Αναβάθμισε την Ελλάδα σε ΒΒΒ η Fitch
Σε αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου κατά μία βαθμίδα, σε ΒΒΒ από ΒΒΒ- προχώρησε η Fitch το βράδι της Παρασκευής, θέτοντας θετική προοπτική.
Σημειώνεται ότι μια βαθμίδα πάνω από το investment grade, στο ΒΒΒ διατηρούν το ελληνικό rating S&P και DBRS, όπως και η Scope η οποία αναβάθμισε τις προοπτικές σε θετικές την προηγούμενη εβδομάδα. Μια θέση χαμηλότερα, στο Baa3 με σταθερό outlook, η αξιολόγηση της Moody’s.
Οπως αναφέρει ο οίκος, η αναβάθμιση της Ελλάδας αντικατοπτρίζει τους παρακάτω βασικούς παράγοντες αξιολόγησης:
Σταθερή μείωση του χρέους
Ο οίκος προβλέπει ότι το ακαθάριστο χρέος γενικής κυβέρνησης θα μειωθεί κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες το 2025, φτάνοντας το 145%, μετά από μείωση 10 μονάδων το 2024. Παρότι παραμένει σχεδόν τριπλάσιο του διαμέσου όρου της κατηγορίας ‘BBB’ (52%), είναι πάνω από 60 μονάδες χαμηλότερα από το ανώτατο σημείο του 2020 (209%), καταγράφοντας τη μεγαλύτερη μείωση χρέους μετά την πανδημία μεταξύ των κρατών που αξιολογεί η Fitch.
Ο οίκος αναμένει ότι το χρέος θα συνεχίσει να μειώνεται ταχύτατα μεσοπρόθεσμα, προσεγγίζοντας το 120% έως το 2030 στο βασικό σενάριο, στηριζόμενο σε ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ κατά 4% και πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2027. Τα ταμειακά αποθέματα παραμένουν σε ιστορικά υψηλά, περίπου στο 18% του ΑΕΠ, επιτρέποντας πρόωρη αποπληρωμή διμερών ομολόγων και κάλυψη των λήξεων των επόμενων τριών ετών.
Συνεχιζόμενη ισχυρή δημοσιονομική επίδοση
Η Fitch προβλέπει ότι ο προϋπολογισμός της γενικής κυβέρνησης θα εμφανίσει πλεόνασμα κοντά στο 1% του ΑΕΠ φέτος, παρόμοιο με την ισχυρή επίδοση του 2024 (1,3%), και πρωτογενές πλεόνασμα 4,8%. Πρόκειται για αξιοσημείωτη βελτίωση σε σχέση με το έλλειμμα 1,4% του ΑΕΠ το 2023 και εμφανίζει ευνοϊκή σύγκριση με το τρέχον διάμεσο έλλειμμα της κατηγορίας ‘BBB’ (3,7%). Η ισχυρή επίδοση αντανακλά διαρθρωτικά υψηλότερα έσοδα, λόγω βελτιωμένης φορολογικής συμμόρφωσης, και αυστηρό έλεγχο των δαπανών.
Ήπια δημοσιονομική χαλάρωση
Δεδομένης της ισχυρής αφετηρίας, ο οίκος αναμένει ότι ο προϋπολογισμός του 2026 θα παραμείνει πλεονασματικός, παρά κάποια μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης που περιλαμβάνονται στο προσχέδιο προϋπολογισμού. Οι προγραμματισμένες μειώσεις του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων θα έχουν τη μεγαλύτερη δημοσιονομική επίπτωση, την οποία η κυβέρνηση εκτιμά σε 1,2 δισ. ευρώ (0,5% του ΑΕΠ), αυξανόμενη σε 1,6 δισ. το 2027. Αυτό θα ενισχύσει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα κυρίως των μεσαίων εισοδημάτων, το οποίο με τη σειρά του θα στηρίξει την ανάπτυξη. Επιπλέον 600 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για επιδότηση ενοικίου και στήριξη χαμηλοσυνταξιούχων και 300 εκατ. ευρώ για αυξήσεις μισθών στον αμυντικό τομέα.
