SOS για το δημογραφικό και τις συντάξεις: Η Ε.Ε. ενισχύει τον β’ πυλώνα ασφάλισης – FinanceNews.gr

Η Κομισιόν προτείνει αυτόματη ασφάλιση εργαζομένων στα Επαγγελματικά Ταμεία για ενίσχυση των συμπληρωματικών συντάξεων

Το δημογραφικό πρόβλημα και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι για τη βιωσιμότητα των συντάξεων οδηγούν την Κομισιόν σε μια από τις πιο φιλόδοξες παρεμβάσεις των τελευταίων ετών: την καθιέρωση αυτόματης ασφάλισης των εργαζομένων στα Επαγγελματικά Ταμεία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει να ενισχύσει τον β’ πυλώνα ασφάλισης, ώστε το εισόδημα των πολιτών μετά τη συνταξιοδότηση να μην εξαρτάται αποκλειστικά από τις κρατικές συντάξεις, οι οποίες ήδη δοκιμάζονται από τις δημογραφικές μεταβολές.

Η στρατηγική αυτή συνδέεται άμεσα με την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων της Ε.Ε. και τη στόχευση για μεγαλύτερη συμμετοχή των νοικοκυριών στις κεφαλαιαγορές. Στη βάση αυτή, η Επιτροπή θέτει τις προϋποθέσεις για ένα ενιαίο και ισχυρό πλαίσιο επαγγελματικής ασφάλισης, που θα ενισχύει τόσο την επάρκεια των συντάξεων όσο και την ευρωπαϊκή οικονομία μέσω μακροπρόθεσμων επενδύσεων.

Η πρόταση για αυτόματη ασφάλιση και η ανάγκη αλλαγών

Στον πυρήνα της δέσμης μέτρων βρίσκεται η αυτόματη εγγραφή των εργαζομένων σε Επαγγελματικά Ταμεία, με δυνατότητα εθελοντικής εξαίρεσης. Η Κομισιόν εκτιμά ότι η συμμετοχή θα αυξηθεί σημαντικά, επιτρέποντας την ανάπτυξη ενός πιο στιβαρού δικτύου συμπληρωματικών συντάξεων. Παράλληλα, δίνει έμφαση στη δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος παρακολούθησης συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, το οποίο θα παρέχει πλήρη εικόνα στους πολίτες και θα βελτιώσει την ενημέρωσή τους, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της χαμηλής συμμετοχής.

Οι συνταξιοδοτικοί δείκτες που προτείνεται να υιοθετηθούν σε εθνικό επίπεδο θα λειτουργούν ως εργαλείο χάραξης πολιτικής, επιτρέποντας στα κράτη-μέλη να αξιολογούν με ακρίβεια την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των συστημάτων τους. Το μήνυμα της Κομισιόν είναι σαφές: οι αλλαγές στο δημογραφικό και στην αγορά εργασίας καθιστούν αναγκαία μια συνολική προσαρμογή της συνταξιοδοτικής αρχιτεκτονικής.

Η εικόνα στην Ευρώπη και το ανησυχητικό μέλλον

Τα στοιχεία που δημοσίευσε η Επιτροπή είναι ενδεικτικά της πίεσης που έρχεται. Έως το 2070 ένας στους τρεις Ευρωπαίους θα είναι άνω των 65 ετών, γεγονός που απειλεί τη βιωσιμότητα των δημόσιων συντάξεων και αυξάνει το κόστος υγείας. Η Κομισιόν επισημαίνει ότι οι δημόσιες συντάξεις δεν επαρκούν πλέον σε πολλές χώρες για να διατηρηθεί ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο, ειδικά για τις πιο ευάλωτες ομάδες και τις γυναίκες, όπου το συνταξιοδοτικό χάσμα φτάνει το 24,5%.

