ ή 50% των κεφαλαίων Tier 1 τον Δεκέμβριο του 2024) στα κεφάλαια των τραπεζών.
Οι DTCs παραμένουν ενδεχόμενη υποχρέωση για το ελληνικό κράτος, κάτι που δεν παρατηρείται σε καμία άλλη χώρα της ευρωζώνης. Τα πρόσφατα σχέδια των τραπεζών για επιτάχυνση της απόσβεσης των DTCs αναμένεται να συμβάλουν στην εξομάλυνση των κεφαλαιακών τους δομών τα επόμενα χρόνια.
To χρονοδιάγραμμα αξιολογήσεων
7 Μαρτίου 2025 DBRS – Αναβάθμισε την Ελλάδα σε ΒΒΒ με ουδέτερες προοπτικές
14 Μαρτίου 2025 Moody’s – Αναβάθμισε την Ελλάδα σε Βaa3
18 Απριλίου 2025 Standard and Poor’s BBB- με θετικές προοπτικές – Τελικά δεν θα αναβαθμίσει σε ΒΒΒ
16 Μαίου 2025 Fitch BBB- με σταθερές προοπτικές – Θα αναβαθμίσει τις προοπτικές σε θετικές ΒΒΒ- με θετικές προοπτικές
30 Μαίου 2025 Scope BBB με σταθερές προοπτικές
5 Σεπτεμβρίου 2025 DBRS
19 Σεπτεμβρίου 2025 Moody’s
17 Οκτωβρίου 2025 Standard and Poor’s
7 Νοεμβρίου 2025 Scope
14 Νοεμβρίου 2025 Fitch
www.bankingnews.gr
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
