Εορτολόγιο: Μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας σήμερα – Ποιοι γιορτάζουν Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου
Στις 14 Σεπτεμβρίου η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει μία από τις μεγαλύτερες και πιο παλαιές δεσποτικές εορτές: την Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού.
Σύμφωνα με το εορτολόγιο τιμώνται επίσης:
- Ο Άγιος Θεοκλής ο Μάρτυρας
- Ο Όσιος Γεράσιμος ο Νέος ο Θαυματουργός και κτήτορας της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος Σουρβίας
Η Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού αυτή συνδέεται με δύο ιστορικά γεγονότα, που σημάδεψαν βαθιά την πορεία του Χριστιανισμού και την παράδοση της Εκκλησίας.
Η εύρεση του Σταυρού από την Αγία Ελένη
Η πρώτη αφορμή της εορτής ήταν η εύρεση του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα από την Αγία Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, στις αρχές του 4ου αιώνα. Σύμφωνα με την παράδοση, ύστερα από εκτεταμένες ανασκαφές, βρέθηκε ο Σταυρός επάνω στον οποίο σταυρώθηκε ο Χριστός, μαζί με εκείνους των δύο ληστών. Για να διαπιστωθεί ποιος ήταν ο αληθινός, έγινε θαύμα: γυναίκα ετοιμοθάνατη θεραπεύτηκε όταν ακούμπησε στον Σταυρό του Κυρίου.
Τότε, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Μακάριος σήκωσε ψηλά τον Σταυρό, ώστε να τον δει και να τον προσκυνήσει ο λαός. Αυτή ήταν η πρώτη Ύψωση.
Η επιστροφή του Σταυρού από τους Πέρσες
Δεύτερο γεγονός που συνέβαλε στην καθιέρωση της εορτής ήταν η επιστροφή του Σταυρού από τους Πέρσες το 628 μ.Χ. Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος, μετά από νικηφόρο εκστρατεία, επανέφερε τον Σταυρό στα Ιεροσόλυμα.
Μάλιστα, η παράδοση αναφέρει ότι ο αυτοκράτορας, φορώντας βασιλικά ενδύματα, προσπάθησε να τον μεταφέρει στους ώμους του. Δεν μπορούσε όμως να προχωρήσει μέχρι να βγάλει τα στολίδια του και να φορέσει απλά ρούχα, σε ένδειξη ταπείνωσης μπροστά στο ιερό κειμήλιο.
Ημέρα νηστείας
Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού είναι ημέρα νηστείας, ακόμη κι αν πέσει Κυριακή, και μάλιστα αυστηρής, όπως τη Μεγάλη Παρασκευή. Η Εκκλησία θέλει να τονίσει έτσι το πάθος και τη θυσία του Χριστού, αλλά και τη δύναμη που πηγάζει από τον Σταυρό Του.
Ο Σταυρός δεν είναι απλώς σύμβολο θανάτου, αλλά νίκης και σωτηρίας. Για τους πιστούς, είναι σημείο ελπίδας, προστασίας και αναστάσιμης χαράς. Για αυτό και η Εκκλησία τον υψώνει με τελετουργικό τρόπο σε όλες τις ενορίες, ψάλλοντας το «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου».
Τοπικά έθιμα και παραδόσεις
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, την ημέρα της Υψώσεως συνηθίζεται να μαζεύουν και να ευλογούν βασιλικό, φυτό που, σύμφωνα με την παράδοση, φύτρωσε στον τόπο όπου βρέθηκε ο Σταυρός. Ο βασιλικός μοιράζεται στους πιστούς, που τον φυλάνε στα εικονοστάσια ως ευλογία.
Η ημέρα είναι επίσης αφορμή για πανηγύρεις και προσκυνήματα, καθώς ο Σταυρός θεωρείται το κατεξοχήν όπλο της πίστεως.
Σε ποιους λέμε «χρόνια πολλά»
Την ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού γιορτάζουν τα ονόματα:
- Θεοκλής, Θεοκλέας, Θεόκλεια
- Σταύρος, Σταυρής, Σταυριανός, Σταυράκης, Σταυρούλα, Σταυριανή, Σταυρίνα
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