Συνετό και αξιόπιστο δημοσιονομικό πλαίσιο
Τα πρόσφατα δημοσιονομικά αποτελέσματα και τα σχέδια του προϋπολογισμού για το 2026 επιβεβαιώνουν τη σταθερή δέσμευση της κυβέρνησης στη δημοσιονομική σύνεση. Θεωρούμε αυτή τη δέσμευση ιδιαίτερα αξιόπιστη, στηριζόμενη στο ιστορικό της μεταπανδημικής περιόδου και στη γενικευμένη κοινωνική συναίνεση γύρω από συνετές δημοσιονομικές πολιτικές. Τον Ιούλιο του 2025, το κοινοβούλιο υιοθέτησε με μεγάλη πλειοψηφία έναν εθνικό δημοσιονομικό κανόνα που απαιτεί ισοσκελισμένη πρωτογενή θέση. Η Ελλάδα υπεραπέδωσε σε σχέση με τις απαιτήσεις του νέου δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ το 2024, το πρώτο έτος εφαρμογής του.
Χαμηλοί κίνδυνοι χρηματοδότησης
Το ευνοϊκό προφίλ του ελληνικού χρέους, με μακρά μέση διάρκεια 19 ετών και προνομιακά επιτόκια, καθώς και τα πολύ υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, μειώνουν σημαντικά τους κινδύνους της αγοράς και λειτουργούν ως «μαξιλάρι» έναντι ενδεχόμενων σοκ από μεταβλητότητα στις αγορές ομολόγων. Η υποκείμενη διαφορά μεταξύ ρυθμού ανάπτυξης και επιτοκίων είναι θετική, με το έμμεσο επιτόκιο επί του χρέους περίπου στο 1,5%, πολύ χαμηλότερο από την εκτιμώμενη ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ γύρω στο 4%.
Ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε σταθερή τροχιά ανάπτυξης, παρά διάφορες πρόσφατες εξωτερικές προκλήσεις, όπως γεωπολιτικά και εμπορικά σοκ. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ έχει κατά μέσο όρο διαμορφωθεί γύρω στο 2% από το 2023, ξεπερνώντας τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Προβλέπουμε ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει γύρω στο 2% έως τουλάχιστον το 2027, με τη σύγκλιση προς το εισοδηματικό επίπεδο της ευρωζώνης να συνεχίζεται. Η εγχώρια ζήτηση θα παραμείνει ο βασικός μοχλός ανάπτυξης, επωφελούμενη από τα τελευταία χρόνια επενδυτικών κινήτρων του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, τη βελτίωση των ισολογισμών των νοικοκυριών και τη σταθερή αύξηση της απασχόλησης.
Τα κρίσιμα στοιχεία
Η αξιολόγηση υποστηρίζεται από τα επίπεδα εισοδήματος ανά κάτοικο, καθώς και από ένα αξιόπιστο πλαίσιο πολιτικής που στηρίζεται στην ιδιότητα μέλους της ΕΕ και της ευρωζώνης. Η δημοσιονομική και μακροοικονομική προσαρμογή έχει επιταχυνθεί τα τελευταία χρόνια, στηριζόμενη σε βελτιούμενα θεμελιώδη μεγέθη και ενισχυμένη αξιοπιστία πολιτικής. Οι ανωτέρω ισχυρές παράμετροι αντισταθμίζονται από την κληρονομιά της κρίσης δημόσιου χρέους, ιδίως το πολύ υψηλό – αλλά σταθερά μειούμενο – δημόσιο χρέος, τη σημαντική απώλεια ΑΕΠ, τις επίμονες εξωτερικές ανισορροπίες και τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις που προέρχονται από τον τραπεζικό τομέα.
Επίμονο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών (ΕΤΣ) διαμορφώνεται γύρω στο 6% του ΑΕΠ από το 2023, σημαντικά υψηλότερα από τη διάμεσο της κατηγορίας ‘BBB’ (0,3%). Δεν υπήρξε βελτίωση στο α΄ εξάμηνο 2025, καθώς ο κινούμενος μέσος όρος τετραμήνου του ΕΤΣ ανερχόταν σε 14,6 δισ. ευρώ στο β΄ τρίμηνο του 2025, έναντι 14,4 δισ. ευρώ στο β΄ τρίμηνο του 2024. Σε διαρθρωτικό επίπεδο, το χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης αποτελεί τον κύριο λόγο του σημαντικού ΕΤΣ, με τις επενδύσεις υψηλής εισαγωγικής έντασης να αναμένεται να εντείνουν τις πιέσεις μεσοπρόθεσμα. Η συμμετοχή στην ευρωζώνη μετριάζει τους εξωτερικούς κινδύνους χρηματοδότησης και δεν αναμένουμε οποιαδήποτε διαταραχή στις εξωτερικές ροές κεφαλαίων.
