Τουρισμός, βιωσιμότητα και ποιότητα εμπειρίας στην Ελλάδα
Της Ελισάβετ Φιλιππούλη, κοινωνικής επιχειρηματία και μέλους της ΑΜΚΕ «Κόμβος – Δίκτυα του Παγκόσμιου Ελληνισμού»
Η ΙΣΤΟΡΙΑ του τουρισμού στη Ελλάδα ξεκινά από τους αρχαίους χρόνους, με προσκυνήματα, αθλητικούς αγώνες και ταξίδια για εκπαίδευση.
Ο σύγχρονος τουρισμός αναπτύχθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τη δημιουργία ξενοδοχείων και υποδομών, επιταχυνόμενος με τη Μεταπολίτευση και την είσοδο της Ελλάδας
στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η αυξανόμενη ροή τουριστών είναι ένας από τους σημαντικότερους μοχλούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, συμβάλλοντας καθοριστικά στο ΑΕΠ και την απασχόληση.
Ωστόσο, η αλματώδης ανάπτυξή του φέρνει στην επιφάνεια κρίσιμα ζητήματα, όπως η περιβαλλοντική πίεση, η υπερτουριστικοποίηση, η πίεση στις υποδομές και η αλλοίωση της τοπικής ταυτότητας.
Η ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ, η Μύκονος, η Ρόδος -και όχι μόνο- βιώνουν τις συνέπειες της υπερσυγκέντρωσης τουριστών: κυκλοφοριακό κορεσμό, υπερκατανάλωση φυσικών πόρων, προβλήματα στις υποδομές, δυσκολία στέγασης για τους μόνιμους κατοίκους.
ΕΠΕΙΔΗ η βιωσιμότητα στον ελληνικό τουρισμό δεν είναι πλέον επιλογή αλλά όρος επιβίωσης για τον τουριστικό κλάδο, οι Έλληνες του «Κόμβου» (KOMVOS) ενώνουμε τις δυνάμεις μας
για τη βιώσιμη ανάπτυξη στον τουρισμό και προτείνουμε συγκεκριμένη πρωτοβουλία αλλαγής, φέρνοντας στο προσκήνιο τη σύνδεση τουρισμού με την περιβαλλοντική και κοινωνική
υπευθυνότητα.
Το πρόβλημα είναι διεθνές και ανάλογα μέτρα λαμβάνονται σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς άλλων χωρών στην Ευρώπη.
ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ, η Βαρκελώνη εισήγαγε φόρο διαμονής και περιορισμό στα καταλύματα Airbnb, ενώ η Μαγιόρκα έβαλε όρια στον αριθμό των καταλυμάτων και εισήγαγε πολιτικές μείωσης της τουριστικής πίεσης στις πόλεις.
ΣΤΟ ΑΜΑΛΦΙ της Ιταλίας, τα μικρά ξενοδοχεία εφαρμόζουν την πρακτική συλλογής βρόχινου νερού και τη χρήση ηλιακής ενέργειας, ενώ η Τοσκάνη δίνει προτεραιότητα στον αγροτουρισμό, τη γαστρονομία και τις αυθεντικές πολιτιστικές εμπειρίες. Η Σαρδηνία έχει θεσπίσει ημερήσιο όριο επισκεπτών σε οικολογικά ευαίσθητες παραλίες.
Στη Γαλλία, η Κορσική έχει αυστηρούς περιορισμούς στις άγκυρες σκαφών σε προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές, στην Κροατία το Ντουμπρόβνικ κάνει αυστηρό συντονισμό αγκυροβόλησης στα κρουαζιερόπλοια, ώστε να αποφεύγεται η ταυτόχρονη αποβίβαση χιλιάδων τουριστών, και η Σλοβενία εισήγαγε το «Green Scheme of Slovenian Tourism», που περιλαμβάνει μέτρα όπως οι πράσινες μεταφορές, η προώθηση των τοπικών προϊόντων, καθώς και το χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Η Ισλανδία εισήγαγε «φόρο τουριστικής προστασίας» για τη συντήρηση φυσικών τοπίων και υποδομών.
ΕΥΤΥΧΩΣ, καλές πρακτικές υπάρχουν ήδη και στη χώρα μας, αλλά το ζητούμενο -και επείγον- είναι να τις πολλαπλασιάσουμε.
