Τρεις εκλογές… ένα μήνυμα: Η εκτόξευση των πατριωτικών κομμάτων στην Ευρώπη είναι γεγονός – Η «συμμαχία» με Trump αποδίδει
Τρεις εκλογικές αναμετρήσεις με… μόνο ένα μήνυμα διεξήχθησαν τα τελευταία 24ωρα στην Ευρώπη: Η άνοδος των πατριωτικών κομμάτων είναι γεγονός.
Αν και οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες πήραν μια ανάσα ανακούφισης την Κυριακή (18/5/2025), όταν ένας κεντρώος φιλοευρωπαίος υποψήφιος κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στη Ρουμανία, τα αποτελέσματα τόσο αυτών των εκλογών, καθώς και εκείνων στην Πολωνία και την Πορτογαλία το ίδιο Σαββατοκύριακο, υπογράμμισαν ότι μια πατριωτική εξέγερση κερδίζει έδαφος σε όλη την Ευρώπη και πλησιάζει ολοένα και περισσότερο στο να κατακτήσει ή να ανακτήσει την εξουσία. «Δείχνουν επίσης πως η προβολή ιδεολογικής συγγένειας με τον Donald Trump μπορεί να αποδώσει εκλογικά» επισημαίνεται σε δημοσίευμα των Financial Times.
Οι εκλογές στη Ρουμανία
Οι ηγέτες της ΕΕ εξήραν τον Nicușor Dan, τον μαθηματικό που έγινε δήμαρχος του Βουκουρεστίου, για τη νίκη του απέναντι στον George Simion στις προεδρικές εκλογές της Ρουμανίας, αφού κατέλαβε τη δεύτερη θέση στον πρώτο γύρο.
Ο Simion, που αυτοπροσδιορίζεται ως «ο υποψήφιος του Trump», είχε υποσχεθεί να οδηγήσει τη Ρουμανία σε μία ευρωσκεπτικιστική, αντι-ουκρανική πορεία ευθυγραμμισμένη με τον Viktor Orbán της Ουγγαρίας.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Emmanuel Macron, δήλωσε ότι οι Ρουμάνοι ψηφοφόροι επέλεξαν «τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ωστόσο, ο Simion συγκέντρωσε το 46% των ψήφων και το κόμμα του, το AUR, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στο κοινοβούλιο, αναμένεται να επωφεληθεί από την αναμενόμενη πολιτική αστάθεια και τα μέτρα λιτότητας που απαιτούνται για τη μείωση του διογκούμενου δημοσιονομικού ελλείμματος.
«Αυτή τη φορά τα καταφέραμε, αλλά τι θα γίνει την επόμενη;» είπε ο Dimitar Bechev από το Carnegie Europe. «Πολλοί ψηφοφόροι ταλαντεύονται. Αν δώσουμε άλλη μια ευκαιρία σε κάποιον από την προοδευτική πλευρά κι αυτός αποτύχει, τότε ο Simion μπορεί να βγει ακόμα πιο δυνατός».
Τι συνέβη στην Πορτογαλία
Στην Πορτογαλία, όπου μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε ισχυρό πατριωτικό κόμμα, το κόμμα Chega μπορεί να τερματίσει δεύτερο, μόλις ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων από το εξωτερικό.
Ο πρωθυπουργός Luís Montenegro, του κεντροδεξιού κόμματος, είχε αποκλείσει στο παρελθόν συνεργασία με το Chega, αλλά τη Δευτέρα απέφυγε να απαντήσει ευθέως, λέγοντας: «Όλοι πρέπει να μπορούν να διαλέγονται και να θέτουν το εθνικό συμφέρον πάνω απ’ όλα».
Οι εκλογές στην Πολωνία
Στην Πολωνία, ο φιλοευρωπαίος δήμαρχος της Βαρσοβίας, Rafał Trzaskowski, αντιμετωπίζει αναπάντεχα δύσκολη αναμέτρηση στο δεύτερο γύρο με τον εθνικιστή Karol Nawrocki, την 1η Ιουνίου, αφού μόλις τον ξεπέρασε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Αν εκλεγεί, ο Trzaskowski θα μπορέσει να ξεμπλοκάρει την ατζέντα μεταρρυθμίσεων του πρωθυπουργού Donald Tusk, η οποία μέχρι τώρα εμποδιζόταν από τον απερχόμενο πρόεδρο Andrzej Duda, στέλεχος του ευρωσκεπτικιστικού κόμματος PiS. Αν κερδίσει ο Nawrocki, η πολιτική ατζέντα του Tusk -περιλαμβανομένων μεταρρυθμίσεων για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης- θα παραμείνει σε αδιέξοδο, ενώ η κυβερνητική συμμαχία κινδυνεύει να διαλυθεί.
«Μια νίκη του Nawrocki θα υπονόμευε το πολιτικό σχέδιο του Tusk και ίσως προοιωνίζεται επιστροφή του PiS στην εξουσία το 2027 ή και νωρίτερα, αν γίνουν πρόωρες εκλογές», δήλωσε ο Piotr Buras από το European Council on Foreign Relations.
