Στην «κόψη του καλωδίου» ο GSI: Η Κύπρος καθυστερεί, ο Ερντογάν επισπεύδει – FinanceNews.gr

Σε στασιμότητα το καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου, ενώ η Τουρκία επισπεύδει την ηλεκτρική διασύνδεση με τα Κατεχόμενα. Στρατηγικές ισορροπίες υπό πίεση

Σε κρίσιμη καμπή βρίσκεται το έργο Great Sea Interconnector (GSI) για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, την ώρα που η Τουρκία επιταχύνει μεθοδικά την εγκατάσταση υποθαλάσσιου καλωδίου ισχύος 300 MW που θα συνδέσει την τουρκική πόλη Μερσίνα με τα κατεχόμενα της Κύπρου, στον Άγιο Επίκτητο.

Στις 30 Ιουλίου, συγκαλείται τέταρτη σύσκεψη σε λιγότερο από ένα μήνα, με συμμετοχή της ΡΑΑΕΥ (Ελλάδα), της ΡΑΕΚ (Κύπρος), του ΑΔΜΗΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με στόχο να αρθούν οι ενστάσεις της κυπριακής πλευράς που φρενάρουν τη χρηματοδότηση του έργου. Ωστόσο, η Λευκωσία συνεχίζει να διστάζει, την ώρα που η Άγκυρα οικοδομεί σταθερά ένα γεωπολιτικό τετελεσμένο στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου.

Το σχέδιο Ερντογάν για τα Κατεχόμενα: Ενεργειακή ενσωμάτωση μέσω καλωδίου

Η Τουρκία, από το 2016, έχει ξεκινήσει τεχνικές μελέτες για την ηλεκτρική διασύνδεση με το ψευδοκράτος. Μεταξύ 2017 και 2019 ολοκληρώθηκαν γεωφυσικές έρευνες, ενώ το 2023 υπογράφηκε επίσημη συμφωνία υλοποίησης με στόχο ολοκλήρωση έως το 2028.

Το καλώδιο υψηλής τάσης συνεχούς ρεύματος (HVDC), συνολικού μήκους 80–110 χιλιομέτρων, αναμένεται να καλύψει τόσο υποθαλάσσιο όσο και χερσαίο δίκτυο, από την Μερσίνα έως τον Άγιο Επίκτητο, λίγα χιλιόμετρα από την Κερύνεια. Πρόκειται για έργο ενεργειακής και πολιτικής ενσωμάτωσης, με στόχο την ολοκληρωτική απεξάρτηση των κατεχομένων από την Κυπριακή Δημοκρατία.

Ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στις 20 Ιουλίου, δήλωσε δημόσια την αποφασιστικότητά του να το υλοποιήσει. Το έργο ακολουθεί το ίδιο μοντέλο με προηγούμενες τουρκικές παρεμβάσεις: τηλεπικοινωνιακή ένταξη, υδροδότηση μέσω αγωγού και χρηματοπιστωτική ενοποίηση των Κατεχομένων με την Τουρκία.

Στρατηγική σημασία και νομικά ερωτήματα

Το έργο του Ερντογάν παραβιάζει κατά γενική ομολογία το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως σημειώνει σε άρθρο του στη «Σημερινή» (27/7) ο Δρ. Γιάννης Χαραλαμπίδης. Ειδικοί εισηγούνται τη νομική προσβολή του έργου από τη Λευκωσία, καθώς η υλοποίησή του συνιστά de facto προσάρτηση των κατεχομένων.

Παράλληλα, εγείρονται ερωτήματα για τη συμμετοχή της Τουρκίας ως παρατηρητή στον ENTSO-E από το 2022, μια θέση που εξασφάλισε καθώς η κυπριακή κυβέρνηση δεν άσκησε βέτο, κάτι που είχε επιτύχει ο ΑΔΜΗΕ το 2019. Το γεγονός αυτό ενισχύει τη δυνατότητα της Τουρκίας να προωθεί έργα όπως αυτό, ακόμη και εντός ευρωπαϊκών θεσμών.

GSI: Ένα στρατηγικό έργο σε πολιτική στασιμότητα

Το Great Sea Interconnector υποστηρίζεται ανοιχτά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά παραμένει σε στασιμότητα, λόγω:

• τουρκικών παρενοχλήσεων σε θαλάσσιες έρευνες πόντισης του καλωδίου το 2023

• οικονομικών επιφυλάξεων της ΡΑΕΚ, που δεν εγκρίνει το ρυθμιζόμενο έσοδο που θα επέτρεπε την κατανομή κόστους στους κύπριους καταναλωτές

• παγωμένων αποφάσεων της Λευκωσίας, παρ’ ότι το έργο έχει γεωπολιτική και ενεργειακή σημασία για την Ε.Ε.

Η εταιρεία Nexans έχει αναλάβει την κατασκευή του καλωδίου μήκους 1.000 χλμ., ωστόσο, η χρηματοδότηση από κυπριακής πλευράς μένει σε εκκρεμότητα.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η ανακοίνωση του τουρκικού project στις 20 Ιουλίου θα ταρακουνήσει τη στάση της ΡΑΕΚ, ή αν για ακόμη μία φορά, το έργο θα βυθιστεί στην αβεβαιότητα.

Το ενεργειακό καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου αποτελεί πυλώνα ευρωπαϊκής στρατηγικής ενεργειακής διασύνδεσης. Ωστόσο, η αδράνεια της Λευκωσίας και οι επιθετικές κινήσεις της Άγκυρας φέρνουν την Κύπρο μπροστά σε ένα υπαρξιακό δίλημμα: θα πρωταγωνιστήσει στην ενεργειακή ενοποίηση της Ανατολικής Μεσογείου ή θα παρακολουθεί την Τουρκία να παγιώνει τη διχοτόμηση με κάθε καλώδιο που ποντίζει;

Διαβάστε επίσης: Βουλή: Εγκρίθηκε η τροπολογία για ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου

Σχετικά άρθρα:

ΠΑΣΟΚ σε Κεραμέως: Κίνδυνος να χάσουν το επίδομα ανεργίας μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων Καλαφάτης: Η έρευνα και η καινοτομία στις προτεραιότητες της κυβέρνησης Δραματική έκκληση Πάπα για Γάζα και Ουκρανία: «Σταματήστε τον πόλεμο τώρα» – FinanceNews.gr Συναγερμός στην Ελευσίνα: Πτώση πυροσβεστικού ελικοπτέρου εν ώρα κατάσβεσης – FinanceNews.gr