Υποκρισία – Η Ευρώπη εφαρμόζει πολιτικές προστατευτισμού ενώ καταγγέλλει την Κίνα – Το δίλημμα: Συνεργασία ή σύγκρουση;
Η Κίνα επιμένει ότι οι βιομηχανικές της επιδοτήσεις είναι δίκαιες, διαφανείς, και σύμφωνες με τις διεθνείς πρακτικές – Απευθύνονται τόσο σε εγχώριες όσο και σε ξένες επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών στην Κίνα) και επικεντρώνονται σε Έρευνα & Ανάπτυξη (R&D) και την κατανάλωση, όχι στις εξαγωγές
Η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει άμεσα εν μέσω του εμπορικού πολέμου ποιες θα είναι οι σχέσεις της με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και τη μεγαλύτεηρ εξαγωγική δύναμη…
Το τελευταίο διάστημα ορισμένοι κύκλοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EU) πολλαπλασιάζουν τις κατηγορίες εναντίον της Κίνας, υποστηρίζοντας ότι «ξεφορτώνεται» την υπερβολική παραγωγική της ικανότητα» μέσω των εξαγωγών, κατακλύζοντας τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες αγορές.
Οι φωνές αυτές επιμένουν ότι η κινεζική βιομηχανική ισχύς στηρίζεται σε μαζικές κρατικές επιδοτήσεις, δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκφράσει την πρόθεση να αυξήσει τις αντι-επιδοματικές έρευνες (anti-subsidy investigations), ακόμα και σε εταιρείες όπου υπάρχει ξένη συμμετοχή.
Κάποια ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης αναπαράγουν αυτό το (βολικό) αφήγημα, ισχυριζόμενα ότι η οικονομική συνεργασία της Κίνας με την Ευρώπη έχει ως μόνο σκοπό την εκμετάλλευση της αγοράς της, ενώ άλλοι εντείνουν τη ρητορική περί «ζημίας» της Ευρώπης στη συνεργασία με την Κίνα.
Ωστόσο, καθώς Κίνα και ΕΕ εορτάζουν την 50ή επέτειο των διπλωματικών τους σχέσεων, είναι εύλογο να τεθεί το ερώτημα: μήπως αυτές οι κατηγορίες χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για να δικαιολογηθεί ένας προστατευτισμός τον οποίο η Ευρώπη δεν μπορεί να υπερασπιστεί ανοικτά;
Προστατευτισμός με ευρωπαϊκή υπογραφή;
Σύμφωνα με τα στοιχεία, μέχρι τον Ιούνιο του 2025, η ΕΕ έχει κινήσει πάνω από 260 πρωτογενείς διαδικασίες για την παραβίαση των εμπορικών κανόνων κατά της Κίνας.
Από την έναρξη ισχύος του κανονισμού Foreign Subsidies Regulation το 2023, σχεδόν όλες οι μεγάλες έρευνες της Επιτροπής έχουν στο στόχαστρο κινεζικές επιχειρήσεις.
Το γεγονός ότι η ΕΕ διαβεβαιώνει πως δεν στοχοποιεί την Κίνα, αποδεικνύει την επίγνωση της αντίφασης: οι ίδιες πρακτικές που η Ευρώπη καταδικάζει, τις εφαρμόζει μεθοδικά.
Αν ακολουθήσουμε τη λογική της ΕΕ περί «υπερβολικής παραγωγικής ικανότητας» (overcapacity), τότε πολλές από τις βασικές ευρωπαϊκές βιομηχανίες εμπίπτουν στην ίδια κατηγορία. Για παράδειγμα:
• Το 80% των αυτοκινήτων που κατασκευάζονται στη Γερμανία εξάγεται.
• Η Airbus κατέχει πάνω από 50% μερίδιο στην κινεζική αγορά.
Παρόλα αυτά, η Κίνα ουδέποτε κατηγόρησε την Ευρώπη για «dumping».
Ηλεκτροκίνηση και πράσινη μετάβαση: Ευκαιρία ή φόβος;
Σύμφωνα με τον International Energy Agency (IEA), η παγκόσμια ζήτηση για ηλεκτροκίνηση και τα λεγόμενα new energy vehicles (NEVs) θα φτάσει τα 45 εκατομμύρια μονάδες έως το 2030.
Το 2024, η Κίνας παρήγαγε πάνω από 13 εκατομμύρια NEVs — περισσότερα από το 70% της παραγωγής. Ωστόσο, το 90% αυτών πωλήθηκε στην εγχώρια αγορά, και μόνο περίπου 10% εξήχθη, με μερίδιο στην Ευρώπη μόλις 5%.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, η κινεζική παραγωγή δεν πλημμυρίζει την ευρωπαϊκή αγορά, ούτε καλύπτει τις μελλοντικές ανάγκες της.