Ενισχυμένος τραπεζικός τομέας
Η Fitch έχει αναβαθμίσει τις αξιολογήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών σε επενδυτική βαθμίδα το 2025, αντανακλώντας τις βελτιώσεις στο λειτουργικό περιβάλλον της Ελλάδας και στα πιστωτικά προφίλ των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγαλύτερου ιστορικού σταθερής δημιουργίας κερδοφορίας, της ολοκλήρωσης του μεγαλύτερου μέρους της εξυγίανσης της ποιότητας ενεργητικού, της ενίσχυσης των κεφαλαιακών θέσεων και της σταθερής χρηματοδότησης μέσω καταθέσεων. Η Fitch αναμένει ότι ο τραπεζικός τομέας θα ωφεληθεί από την ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη, τη διατηρούμενη επιχειρηματική επέκταση και τη σταδιακή ανάκαμψη της λιανικής τραπεζικής.
Η αναβαλλόμενη φορολογία
Ένα ζήτημα-κληρονομιά αποτελεί ο εξαιρετικά στενός δεσμός μεταξύ κράτους και τραπεζών, λόγω του μεγάλου μεριδίου των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTCs) στα κεφάλαια των τραπεζών (τέλος Ιουνίου 2025: 12 δισ. ευρώ ή 45% των κεφαλαίων CET1). Οι DTCs παραμένουν ενδεχόμενη υποχρέωση για το Δημόσιο, απούσα σε όλα τα άλλα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, παρά τα πρόσφατα σχέδια των τραπεζών για επιτάχυνση της απομείωσης των DTCs, που θα συμβάλει στον εξορθολογισμό της κεφαλαιακής τους δομής. Επιπλέον, οι δημόσιες εγγυήσεις για τις ανώτερες εκδόσεις τίτλων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ηρακλής», που στοχεύει στην ταχύτερη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τραπεζικό σύστημα, ανέρχονταν σε περίπου 18 δισ. ευρώ ή 8% του ΑΕΠ του 2025 στο τέλος Σεπτεμβρίου 2025.
Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε αρνητική δράση/υποβάθμιση:
– Δημόσια Οικονομικά: Σταθεροποίηση του λόγου χρέους γενικής κυβέρνησης προς ΑΕΠ, για παράδειγμα λόγω διαρθρωτικής δημοσιονομικής χαλάρωσης.
– Μακροοικονομικά/Εξωτερικά: Ένα αρνητικό σοκ που θα επηρέαζε το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της Ελλάδας ή θα επιδείνωνε τις εξωτερικές ανισορροπίες.
Παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε θετική δράση/αναβάθμιση
– Δημόσια Οικονομικά: Περαιτέρω σημαντική μείωση του λόγου χρέους γενικής κυβέρνησης προς ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, προερχόμενη από υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και συνεχιζόμενη ανθεκτική ανάπτυξη.
– Μακροοικονομικά: Βελτίωση του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού δυναμικού και της απόδοσης, για παράδειγμα μέσω υψηλότερων επενδύσεων ή υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Πιερρακάκης: Η Ελλάδα αλλάζει επίπεδο
Ο υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, σχολιάζοντας την αναβάθμιση, δήλωσε τα εξής:
«Η σημερινή αναβάθμιση της Fitch επιβεβαιώνει κάτι που είναι πλέον ορατό σε όλους: Η Ελλάδα αλλάζει επίπεδο. Την ώρα που προχωρούμε στη μεγαλύτερη μείωση φόρων της Μεταπολίτευσης, δίνοντας πραγματική ανάσα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ένας κορυφαίος διεθνής οίκος αξιολόγησης αναγνωρίζει τη δυναμική της ελληνικής οικονομίας. Αυτό αποδεικνύει ότι μπορούμε να μειώνουμε φόρους, να στηρίζουμε την κοινωνία και ταυτόχρονα να ενισχύουμε την οικονομική αξιοπιστία της Ελλάδας.
Η αναβάθμιση της Fitch αφορά κάθε πολίτη, γιατί σημαίνει χαμηλότερο κόστος για το κράτος, περισσότερη ρευστότητα για τις επιχειρήσεις, ευκολότερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση και μεγαλύτερη σιγουριά για τις επενδύσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Ενισχύεται η εμπιστοσύνη των θεσμικών επενδυτών και διευρύνεται η δεξαμενή κεφαλαίων που μπορούν να τοποθετηθούν σε ελληνικά ομόλογα και assets, κάτι που βελτιώνει συνολικά τους όρους χρηματοδότησης της οικονομίας μας.
Η σημερινή απόφαση επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα χτίζει μια νέα θέση στο επενδυτικό και οικονομικό περιβάλλον της Ευρώπης. Συνεχίζουμε την προσπάθεια για μια Ελλάδα πιο δυνατή, πιο σύγχρονη και πιο δίκαιη για όλους».
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
