Moody’s Alert: Η αθόρυβη άνοδος των ρωσικών εταιρειών στην ΕΕ – Ελλάδα και Κύπρος στο μικροσκόπιο – FinanceNews.gr

Ανάλυση της Moody’s αποκαλύπτει 47.732 εταιρείες ρωσικών συμφερόντων στην ΕΕ – Αύξηση σε Ελλάδα (+17%) Κύπρο (+15%) και Βουλγαρία +36%

Η Moody’s καταγράφει σαφή αύξηση των εταιρειών με άνω του 40% ρωσική άμεση ή έμμεση ιδιοκτησία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρότι τα καθεστώτα κυρώσεων γίνονται ολοένα αυστηρότερα. Τον Ιούνιο του 2025, οι εταιρείες που «πιάνει» το φίλτρο του Άρθρου 5r ανήλθαν σε 47.732, δηλαδή περίπου 560 περισσότερες σε σχέση με τον Ιούλιο του 2024, όταν ξεκίνησε η υποχρέωση αναφοράς. Το Άρθρο 5r που θεσπίστηκε με το 12ο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ, το 2023, υποχρεώνει τις τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αναφέρουν κάθε εκροή άνω των 100.000 ευρώ προς τρίτες χώρες, όταν τα κεφάλαια προέρχονται από εταιρείες που ανήκουν άμεσα ή έμμεσα κατά >40% σε ρωσικά συμφέροντα. Σ

τόχος είναι η ενίσχυση του ελέγχου και της επιβολής των κυρώσεων, αλλά και η αποτροπή της καταστρατήγησής τους μέσω σύνθετων διαδρομών χρήματος.

Σύμφωνα με τον Nicola Passariello, υπεύθυνο συμμόρφωσης σε θέματα οικονομικού εγκλήματος της Moody’s, «τα στοιχεία δείχνουν σημαντική αύξηση των εταιρειών με ρωσική ιδιοκτησία σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η Μόσχα προσαρμόζεται στους δυτικούς περιορισμούς». Η Βουλγαρία αποτελεί το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα, με τις εταιρείες αυτές να ανεβαίνουν από 9.850 (Ιούλιος 2024) σε 13.346 (Ιούνιος 2025), δηλαδή +36%. Ακολουθούν η Μάλτα (+29%) και η Πορτογαλία (+26%), ενώ στον αντίποδα, Ουγγαρία (-71%) και Αυστρία (-59%) καταγράφουν θεαματικές μειώσεις. Τα ευρήματα, τονίζει η Moody’s, υποδεικνύουν μετατόπιση κέντρων δραστηριότητας εντός της ΕΕ, καθώς τα ρωσικά συμφέροντα αναζητούν δικαιοδοσίες με διαφορετικά προφίλ ρίσκου, εποπτείας ή/και εταιρικής δομής.

Ελλάδα & Κύπρος: μικρή βάση, διαφορετικά προφίλ ρίσκου

Η Ελλάδα εμφανίζει ποσοστιαία αύξηση 17%, την πέμπτη μεγαλύτερη στην ΕΕ. Ωστόσο, η βάση είναι εξαιρετικά μικρή: ο αριθμός των εταιρειών με >40% ρωσική ιδιοκτησία ανέβηκε από 6 σε 7. Με άλλα λόγια, η χώρα βρίσκεται στον «πάτο» της λίστας σε απόλυτους αριθμούς, αλλά οφείλει να διαθέτει έτοιμες δικλίδες ελέγχου.

Η Κύπρος, ιστορικό hub εταιρικών δομών με διασυνοριακές ροές κεφαλαίων, κατέγραψε άνοδο 15% και φιλοξενεί 2.944 τέτοιες οντότητες. Μάλιστα, είναι από τις χώρες όπου ο χρηματοπιστωτικός/ασφαλιστικός κλάδος έχει το μεγαλύτερο ειδικό βάρος σε εταιρείες που εμπίπτουν στο πλαίσιο του Άρθρου 5r: 1.167 εταιρείες, +22,3% σε έναν χρόνο. Παρόμοιο μοτίβο παρατηρείται μόνο σε Λουξεμβούργο (339 εταιρείες, +18,9%), Ολλανδία (73, -7,3%) και Δανία (19, +18,8%). Το εύρημα ενισχύει την ανάγκη για αναβαθμισμένα εργαλεία εντοπισμού έμμεσης ιδιοκτησίας, διαμεσολαβημένων συναλλαγών και «nested» ροών εντός της ΕΕ.