Από την πλευρά της πράσινης μετάβασης, η κινεζική παραγωγή δεν είναι υπερβολική — είναι ανεπαρκής και ποιοτική, παρέχοντας ευκαιρίες για την ενεργειακή μετάβαση και φθηνούς ενεργειακούς πόρους στην Ευρώπη.
Οι επιδοτήσεις: Ποιος τελικά επιδοτεί ποιον;
Η Κίνα επιμένει ότι οι βιομηχανικές της επιδοτήσεις είναι δίκαιες, διαφανείς, και σύμφωνες με τις διεθνείς πρακτικές. Απευθύνονται τόσο σε εγχώριες όσο και σε ξένες επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών στην Κίνα) και επικεντρώνονται σε Έρευνα & Ανάπτυξη (R&D) και την κατανάλωση, όχι στις εξαγωγές. Επομένως, δεν παραβιάζουν τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου – World Trade Organization (WTO).
Αντιθέτως, η ΕΕ έχει καταδικαστεί πολλές φορές για παράνομες επιδοτήσεις — ιδιαίτερα στον τομέα της γεωργίας και της αεροπορίας.
Χαρακτηριστικά, η υπόθεση Airbus του 2018 οδήγησε σε απόφαση-ρεκόρ ύψους 22 δισ. δολαρίων από τον WTO.
Από το 2021 έως το 2030, η ΕΕ έχει προγραμματίσει άνω των 1,44 τρισεκατομμυρίων ευρώ σε επιδοτήσεις για «στρατηγικές βιομηχανίες».
Πολλές από αυτές εμπεριέχουν διακριτικές και προστατευτικές ρήτρες, όπως:
• Προώθηση της αγοράς μόνο ευρωπαϊκών προϊόντων,
• Αποκλεισμούς λόγω «υψηλού αποτυπώματος άνθρακα»,
• Δυσανάλογα εμπόδια εισόδου για κινεζικές επιχειρήσεις.
Αυτή η τακτική, είναι διπλά μέτρα και σταθμά — και αποδυναμώνει τη θέση της Ευρώπης ως υπέρμαχο του ελεύθερου εμπορίου.
Το πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης: εσωτερικές αδυναμίες
Οι επιθέσεις προς την Κίνα φαίνεται να αποκαλύπτουν όχι πραγματικές ζημιές, αλλά ανασφάλεια απέναντι στη φθίνουσα ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Σε έκθεση του 2023, υπό την ηγεσία του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας και πρώην προέδρου της European Central Bank (ECB) Mario Draghi, τονίστηκαν τα τέσσερα βασικά προβλήματα της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης:
1. Χαμηλή καινοτομία,
2. Κατακερματισμός της ενιαίας αγοράς,
3. Υψηλό ενεργειακό κόστος,
4. Γεωπολιτικοί κίνδυνοι.
Κανένα από αυτά δεν προκαλείται από την Κίνα…
Ενώ η Κίνα χτίζει αποδοτικές βιομηχανικές αλυσίδες, επενδύει σε τεχνολογία και ποιότητα, και ενισχύει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της, η EU απαντά με τελωνειακά εμπόδια, πρόστιμα και περιορισμούς στην αγορά.
Αυτή η στρατηγική είναι ουσιαστικά «σαν να πίνει κανείς δηλητήριο για να σβήσει τη δίψα»: όχι μόνο δεν θα επιτύχει τον στόχο της «απαλλαγής από ρίσκα» (de-risking), αλλά μάλλον θα επιδεινώσει τα ευρωπαϊκά προβλήματα.
Η Ευρώπη οφείλει να αποφασίσει
Η Κίνα βλέπει ειλικρινά την ΕΕ ως εταίρο αμοιβαίας ανάπτυξης. Παρά τις παρεξηγήσεις και τις παλινωδίες από ευρωπαϊκής πλευράς, η Κίνα εξακολουθεί να προτείνει διάλογο, συνεργασία και κοινή πρόοδο. Ωστόσο, η εξέλιξη των σχέσεων εξαρτάται από το αν η Ευρώπη επιλέξει στρατηγική ψυχραιμία αντί για αμυντική καχυποψία.
Η ανταγωνιστικότητα δεν ανακτάται με αποκλεισμούς, αλλά με ανοιχτό πνεύμα, ισότιμο διάλογο και κοινά συμφέροντα – και αυτό είναι το πνεύμα του ελεύθερου εμπορίου.
www.bankingnews.gr
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ’ ανάγκη τις απόψεις της ιστοσελίδας μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.
