Operation Crossroads: Η μέρα που η ανθρωπότητα δοκίμασε τη δύναμη να καταστρέψει τον εαυτό της
Ο κόσμος κάνει ένα βήμα που δεν μπορεί να πάρει πίσω. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μετατρέπουν τον Ειρηνικό σε σκηνικό αποκάλυψης, το Μπικίνι σε σύμβολο θυσίας και την «ειρηνική εποχή» σε νέο πεδίο δοκιμής για τη δύναμη του αφανισμού.
Το ημερολόγιο γράφει 14 Ιουλίου 1946 όταν δίνεται το σήμα εκκίνησης για την Operation Crossroads, Και δεν είναι απλώς μια επίδειξη ισχύος — είναι η πρώτη μαζική απόδειξη ότι η ανθρωπότητα απέκτησε το όπλο για να εξαφανίσει τον εαυτό της.
Μόλις έναν χρόνο μετά τις καταστροφές σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι, η Ουάσιγκτον θέτει σε εφαρμογή ένα σχέδιο «δημόσιας επίδειξης» της πυρηνικής της ισχύος, με σκοπό να δοκιμάσει την ανθεκτικότητα στόλων απέναντι στην ατομική βόμβα.
Όμως πίσω από τις εικόνες εντυπωσιασμού και τα χειροκροτήματα των παρατηρητών, κρύβεται μια ραδιενεργή καταστροφή, μια ανθρωπιστική εκτόπιση, και το ξεκίνημα ενός πυρηνικού εφιάλτη που στοιχειώνει ακόμα τον κόσμο.
Το Μπικίνι γίνεται πεδίο θανάτου
Το μέρος επιλέγεται προσεκτικά: Το Μπικίνι, μία απομονωμένη ατόλη στο σύμπλεγμα των Νήσων Μάρσαλ στον Ειρηνικό. Το νησί είναι αμερικανική κτήση από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι 167 κάτοικοι εκτοπίζονται χωρίς πολλά λόγια – «είναι για το καλό της ανθρωπότητας», τους λέει ο Αμερικανός διοικητής. Δεν γνωρίζουν ότι δεν θα επιστρέψουν ποτέ ξανά στο νησί τους.
Στο λιμάνι του Μπικίνι συγκεντρώνονται 95 πολεμικά πλοία, αμερικανικά και αιχμάλωτα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ανάμεσά τους το ιαπωνικό θωρηκτό Ναγκατό και το γερμανικό Πρινς Όιγκεν. Πάνω τους φορτώνονται χιλιάδες αισθητήρες, κάμερες, ακόμα και ζώα – 200 γουρούνια, 204 κατσίκες, 5.000 αρουραίοι – για να μελετηθούν οι επιπτώσεις της ακτινοβολίας.
Η βόμβα Gilda και η ψευδαίσθηση ασφάλειας
Η πρώτη δοκιμή, με την κωδική ονομασία Able, πραγματοποιείται. Η βόμβα «Gilda» – βαπτισμένη έτσι προς τιμήν της Ρίτα Χέιγουορθ – ρίχνεται από βομβαρδιστικό B-29 και εκρήγνυται 158 μέτρα πάνω από τον στόλο.
Το αποτέλεσμα; Περιορισμένες ζημιές. Η βόμβα αστοχεί από τον στόχο κατά 649 μέτρα. Τα πλοία αντέχουν. Οι παρατηρητές – μεταξύ τους πάνω από 100 δημοσιογράφοι – καθησυχάζονται.
Όμως όλα αλλάζουν με τη δεύτερη δοκιμή.
Η «Ελένη του Μπικίνι» και η πρώτη πυρηνική καταστροφή της ειρήνης
Η βόμβα Baker, με το παρατσούκλι Helen of Bikini, πυροδοτείται στις 25 Ιουλίου 1946, περίπου 27 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το αποτέλεσμα είναι η πρώτη μεγάλη ραδιενεργή καταστροφή στην ιστορία της ειρήνης:
- Ένα τεράστιο πυρηνικό κύμα (base surge) σαρώνει πλοία και νησιά.
- Ραδιενεργό νέφος από θαλάσσιο νερό, κοράλλια και ακτινοβολημένη άμμο καλύπτει την περιοχή.
- Πλοία επιβιώνουν, αλλά δεν μπορούν να προσεγγιστούν ποτέ ξανά.
- Τα ζώα πεθαίνουν μέσα σε λίγες μέρες από ακτινοβολία.
- Οι άνθρωποι του προσωπικού παρουσιάζουν στατιστικά μειωμένο προσδόκιμο ζωής κατά 3 μήνες.
Ο χημικός Glenn T. Seaborg αποκαλεί τη δοκιμή Baker την «πρώτη πυρηνική καταστροφή της ανθρωπότητας».
Η δοκιμή που δεν έγινε
Η τρίτη δοκιμή, Charlie, επρόκειτο να γίνει σε μεγάλο βάθος το 1947. Όμως μετά την αποτυχία απολύμανσης των πλοίων ακυρώνεται. Η δοκιμή Charlie θα πραγματοποιηθεί τελικά το 1955, ως Operation Wigwam, ανοικτά του Μεξικού.
Οι ΗΠΑ θέλουν να στείλουν μήνυμα: ότι μπορούν να χτυπήσουν και στη θάλασσα, να κυριαρχήσουν σε κάθε πεδίο.
Ταυτόχρονα, όμως, εκείνη την ίδια μέρα – 14 Ιουλίου 1946 – στις ΗΠΑ, παρουσιάζεται στον ΟΗΕ το σχέδιο Baruch για διεθνή έλεγχο των πυρηνικών όπλων. Η ειρωνεία είναι σκληρή: την ίδια μέρα που το Κογκρέσο εγκρίνει δοκιμές μαζικής καταστροφής, η Αμερική προτείνει παγκόσμια πυρηνική ειρήνη.
Το Μπικίνι μένει νεκρό – αλλά η εποχή μόλις ξεκινά
Οι 167 κάτοικοι του Μπικίνι μεταφέρονται στο ακατοίκητο Ρονγκερίκ. Το 1974 κάποιοι προσπαθούν να επιστρέψουν – το 1978 αναγκάζονται να φύγουν ξανά, μολυσμένοι από ραδιενέργεια. Το Μπικίνι παραμένει ακατοίκητο μέχρι σήμερα.
Οι δοκιμές Crossroads έσπειραν την ψευδαίσθηση ότι ο πυρηνικός πόλεμος μπορεί να είναι «διαχειρίσιμος». Όμως, όπως κατέγραψε η τελική έκθεση των Αρχηγών Επιτελείου:
«Τα πυρηνικά όπλα, αν χρησιμοποιηθούν μαζικά, μπορούν όχι μόνο να εξουδετερώσουν τη στρατιωτική προσπάθεια ενός έθνους, αλλά και να εξαφανίσουν τη δομή της κοινωνίας του, αφήνοντας πίσω μόνο ερείπια του ανθρώπινου πολιτισμού».
Ήταν μόλις ο Ιούλιος του 1946. Η κλεψύδρα του Ψυχρού Πολέμου είχε μόλις αναποδογυρίσει.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