Η ενίσχυση της επαγγελματικής ασφάλισης θεωρείται κρίσιμη για την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος στη συνταξιοδότηση, αλλά και για την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσω μακροπρόθεσμων αποταμιεύσεων που μπορούν να κατευθυνθούν σε παραγωγικές επενδύσεις.

Η πρόκληση για την Ελλάδα

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες που καλούνται να προχωρήσουν σε γενναίο εκσυγχρονισμό του πλαισίου της επαγγελματικής ασφάλισης. Παρά τον νόμο 5078/2023, η αγορά παραμένει στάσιμη, καθώς τα Επαγγελματικά Ταμεία δεν έχουν αναπτυχθεί με τους ρυθμούς που υπολόγιζε η Πολιτεία. Από τα 29 προαιρετικά ΤΕΑ που λειτουργούν στη χώρα, μόλις ένα ιδρύθηκε το 2024, ενώ το σύνολο των ασφαλισμένων –μαζί με τα τέσσερα υποχρεωτικά ταμεία– δεν ξεπερνά τους 222.671 εργαζόμενους.

Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί μόλις στο 4,85% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, κατατάσσοντας την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης. Το ενεργητικό των ελληνικών ΤΕΑ ανέρχεται σε 2,464 δισ. ευρώ, με σημαντικό τμήμα του να κατευθύνεται σε εγχώριες επενδύσεις. Αν και οι αποδόσεις της περιόδου 2011-2024 κινούνται στο 4,23%, η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων των ελληνικών ΤΕΑ αντιστοιχεί μόλις στο 1,1% του ΑΕΠ, όταν σε χώρες όπως η Δανία τα αντίστοιχα ποσοστά υπερβαίνουν το 200%.

Στο τραπέζι βρίσκεται ήδη η συζήτηση μεταξύ του ΕΛΕΤΕΑ, της Τράπεζας της Ελλάδος και του υπουργείου Εργασίας, με στόχο την ενίσχυση των κινήτρων και την ενσωμάτωση των αλλαγών που προτείνει η Κομισιόν. Το ζητούμενο είναι η δημιουργία μιας αγοράς που θα λειτουργεί αποτελεσματικά και θα προσφέρει στους πολίτες πραγματικές προοπτικές αύξησης του μελλοντικού τους εισοδήματος.

Προς ένα νέο ευρωπαϊκό μοντέλο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει νομοθετική παρέμβαση για την τροποποίηση της οδηγίας που διέπει τα Επαγγελματικά Ταμεία, με στόχο κοινά πρότυπα διακυβέρνησης και εποπτείας. Η απουσία κλίμακας σε πολλές χώρες, όπως η Ελλάδα, αποτελεί βασικό εμπόδιο στη διαφοροποίηση επενδύσεων και στην επίτευξη υψηλών αποδόσεων.

Η συζήτηση που έχει ξεκινήσει αναμένεται να διαμορφώσει ένα νέο τοπίο για τη συμπληρωματική ασφάλιση στην Ευρώπη, με τη βαρύτητα να μεταφέρεται από το κρατικό στο μικτό σύστημα συντάξεων. Οι αποφάσεις των επόμενων μηνών θα καθορίσουν το κατά πόσο τα Επαγγελματικά Ταμεία θα αποτελέσουν πράγματι κεντρικό συνταξιοδοτικό πυλώνα για τις επόμενες γενιές.

Διαβάστε επίσης: Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: Επενδυτική «έκρηξη» σε μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια

Σχετικά άρθρα:

ΔΥΠΑ: Εκπαίδευση σε μελισσοκομία και βιομηχανία για ανέργους 18-60 ετών – FinanceNews.gr Σε κοινό δίκτυο οι ελληνικές τράπεζες – Νέα εποχή στη διατραπεζική συνεργασία – FinanceNews.gr Πάνω από 60 χώρες σε ευθεία σύγκρουση από τους νέους δασμούς του Τραμπ – FinanceNews.gr Οι άνδρες με αυτά τα 3 χαρακτηριστικά έχουν πιο έντονη ερωτική ζωή