Το ρυθμιστικό βάρος για τράπεζες και εποπτικές αρχές

Η συμμόρφωση με το Άρθρο 5r δεν είναι λογιστική άσκηση «check the box». Απαιτεί βαθιά κατανόηση περίπλοκων εταιρικών δομών, δυνατότητα διάκρισης άμεσης και έμμεσης ιδιοκτησίας, αλλά και real-time ιχνηλάτηση ροών: από μια ενδοενωσιακή μεταφορά σε εταιρεία-«ενδιάμεσο» μέχρι την τελική εκροή εκτός ΕΕ. Η Moody’s επισημαίνει ότι η αδυναμία έγκαιρης αναφοράς ή ο ελλιπής έλεγχος εκθέτει τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε πρόστιμα, εντατικούς ελέγχους, ακόμη και σοβαρό πλήγμα φήμης. Ταυτόχρονα, τα κράτη-μέλη διαθέτουν πλέον ευρύτερη ευχέρεια επιβολής κυρώσεων, ενώ οι τράπεζες οφείλουν να επενδύσουν σε KYC/AML τεχνολογίες, data enrichment, screening εργαλείων και αυτοματοποιημένες ροές reporting.

Γιατί «ανεβαίνουν» οι αριθμοί παρά τις κυρώσεις

Η αύξηση κατά 560 εταιρείες σε έναν χρόνο δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι δημιουργούνται νέες «ρωσικές» εταιρείες. Δείχνει, όμως, ότι:

• βελτιώνεται η ορατότητα των εποπτικών αρχών και των παρόχων δεδομένων (όπως η Moody’s) ως προς την πραγματική ιδιοκτησία·

• καταγράφεται αναδιάταξη εταιρικών δομών για να παρακαμφθούν περιορισμοί (π.χ. μέσω ενδιάμεσων οχημάτων)·

• ενεργοποιούνται εθνικές βάσεις δεδομένων που «κουμπώνουν» με το πανευρωπαϊκό reporting, αποκαλύπτοντας σχέσεις ιδιοκτησίας που προηγουμένως ήταν θολές ή δύσκολα διασταυρώσιμες.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ αναβαθμίζει σταδιακά τα εργαλεία κατά της καταστρατήγησης (anti-circumvention), ενώ ο ειδικός απεσταλμένος για την εφαρμογή των κυρώσεων, David O’Sullivan, συντονίζει τις επαφές με τρίτες χώρες για να κλείσουν τα «παράθυρα».

Το ελληνικό αποτύπωμα: μικρό σήμερα, αλλά με αυστηρή ευθύνη συμμόρφωσης

Παρότι η Ελλάδα βρίσκεται χαμηλά σε απόλυτους αριθμούς, η ποσοστιαία αύξηση υπογραμμίζει την ανάγκη τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να θωρακίσουν τις διαδικασίες τους: εντοπισμός beneficial owners και control persons, screening σε πραγματικό χρόνο, διασταύρωση με λίστες κυρώσεων, τεκμηρίωση αποφάσεων και έγκαιρη, ακριβής αναφορά των συναλλαγών που εμπίπτουν στο Άρθρο 5r. Η Κύπρος, με το βαρύτερο αποτύπωμα και τον έντονο ρόλο των fin/insurtech οχημάτων, θα παραμείνει στο ραντάρ των ευρωπαϊκών αρχών για συστημικούς ελέγχους.

Η ανάλυση της Moody’s αποτυπώνει ένα δυναμικό και μεταβαλλόμενο τοπίο: παρά την αυστηροποίηση των κυρώσεων, οι εταιρείες ρωσικών συμφερόντων στην ΕΕ αυξάνονται, με μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ κρατών-μελών. Το Άρθρο 5r λειτουργεί ως εργαλείο χαρτογράφησης του ρίσκου, όμως η πραγματική πρόκληση είναι επιχειρησιακή: οι τράπεζες και οι εποπτικές αρχές να διαθέτουν δεδομένα, τεχνολογία και ικανότητα ταχείας αντίδρασης, ώστε η επιβολή των κυρώσεων να μην είναι τυπική, αλλά ουσιαστική.

Διαβάστε επίσης: Αμερικανικές εταιρείες στη Ρωσία: «Φεύγουν» ή επιστρέφουν με έκπτωση;

Σχετικά άρθρα:

Νίκος Ανδρουλάκης: Δέσμευσή μας η επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά Πισσαρίδης (LSE): Η μάχη για την Τεχνητή Νοημοσύνη κερδίζεται με επενδύσεις και αλλαγές Η πολιτική Τραμπ «αφύπνισε» την Ευρώπη Λος Άντζελες: Νέος γύρος συγκρούσεων – Στάλθηκαν στρατιώτες της 79ης Ταξιαρχίας Πεζικού – FinanceNews.gr