Αντισυστημική διάθεση από τους ψηφοφόρους
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι τρεις εκλογές αναδεικνύουν μια αντισυστημική διάθεση στους ψηφοφόρους. Αυτό φάνηκε πιο έντονα στη Ρουμανία, όπου ο κοινός υποψήφιος των κυβερνητικών κομμάτων έλαβε μόλις το 20% στον πρώτο γύρο. Ο Dan ίδρυσε το μικρό μεταρρυθμιστικό κόμμα USR, αλλά το εγκατέλειψε πριν από 8 χρόνια και έκτοτε πολιτεύεται ως ανεξάρτητος.
Στην Πολωνία, οι Trzaskowski και Nawrocki συγκέντρωσαν μαζί το 61% των ψήφων — το χαμηλότερο κοινό ποσοστό για τα δύο βασικά κόμματα (Civic Platform του Tusk και PiS). «Αυτό ήταν ένα καθαρό κίτρινο κάρτα για τον Tusk και τον Trzaskowski από τους ψηφοφόρους, επειδή δεν τήρησαν τις υποσχέσεις του 2023. Βλέπουμε επίσης μια σοβαρή πρόκληση στο δίπολο εξουσίας που επικρατούσε στην Πολωνία», είπε ο Marcin Duma της δημοσκοπικής εταιρείας Ibris.
Οι εκλογές δείχνουν και την αστραπιαία άνοδο νέων πατριωτικών δυνάμεων. Το Chega στην Πορτογαλία, με επικεφαλής τον πρώην θεολόγο και ποδοσφαιρικό σχολιαστή André Ventura, μπήκε στη Βουλή μόλις πριν 3 χρόνια με 7%.
Ο Simion ίδρυσε το AUR πριν 5 χρόνια. Όπως ο Simion, έτσι και ο Ventura προβάλλει την εγγύτητά του στον Trump — το ίδιο και ο Nawrocki, που κατάφερε να φωτογραφηθεί σύντομα μαζί του πριν τις εκλογές.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία στις πολωνικές εκλογές ήταν η ισχύς δύο ακροδεξιών υποψηφίων: ο Sławomir Mentzen πήρε 15% και ο Grzegorz Braun 6%. Ο Braun αποσχίστηκε από τον Mentzen και έκανε ακραία ξενοφοβική και αντισημιτική καμπάνια. Αντιμετωπίζει κατηγορίες, μεταξύ άλλων, επειδή έσβησε κεριά Χανουκά μέσα στο πολωνικό κοινοβούλιο με πυροσβεστήρα.
Φαινομενικά, ο Nawrocki θα έπρεπε να βασίζεται στους ψηφοφόρους των Mentzen και Braun, όμως και οι δύο τον έχουν καταγγείλει, ενώ το κόμμα Confederation του Mentzen φιλοδοξεί να ξεπεράσει το PiS και να γίνει η κύρια εθνικιστική δύναμη.
Απομάκρυνση ψηφοφόρων από την Αριστερά
Οι τρεις εκλογικές αναμετρήσεις δείχνουν ότι το κέντρο βάρους μετατοπίζεται δεξιότερα, με όλο και λιγότερους ψηφοφόρους να εμπιστεύονται την Αριστερά.
Υποψήφιοι δεξιότερα του Trzaskowski, ο οποίος είναι ήδη μετριοπαθής συντηρητικός, συγκέντρωσαν 53% των ψήφων. Ο Trzaskowski μετατοπίστηκε προς τα δεξιά κατά την καμπάνια του, ζητώντας περικοπές στις παροχές για τους Ουκρανούς πρόσφυγες και εγκαταλείποντας προηγούμενες θέσεις του για τα δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ+. Αυτή η στροφή ίσως του κόστισε ψήφους.
«Ο Trzaskowski είναι πλέον μέρος του κατεστημένου και δεν θεωρείται πια προοδευτική ανάσα ανανέωσης», είπε η Anna Wójcik, λέκτορας νομικής στο Πανεπιστήμιο Kozminski της Βαρσοβίας.
Στη Ρουμανία, ο Dan μπορεί να είναι μεταρρυθμιστής, αλλά είναι κοινωνικά συντηρητικός: εγκατέλειψε το κόμμα του λόγω της αντίθεσής του στον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.
Οι Σοσιαλιστές της Πορτογαλίας κατέγραψαν τη χαμηλότερη εκλογική επίδοσή τους από το 1987. Για πρώτη φορά από την επιστροφή της χώρας στη δημοκρατία, τα κεντροδεξιά κόμματα κατέχουν τα δύο τρίτα των κοινοβουλευτικών εδρών. Αν συνεργαστούν, ίσως μπορέσουν να αναθεωρήσουν το Σύνταγμα, το οποίο, σύμφωνα με τη Δεξιά, δίνει υπερβολική εξουσία στο κράτος και πολύ λίγη στον ιδιωτικό τομέα.
Ο Simion, ο Nawrocki και ο Ventura μπορεί να μην είναι (ακόμα) νικητές. Όμως απέδειξαν ότι το να είσαι ανοικτά υπέρ του Trump μπορεί να αποδώσει εκλογικά. Σε αντίθεση με τον Καναδά ή την Αυστραλία, όπου οι MAGA (Make America Great Again) λαϊκιστές ταπεινώθηκαν στις κάλπες, στην Ευρώπη το να είσαι υπέρ του Trump εξακολουθεί να αποδίδει.
www.bankingnews.gr
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