Από πλευράς κράτους, ξεχωρίζουν τα GR-eco islands στη Χάλκη και την Αστυπάλαια, με στόχο τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ηλεκτροκίνηση, καθώς και το γνωστό πρόγραμμα Γαλάζια Σημαία, με αυστηρά κριτήρια για καθαρές και καλά οργανωμένες παραλίες.
Στον ιδιωτικό τομέα, το Costa Navarino της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου εφαρμόζει προγράμματα αναδάσωσης, εξοικονόμησης νερού και υποστήριξης τοπικών παραγωγών.
Στην Κρήτη και την Τήνο, μικρές οικοτουριστικές μονάδες λειτουργούν με τοπικά προϊόντα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και περιορισμένη χωρητικότητα, για να προστατεύουν τον τόπο.
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ της εύκολης και φθηνής μετακίνησης, οι ταξιδιώτες πλέον αναζητούν εμπειρίες με ουσία, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό διαθέτει υψηλή κοινωνική και περιβαλλοντική συνείδηση.
Συνεπώς, εάν η Ελλάδα θέλει να προσελκύσει ποιοτικό τουρισμό -που θα πρέπει και μπορεί να το κάνει, γιατί διαθέτει απαράμιλλο συνδυασμό ιστορίας, φυσικής ομορφιάς και κλίματος, τότε αυτό είναι ένα σημαντικό κριτήριο για ταξιδιώτες που θέλουν να ξέρουν ότι ο προορισμός
τους σέβεται το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά, την τοπική κοινωνία και τις μελλοντικές γενιές.
ΩΣ ΚΟΜΒΟΣ πιστεύουμε πως χρειάζονται:
- Μόνιμος συντονισμός: Ενιαίοι στόχοι, πράσινα πρότυπα και επιβράβευση.
- Καινοτομία και εκπαίδευση: Κατάρτιση μελών σε βιώσιμες διεθνείς πρακτικές.
- Ανταλλαγή ιδεών και διαβούλευση: Συμμετοχή στη χάραξη πολιτικής, ώστε να υπάρχει και η αίσθηση της ιδιοκτησίας του κοινού οράματος.
- Συνεχής επικοινωνία: Ενημέρωση ντόπιων και επισκεπτών για υπεύθυνη συμπεριφορά.
- Αξιοποίηση τεχνολογικής καινοτομίας: όπως π.χ. στην Ισπανία και τη Γαλλία, όπου υπάρχουν εφαρμογές, οι οποίες ειδοποιούν τουρίστες για συνωστισμό σε αξιοθέατα.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ του τουρισμού στην Ελλάδα πρέπει χτιστεί πάνω στη βιωσιμότητα, τον σεβασμό και τη συλλογική δέσμευση. Κράτος, αυτοδιοίκηση, επιχειρήσεις, επιστημονική κοινότητα, ΜΚΟ, τοπικές κοινωνίες και επαγγελματικά σωματεία πρέπει να συνεργαστούν. Τα σωματεία ξενοδόχων, οι ενώσεις πρακτόρων και οι επαγγελματικές οργανώσεις μπορούν να
είναι κινητήριος μοχλός αλλαγής.
Η ΕΛΛΑΔΑ είναι μοναδική περίπτωση στον κόσμο. Από τα 6.000 νησιά και νησίδες της, τα περισσότερα με κρυστάλλινα νερά και ιδιαίτερη φυσική ομορφιά, μέχρι τα ορεινά τοπία της
Ηπείρου και της Μακεδονίας, η χώρα προσφέρει αμέτρητες επιλογές για διαφορετικούς τύπους ταξιδιωτών.
Η ιστορική της κληρονομιά, με μνημεία όπως η Ακρόπολη, οι Δελφοί και η Κνωσός, συνδυάζεται με ζωντανή παράδοση, τοπικές γιορτές και μια κουζίνα που παντρεύει γεύσεις χιλιάδων χρόνων με δημιουργικές σύγχρονες πινελιές.
Ας ενώσουμε, λοιπόν, τις δυνάμεις μας για δραστική ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού μέσα
στην επόμενη δεκαετία, με κοινό όραμα και στόχο.
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
